علیرضا ترابی در گفتگوی اختصاصی با خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما در خصوص سامانه تقسیم سهام متوفیان اظهار کرد: براساس مقررات بازار سرمایه، شرکت سپرده‌گذاری مرکزی مرجع انحصاری تقسیم سهام متوفیان بین وراث است. این فرآیند از زمان تأسیس بورس ایران وجود داشته و بر اساس قانون، سهام فرد متوفی باید به وراث قانونی او منتقل شود.
معاون حقوقی شرکت سپرده گذاری مرکزی و تسویه وجوه در ادامه بیان کرد: تا پیش از ۱۵ آبان امسال، وراث برای پیگیری این موضوع مجبور به مراجعه حضوری به دفاتر پیشخوان بودند. این فرآیند شامل مراحل مختلفی مانند پرداخت مالیات بر ارث در اداره مالیات محل سکونت متوفی، دریافت گواهی حصر وراثت از مراجع قضایی، ارائه مستندات به دفاتر پیشخوان، ارسال مدارک فیزیکی به شرکت سپرده‌گذاری مرکزی و بررسی نهایی توسط این شرکت بود.
ترابی افزود: با راه‌اندازی سامانه الکترونیکی جدید تقسیم سهام متوفی، این روند کاملاً غیرحضوری شده است. اکنون یکی از وراث که در سامانه سجام ثبت‌نام کرده است، می‌تواند از طریق درگاه یکپارچه ذی‌نفعان بازار سرمایه وارد بخش میز تقسیم اوراق بهادار متوفی شود. پس از وارد کردن کد ملی و تاریخ تولد متوفی، سامانه به‌صورت برخط فوت شخص را احراز کرده و بررسی می‌کند که آیا متوفی دارای اوراق بهادار در بازار سرمایه بوده است یا خیر. در صورت تأیید، فرآیند تقسیم سهام آغاز می‌شود.
معاون حقوقی شرکت سپرده گذاری مرکزی و تسویه وجوه در خصوص مراحل تشکیل پرونده برای انتقال سهام متوفیان به وراث گفت: نماینده وراث پس از مطالعه مقررات، باید مدارک موردنیاز از جمله گواهی حصر وراثت، رسید پرداخت مالیات بر ارث، تصویر شناسنامه و کارت ملی متوفی و وراث را بارگذاری کند. پس از تأیید نهایی، یک کد رهگیری دریافت خواهد کرد و پیامک اطلاع‌رسانی به او ارسال می‌شود.
ترابی در ادامه بیان کرد: اگر مدارک کامل باشد، شرکت سپرده‌گذاری مرکزی سهام را بین وراث تقسیم کرده و به نماینده آنها اطلاع می‌دهد. در صورت وجود نقص، پیامک اطلاع‌رسانی ارسال شده و نماینده وراث می‌تواند با مراجعه مجدد به سامانه، نواقص را برطرف کند.
معاون حقوقی شرکت سپرده گذاری مرکزی و تسویه وجوه در پاسخ به این پرسش که راه اندازی این سامانه چه مزایایی به همراه دارد؟ گفت: حذف مراجعه حضوری و صرفه‌جویی در وقت و هزینه وراث، افزایش شفافیت در فرآیند تقسیم سهام و اطلاع‌رسانی لحظه‌ای به متقاضیان، کاهش مشکلات ارتباطی با دفاتر پیشخوان و رفع ابهامات در روند ثبت مدارک و دسترسی ۲۴ ساعته به سامانه بدون محدودیت زمانی و مکانی از مزایای این سامانه است.
او در ادامه بیان کرد: پیش از این، بسیاری از متقاضیان به دلیل ناقص بودن مدارک مجبور به مراجعات مکرر و صرف هزینه‌های اضافی می‌شدند. اما اکنون با دیجیتالی شدن این فرآیند، امکان پیگیری سریع، دقیق و بدون نیاز به مراجعه حضوری فراهم شده است.
ترابی در پاسخ به این پرسش که چه مدت طول میکشد تا فرایند تشکیل پرونده صورت گیرد؟ اظهار کرد: تعیین زمان قطعی برای همه پرونده‌ها ممکن نیست. اما تلاش بر این است که در ۲ روز ابتدایی، اولین پاسخ ارسال شده و در نهایت ظرف یک هفته کاری فرآیند نهایی شود.
معاون حقوقی شرکت سپرده گذاری مرکزی و تسویه وجوه در پاسخ به این پرسش که آیا وراث میتوانند سهام خود را به یک نفر واگذار کنند؟ گفت: طبق بند ب ماده ۳۶ قانون احکام دائمی برنامه‌های توسعه کشور، امکان توافق بین وراث برای واگذاری کل سهام به یک نفر، پیش از تقسیم قانونی، وجود ندارد. سهام الزاماً بر اساس سهم‌الارث بین وراث توزیع می‌شود. البته پس از تقسیم، وراث میتوانند طبق دستورالعمل معاملات وکالتی اوراق بهادار، وکالت سهام خود را به فردی دیگر برای پیگیری یا فروش واگذار کنند.
