پرواز دیپلماسی از فراز کولوسئوم به سوی توافق

عصر ایران شنبه 30 فروردین 1404 - 21:21
 رم که روزگاری نماد نبردهای گلادیاتوری بود، امروز جلوه دیگری از خود نشان داد؛ پیام‌کارآمدی دیپلماسی برای تفوق در نبردهای تن به تن. نبردی نه از جنس استادیوم کولوسئوم که از جنس مذاکره و مراوده میان نماینده ای از میانه شرق عالم با ابرقدرت غربی جهان.
 عصر ایران؛  رضا رئیسی-  در هوای بهاری در رم اساطیری، نبض دیپلماسی آرام و سنجیده و با طمانینه جاری و ساری شد و گردشی متوازن و تعادل بخش در عرصه پرچالش و پر از حاشیه مذاکرات هسته‌ای ایران و آمریکا را رقم زد و رم به نقطه عطفی در پرونده سینوسی مذاکرات دو دهه‌ای تبدیل و  پله جهشی محسوس و ملموس در روند رو به جلوی مذاکرات ١۴٠۴ به اذعان وزیر امور خارجه ایران مبدل شد. 
 
   مذاکراتی که پس از دو دور برگزاری و صحت سنجی متقابل به مرحله جدی و عملیاتی با حضور کارشناسان فنی دو طرف رهنمون شد و به نوعی از تعارفات مرسوم و متداول به مرحله عینیت و جدیت حرفه ای گام گذاشته شد. 
 
   رم که روزگاری نماد نبردهای گلادیاتوری و قطب مخالف و مظهر جنگ سالاری در برابر امپراطوری ایران و مردمان شرق گیتی بود، امروز جلوه دیگری از خود نشان داد و پیام‌آور کارآمدی دیپلماسی برای تفوق و پیروزی در کارزارهای سخت و نبردهای تن به تن خواهد بود، نبردی نه از جنس استادیوم کولوسئوم که از جنس مذاکره و مراوده میان نماینده ای از میانه شرق عالم با ابرقدرت غربی جهان.
 
در وهله اولیه انتشار خبر میزبانی رم در دور دوم مذاکرات، برداشت ها نسبت به این تغییر ناگهانی، توام با بیمناکی و دلهره‌آوری نسبت به این دگرگونی بود، به‌خصوص که اظهارات ضد و نقیض مقامات آمریکایی از ترامپ گرفته تا ویتکوف و روبیو… فضا را مشوش تر نیز کرد و از طرف دیگر رسانه‌های جریان اصلی که عمدتا نزدیک به اسرائیلی ها هستند، با خبرسازی های متعدد و فضاسازی های پی در پی که تا ساعات پایانی مذاکرات نیز ادامه‌دار بود، فضا را گرگ و میش و پیچیده تر نیز کرده بود. 
 
اما با گذشت نزدیک به ۴ ساعت از مذاکرات و با طنین انداز شدن صدای زنگ پایان مذاکره و خروج هیئت ایرانی از ساختمان محل اقامت سفیر عمان در ایتالیا در محله کامیلوچایای رم، مشخص شد که دود سفید از دودکش مذاکرات به هوا خواسته است و بر خلاف صحنه آراییی و حاشیه سازی‌های رسانه‌ای مذاکرات فراتر از آنچه انتظارش می‌رفت، مثبت و رو به جلو پیش‌رفته و از مرحله ارزیابی و اراده سنجی به مرحله چانه زنی بر سر مطالبات طرفین رهنمون شده است. 
 
با توجه به پرونده مناقشه پر و پیمان چند دهه‌ای میان ایران و آمریکا، و چند سال مذاکرات برجام و در نهایت خروج یکطرفه ترامپ از برنامه جامع توافق هسته‌ای و بالاخره تنش‌های رو به تزاید چند ماه اخیر در منطقه و در مبادلات پشت تریبونی، انتظار نمی رفت که تنها در کمتر از ۶ ساعت مذاکره در قالب دو دور مذاکرات، طرفین به یک تفاهم مشترک و ساختار زمانبندی در خصوص ورود کارشناسان به پرونده و چانه‌زنی بر سر جزئیات فنی به عنوان مهمترین مسئله برای حصول توافق رهنمون شوند. 
 
این روند بیش و پیش از هر گزاره و گزینه‌ای حکایت از عزم و اراده جدی طرفین برای حصول توافق فارغ از اظهارات، خارج از چارچوب مذاکرات می‌دهد و نشان دهنده إنست که آنچه در روند مذاکرات گشت گرده در جریان است با آنچه در اظهارات تریبونی و تبلیغاتی عنوان می‌شود، تفاوت معناداری دارد. 
 
از طرف دیگر سیر و روند مذاکرات اخیر نشان می‌دهد که طرف آمریکایی مایل به دخالت و کارشکنی طرف های خارجی نیست و می‌خواهد عطف به منافع مشترک، مشکلات خود با طرف ایرانی را حل و فصل کند و شاید با نتیجه‌گیری در این مذاکرات هسته‌ای شاهد چرخش استراتژی در خصوص متحدان منطقه‌ای و بازنگری در سیاست های خاورمیانه‌ای ایالات متحده باشیم 
 
چرا که ترامپ شخصیت محاسبه گر و منفعت محوری دارد و نزدیکی به ایران از طریق سرمایه گذاری در کشور مستعد و تشنه سرمایه گذاری ایران با استعدادهای بالقوه بسیار در حوزه های مختلف از انرژی گرفته تا بازار مستعد فناوری و نیروی کار حرفه‌ای برای ایالات متحده در رقابت های پر چالش اقتصاد جهانی یک مزیت ویژه است و از طرف دیگر نزدیکی به ایران در ژئوپلیتیک منطقه‌ای پس از آزمودن همه راه ها و بن بست بودن آن، استرااتژیک ترین اقدام چند دهه‌ای ایالات متحده در چند دهه اخیر است. 
 
 ایران هم می خواهد در قالب حفظ سه اصل حیاتی عزت، حکمت و مصلحت، با گذر ار دو دهه فشار و تحریم و مضایق بسیار با طرفیت ها و پتانسیل های موجود خود، قطار توسعه کشور را بر روی ریل مساعد و مناسب قرار دهد و بهانه جویی بر سر پرونده هسته‌ای را به بایگانی بسپارد و منفعت و سود و قصدی بر ادامه چالش افزایی در این زمینه ندارد. 
 
من حیث المجموع به نظر می‌رسد دو طرف این بار بیش از هر برهه و هر مقطعی، متمرکز و معطوف به حل پرونده هسته‌ای و مناقشات پیامدی آن هستند و با محاسبه هزینه و فایده به این نتیجه رسیده‌اند که ادامه این مسیر فرسایشی به نفع هیچ یک از طرفین نیست، مضاف بر آن وقتی هدف مشخص و اراده لازم موجود باشد، دلیلی به بسط و تعمیم و مطول گویی و مذاکره گردانی بیهوده و غیر ضروری نیست.
 
  در دیگر سو، حذف بازیگران خارجی در مسیر مذاکرات فعلی کمک شایان توجهی به تسریع روند مذاکره و نتیجه بخشی آن کرده است و کار را برای حصول توافق سهل‌تر ساخته است، اینکه طرفین مستقیم و بدون حاشیه پردازی مباحث مطرح در مذاکره را روی دو موضوع اصلی مورد مطالبه یعنی برنامه هسته‌ای از جانب طرف آمریکایی و رفع تحریم از سوی طرف ایرانی را روی میز مذاکره گذاشته‌اند و از همین بدو کار روی توافق جامعه و حل و فصل همه مناقشات و چالش‌های فی ما بینی نرفته‌اند نیز می‌تواند دال بر موفقیت مذاکرات و روند رو به جلوی آن باشد. 
 
  هر چند که پیش‌بینی در خصوص حل و فصل منازعات دور و دراز و چند متغیری آنهم در قالب دیپلماسی و مذاکره کار راحت و عقلانی نیست؛ اما اگر دو طرف همین روند موجود را حفظ و اجازه دخالت های فرامتنی را ندهند حصول توافق دور از دسترس و زمان‌بر نخواهد بود.

منبع خبر "عصر ایران" است و موتور جستجوگر خبر تیترآنلاین در قبال محتوای آن هیچ مسئولیتی ندارد. (ادامه)
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت تیترآنلاین مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویری است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هرگونه محتوای خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.