«تابناک با تو» - زن و مرد در زندگی مشترک نقش‌های مکملی دارند که بر پایه احترام، همکاری و حمایت شکل می‌گیرد؛ زن‌ها با ایجاد فضایی صمیمی و تربیت فرزندان و مردها با تأمین امنیت مالی و حمایت از خانواده، هر یک سهم مهمی در پایداری خانواده ایفا می‌کنند و تقسیم مسئولیت‌ها و برقراری ارتباط مؤثر، زمینه‌ساز موفقیت است.
نقش زن و مرد در زندگی مشترک یکی از مهم‌ترین و بنیادی‌ترین موضوعاتی است که نقش کلیدی در شکل‌دهی خانواده و بهبود جامعه دارد و باید توجه داشت که نقش زن و مرد، مکمل یکدیگر هستند و هر یک به صورت مستقل تأثیرات قابل توجهی بر پایداری و کیفیت زندگی مشترک دارند و به همین دلیل، بررسی دقیق و جامع این نقش‌ها می‌تواند به ایجاد تعامل و هماهنگی بیشتر در خانواده کمک کند.
نقش زن در زندگی مشترک شامل ابعاد مختلفی است و زنان به صورت سنتی، ایجاد فضایی گرم و صمیمی در خانواده را برعهده داشتند و توانایی‌های فطری زنان در ایجاد ارتباطات عاطفی و حمایتگرانه، عاملی کلیدی برای تقویت روابط خانوادگی است و علاوه بر این، بسیاری از زنان امروز با فعالیت در عرصه‌های اجتماعی و اقتصادی، نقش مهمی در تأمین مالی خانواده ایفا می‌کنند که نشان‌دهنده تغییر و تکامل نقش‌های آنها در زندگی مشترک است.
نقش مرد در زندگی مشترک نیز بسیار گسترده و پیچیده است و مردان به صورت کلی به عنوان حامیان مالی و مدیران خانواده شناخته می‌شوند و نقش آنها در تأمین امنیت اقتصادی و روانی خانواده به ایجاد ثبات و رفاه کمک می‌کند و در عین حال، مردان امروز بیش از گذشته در تربیت فرزندان و مدیریت امور داخلی خانواده مشارکت می‌کنند و این موضوع نشان از تغییرات مثبت در نقش‌های سنتی دارد.
تعامل و تقسیم مسئولیت‌ها میان زن و مرد یکی از اصول کلیدی برای موفقیت زندگی مشترک است و زن و مرد باید با هماهنگی و توافق، وظایف خانه، امور مالی و تربیت فرزندان را به صورت عادلانه تقسیم کنند، چراکه این امر فشار را از دوش هر یک از زوجین برمی‌دارد و زمینه‌ساز تقویت ارتباطات میان آنها می‌شود و همکاری در این سطح نشان‌دهنده درک متقابل و احترام به توانایی‌های هر یک از زوجین است.
پایه‌گذاری خانواده‌ای موفق با ایجاد توازن در نقش زن و مرد
یک روانشناس و مشاور خانواده با اشاره به اینکه نقش زن و مرد در زندگی از ابعاد گوناگون اجتماعی، خانوادگی و فرهنگی قابل بررسی است، می‌گوید: توازن در این نقش‌ها منجر به پایه‌گذار خانواده‌ای موفق می‌شود و عامل رشد و پیشرفت جامعه است.
وی با بیان اینکه زن به عنوان محور اصلی خانواده، مسئولیت‌هایی همچون تربیت فرزندان و ایجاد محیطی آرام و حمایتگر در خانه را بر عهده دارد، می‌افزاید: زنان امروز در عرصه‌های اقتصادی و اجتماعی نیز حضوری فعال دارند و توانسته‌اند جایگاه ویژه‌ای در جامعه کسب کنند، از همین رو نقش زنان محدود به خانه نیست و در بسیاری موارد پیشرو در تغییرات اجتماعی بوده‌اند.
روانشناس و مشاور خانواده تصریح می‌کند: مردان به طور سنتی، وظیفه حفاظت و تأمین معیشت خانواده را به عهده داشتند و به عنوان ستون‌های خانواده نقش مهمی در هدایت و مدیریت امور دارند و در بسیاری از موارد به همراه زنان برای ایجاد فضایی امن و مناسب برای رشد فرزندان تلاش می‌کنند و در جامعه مدرن، مردان نقش‌های جدیدی همچون مشارکت فعال‌تر در تربیت فرزندان و امور داخلی خانه را پذیرفته‌اند.
وی با بیان اینکه تعامل و همکاری میان زن و مرد یکی از مؤلفه‌های مهم در ایجاد زندگی موفق است، ادامه می‌دهد: تقسیم وظایف، احترام متقابل و حمایت از یکدیگر از عوامل اصلی شکل‌گیری ارتباطی پایدار و هماهنگ است و این تعامل در حل چالش‌های زندگی و دستیابی به اهداف مشترک تأثیرگذار است.
تغییر و تحول نقش‌های سنتی زن و مرد / فراهم شدن فرصت برای مشارکت و همکاری در زندگی با شناخت نقش‌ها
وی با بیان اینکه در جوامع امروزی نقش‌های سنتی زن و مرد به تدریج در حال تغییر و تحول است، می‌گوید: انعطاف‌پذیری در نقش‌ها و توانمندسازی هر دو جنسیت از جمله نتایج این تغییرات است و این روند مثبت موجب افزایش کیفیت زندگی و کاهش فشارهای ناشی از کلیشه‌های اجتماعی می‌شود.
روانشناس و مشاور خانواده با اشاره به اینکه چالش‌هایی همچون انتظارات فرهنگی و فشارهای اجتماعی ممکن است مانع از تقسیم مسئولیت‌ها به صورت عادلانه شود، اضافه می‌کند: مقابله با این چالش‌ها نیازمند تغییر نگرش عمومی و آموزش‌های فرهنگی است و انتظار می‌رود آینده نقش زن و مرد به سمت همکاری بیشتر و هم‌افزایی در جهت توسعه فردی و اجتماعی پیش رود.
طاهری با بیان اینکه شناخت نقش‌های زن و مرد در زندگی اهمیت بسیاری دارد و این آگاهی، اساس تعامل و هماهنگی در خانواده را شکل می‌دهد، می‌افزاید: هنگامی که هر فرد به درستی نقش و مسئولیت‌های خود را درک کند، تعادل در روابط برقرار و از بروز تنش‌های غیرضروری جلوگیری می‌شود و این شناخت کمک می‌کند تا هر یک از طرفین در انجام وظایف خود مؤثرتر عمل کنند و محیطی حمایتگرانه برای رشد و پیشرفت خانواده ایجاد شود.
وی خاطرنشان می‌کند: شناخت نقش‌ها سبب می‌شود زن و مرد بتوانند قابلیت‌های یکدیگر را بهتر بشناسند و این درک، فرصت‌های بیشتری برای مشارکت و همکاری در زندگی مشترک فراهم می‌کند و موجب تقویت ارتباطات عاطفی و روانی میان زوجین می‌شود و چنین نگرشی به ایجاد زندگی مشترک موفق و پایدار کمک می‌کند.
شرایط و موقعیت افراد متفاوت است / تاریخچه زندگی هر فرد فراز و نشیب‌هایی دارد
یکی دیگر از روانشناسان و مشاوران خانواده با بیان اینکه هر مرد و هر زن باید از نقش خود در زندگی آگاه باشد، می‌گوید: افراد باید در زندگی از مقایسه پرهیز کنند و آگاه باشند که شرایط و موقعیت‌هایی از جمله داشتن یا نداشتن اشتغال، نوع شغل، مدت زمان حضور در کنار خانواده و حتی حضور فرزند، در ایجاد تفاوت‌ها تأثیرگذار است و نحوه رفتار هیچ فردی، مشابه با دیگری نخواهد بود.
وی با بیان اینکه شناخت زوجین از خود و از همسر در بهبود روابط خانوادگی و روابط بین زوجین از اهمیت بالایی برخوردار است، می‌افزاید: افراد برای ایفای نقش صحیح در زندگی و آموختن نحوه رفتار صحیح با همسر و خانواده باید آموزش ببینند، تاریخچه زندگی هر فرد فراز و نشیب‌هایی دارد و بسیاری از یادگیری‌های افراد براساس آزمایش و خطا است.
روانشناس و مشاور خانواده با بیان اینکه علاوه بر داشتن آزمون و خطا، مشاهده و خرده اطلاعات جمع‌آوری شده در طول زمان، یادگیری‌های افراد را شکل می‌دهد، تصریح می‌کند: ممکن است بسیاری اوقات افراد با دیگران اشتباه برخورد کرده یا دیگر افراد با آنها برخورد نادرستی داشته باشند و این امر در پی نبود آگاهی و شناخت کافی صورت می‌گیرد.
دردها و رنج‌های گذشته بر زندگی، رفتار و ذهن افراد تأثیر می‌گذارد
وی با بیان اینکه عیب‌جویی از نحوه رفتار دیگران در دوران کودکی، به خطاهای شناختی و نگاه منفی افراد بازمی‌گردد، ادامه می‌دهد: در این شرایط، افراد هنگامی که وضعیت خانواده همسر خود را بررسی می‌کنند، بیشتر به نقاط ضعف و مشکلات آنها توجه می‌کنند، اما هنگام بررسی وضعیت شرایط خانوادگی خود، به نقاط قوت آنها توجه خواهند داشت و ممکن است به اشتباهات آنها توجهی نداشته باشند.
وی با بیان اینکه تفسیر افراد از دیگران و رفتار آنها و به ویژه خانواده همسر، باید به گونه‌ای بر حق مبتنی باشد که شرایط متفاوت سایر افراد با یکدیگر، در نظر گرفته شود، می‌گوید: فرهنگ، آداب، رسوم و اعتقادات زوجین و خانواده‌های آنها می‌تواند متفاوت باشد و کنار آمدن با تفاوت‌ها، می‌تواند افراد را به تفاهم برساند.
روانشناس و مشاور خانواده با بیان اینکه دردها و رنج‌های گذشته می‌تواند بر زندگی، رفتار و ذهن افراد تأثیر بگذارد و حل آنها نیازمند خودآگاهی است، اضافه می‌کند: تمام افراد اشتباهاتی داشته و دارند، اما برخی افراد نحوه رفتار و برخورد صحیح را آموخته‌اند و در مقابل نیز برخی دیگر نه تنها آموزشی در این حوزه نداشته‌اند، بلکه همواره بر رفتار و برخورد نادرست خود با دیگر افراد پافشاری می‌کنند.
اهمیت ارتباطات مؤثر میان زن و مرد در زندگی مشترک به هیچ عنوان قابل چشم‌پوشی نیست و برقراری ارتباطات صمیمی و مؤثر، از جمله گفت‌وگو درباره احساسات، حل مسائل به صورت مشترک و توجه به نیازهای یکدیگر، از جمله عوامل اصلی تقویت روابط است و هرگونه کمبود در این حوزه می‌تواند منجر به شکاف در رابطه شود، چالش‌ها در نقش‌ها و وظایف زن و مرد قابل توجه است و زن و مرد باید تلاش کنند تا با برقراری تعامل سازنده، چالش‌ها را پشت سر بگذارند و آگاهی و آموزش فرهنگی می‌تواند نقش مهمی در این زمینه ایفا کند.
نقش زن و مرد در تربیت فرزندان به صورت مشترک یکی از عوامل تأثیرگذار در موفقیت خانواده است و هر یک از زوجین باید نقشی فعال در آموزش اخلاق، ارزش‌های انسانی و مهارت‌های اجتماعی فرزندان ایفا کنند و هم‌افزایی در این زمینه نه تنها موجب رشد بهتر فرزندان می‌شود، بلکه ارتباطات میان زن و مرد را نیز تقویت می‌کند.
آینده نقش‌های زن و مرد در زندگی مشترک به سمت تعامل و همکاری بیشتر پیش می‌رود و تغییرات فرهنگی و اجتماعی نشان‌دهنده انعطاف‌پذیری بیشتری در تقسیم وظایف است؛ زندگی مشترک موفق بر پایه احترام، حمایت متقابل و تلاش برای دستیابی به اهداف مشترک بنا می‌شود و با این نگرش، زن و مرد می‌توانند مسیر بهتری برای زندگی خانوادگی و اجتماعی خود ترسیم کنند.
منبع: ایمنا
