به گزارش بهداشت نیوز نتایج یک مطالعه جدید توسط دانشمندان مؤسسه فرانسیس کریک لندن نشان میدهد که اهدای خون مکرر میتواند منجر به تغییرات ژنتیکی جالبی در سلولهای خونی شود که بالقوه برای سلامت خون مفید است.
محققان در این پژوهش، ۲۱۷ مرد که بیش از ۱۰۰ بار خون اهدا کرده بودند را با گروه کنترل شامل ۲۱۲ مرد با سابقه کمتر از ۱۰ بار اهدای خون مقایسه کردند. یافته کلیدی، ارتباط معنادار بین اهدای مکرر خون و شیوع بالاتر یک جهش ژنی در ژن DNMT3A بود؛ ژنی که نقشی حیاتی در تولید و تنظیم سلولهای خونی ایفا میکند.
دانشمندان برای درک علت این پدیده، آزمایشهای آزمایشگاهی انجام دادند. نتایج نشان داد سلولهای بنیادی خونی که حامل جهش ژنی DNMT3A بودند، در پاسخ به هورمون اریتروپویتین (EPO) – هورمونی که تولید سلولهای قرمز خون را تحریک میکند – حدود ۵۰ درصد سریعتر از سلولهای طبیعی رشد میکنند.
از آنجایی که اهدای خون منظم بدن را به تولید EPO بیشتر وامیدارد تا خون از دست رفته جبران شود، این یافته مکانیسم احتمالی شیوع بیشتر جهش DNMT3A در اهداکنندگان مکرر را توضیح میدهد. این فرآیند به بازسازی سلولهای بنیادی خون و بهبود کلی سلامت خون کمک میکند.
دکتر دومینیک بونت، رئیس آزمایشگاه سلولهای بنیادی خونساز در کریک و نویسنده اصلی این مطالعه، میگوید: «مطالعه ما نشان میدهد که چگونه ژنهای ما با محیط (در این مورد، اهدای خون) و فرآیند پیری در تعامل هستند.»
در بخش دیگری از تحقیقات، دانشمندان به بررسی پتانسیل ضد سرطانی این یافته پرداختند. آنها سلولهای دارای جهش ژنی DNMT3A را با سلولهای مستعد سرطان خون مخلوط کردند. مشاهده شد که سلولهای مشابه اهداکنندگان مکرر (دارای جهش) سریعتر رشد کرده و تکثیر میشوند، که این فرضیه را مطرح میکند که اهدای خون منظم ممکن است با تقویت سلولهای سالم، رشد سلولهای پیشسرطانی یا سرطانی را محدود کند.
با این حال، محققان تأکید میکنند که برای نتیجهگیری قطعی در مورد تأثیر اهدای خون بر خطر سرطان خون، به مطالعات گستردهتری نیاز است. دکتر بونت خاطرنشان کرد: «اندازه نمونه ما نسبتاً کوچک است و نمیتوانیم با قطعیت بگوییم اهدای خون جهشهای مرتبط با سرطان خون را کاهش میدهد. همچنین، اهداکنندگان خون معمولاً افراد سالمتری هستند که این خود میتواند نتایج را تحت تأثیر قرار دهد.»
علاوه بر تأثیرات سلولی، مزایای دیگری نیز برای اهدای خون منظم مطرح شده است، از جمله کمک به کاهش فشار خون. مطالعهای جداگانه روی ۲۹۲ اهداکننده نشان داد افرادی که از فشار خون بالا رنج میبردند، پس از اهدای خون منظم، بهبود قابل توجهی در شاخصهای خود مشاهده کردند و این بهبود با افزایش تعداد دفعات اهدا، بیشتر میشد.
نتایج این مطالعه مهم در مجله معتبر "Blood" منتشر شده است و دریچهای نو به سوی درک بهتر مزایای اهدای خون و تعامل پیچیده ژنتیک و عوامل محیطی بر سلامت عمومی میگشاید.
منبع: ایسنا