همشهری آنلاین - گروه سیاسی: مذاکرات هسته‌ای ایران و آمریکا پس از ۳ هفته برگزاری منظم در روزهای شنبه، با دلایل نامشخص به تاخیر افتاد. این تاخیر که توسط وزیر امور خارجه عمان، بدر البوسعیدی، به دلیل «دلایل لجستیکی» اعلام شد، گمانه‌زنی‌های گسترده‌ای را در رسانه‌های بین‌المللی برانگیخته است. همزمان، اظهارات وزیر دفاع آمریکا درباره تهدیدات حوثی‌ها علیه ایران، اعمال منع تجاری توسط دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا علیه خریداران نفت ایران، و تغییر مشاور امنیت ملی این کشور، بر پیچیدگی تحلیل دلایل این تاخیر افزوده است.
زمینه تاخیر مذاکرات
بی‌بی‌سی روز جمعه گزارش داد که این تاخیر پس از اعلام رسمی عمان، نگرانی‌هایی درباره پایداری روند دیپلماتیک ایجاد کرده است. برخی تحلیلگران، مانند گزارش رویترز در روز جمعه، این تعویق را به تنش‌های فزاینده بین ایران و ایالات متحده مرتبط دانسته‌اند، هرچند دلیل لجستیکی به‌عنوان علت رسمی ذکر شده است.
تهدیدات حوثی‌ها و موضع وزیر دفاع آمریکا
وزیر دفاع آمریکا، پیتر هگست، در بیانیه‌ای در روز پنج‌شنبه که از سوی فاکس نیوز پوشش داده شد، ایران را به دلیل حمایت از حوثی‌های یمن مورد انتقاد قرار داد. او در پیامی در شبکه‌های اجتماعی اعلام کرد که ایالات متحده از حمایت ایران از حملات حوثی‌ها به کشتیرانی در دریای سرخ آگاه است و هشدار داد که ایران عواقب اقدامات خود را در زمان و مکان مورد نظر آمریکا متحمل خواهد شد. آمریکا از ماه مارس حملات متعددی را علیه مواضع حوثی‌ها در دوره دونالد ترامپ آغاز کرد و بیش از هزار حمله هوایی را شامل می‌شود. الجزیره امروز گزارش داد که این تهدیدات ممکن است بخشی از فشارهای ایالات متحده برای وادار کردن ایران به انعطاف بیشتر در مذاکرات باشد، اما ارتباط مستقیم آن با تاخیر مشخص نیست.
منع تجاری ترامپ علیه خریداران نفت ایران
دونالد ترامپ روز پنج‌شنبه پس از اعلام تاخیر مذاکرات، تهدید به اعمال تحریم‌های ثانویه علیه کشورهایی کرد که نفت یا محصولات پتروشیمی ایران را خریداری می‌کنند. او اعلام کرد که این کشورها از هرگونه تجارت با ایالات متحده محروم خواهند شد. این اقدام با هدف قطع درآمدهای نفتی ایران طراحی شده و با توجه به اینکه چین حدود ۹۰ درصد صادرات نفت ایران را خریداری می‌کند. تنش‌ها با پکن را تشدید کرده است. رویترز گزارش داد که قیمت نفت برنت در واکنش به این تهدیدات با ۱.۸ درصد افزایش به ۶۲.۱۳ دلار در هر بشکه رسید، که نشان‌دهنده نگرانی بازارها از کاهش عرضه احتمالی است. تحلیلگران معتقدند این تحریم‌ها می‌تواند به‌عنوان اهرمی برای تحت فشار قرار دادن ایران در مذاکرات عمل کند، اما ممکن است تاخیر را به دلیل پیچیدگی‌های جدید تشدید کرده باشد.
تغییر مشاور امنیت ملی و تاثیرات
دونالد ترامپ روز پنج‌شنبه در اتفاق مهم دیگری اعلام کرد که مایک والتز، مشاور امنیت ملی کاخ سفید، به‌عنوان سفیر جدید ایالات متحده در سازمان ملل منصوب شده و این اولین تغییر بزرگ در کادر ارشد دولت دوم اوست. یورونیوز امروز گزارش داد که این تصمیم پس از جنجال‌هایی درباره افشای غیرعمدی اطلاعات عملیات نظامی علیه حوثی‌ها در مارس ۲۰۲۵ از طریق برنامه سیگنال اتخاذ شده است. والتز، که پیش‌تر نماینده کنگره فلوریدا بود، با انتقادات شدیدی مواجه شده بود. فاکس نیوز هم اعلام کرد که این تغییر ممکن است بر استراتژی امنیتی ترامپ، از جمله در قبال ایران، تاثیر بگذارد، اما مشخص نیست که آیا این موضوع مستقیما با تاخیر مذاکرات مرتبط است یا خیر.
تحلیل‌های گمانه‌زنی‌شده
گمانه‌زنی‌ها درباره دلایل تاخیر متعدد است. رویترز گزارش داد که یک مقام ادعایی ایرانی به این رسانه گفته ادامه مذاکرات به رفتار ایالات متحده بستگی دارد، که می‌تواند به تحریم‌های جدید یا تهدیدات نظامی اشاره داشته باشد. فاکس نیوز اما به نقل از کارشناسان امنیتی پیشنهاد کرد که تاخیر ممکن است نتیجه فشار داخلی در آمریکا یا هماهنگی ناکافی بین تیم مذاکره‌کننده باشد. الجزیره هم این احتمال را مطرح کرد که تاخیر می‌تواند به دلیل تلاش ایران برای بازنگری در موضع خود پس از تهدیدات هگست و تحریم‌های ترامپ باشد. با این حال، هیچ‌یک از این تحلیل‌ها شواهد قطعی ارائه نکرده‌اند.
خبرگزاری فرانسه گزارش داد که برخی تحلیلگران اروپایی معتقدند تاخیر ممکن است به دلیل نیاز به بازبینی استراتژی پس از انفجار اخیر بندر رجایی باشد، که منجر به ۷۰ کشته و بیش از ۱۰۰۰ زخمی شد. این حادثه، که سی‌ان‌ان آن را به «عدم رعایت اصول ایمنی» نسبت داد، ممکن است بر تصمیم‌گیری ایران تاثیر گذاشته باشد، هرچند ارتباط مستقیم آن با مذاکرات تایید نشده است.
پیامدهای احتمالی و پیچیدگی‌ها
تاخیر در مذاکرات می‌تواند بر تنش‌های منطقه‌ای تاثیر بگذارد. پی‌بی‌اس نیوز گزارش داد که عملیات نظامی علیه حوثی‌ها، که ایران از آن‌ها حمایت می‌کند (ادعای رسانه آمریکایی)، ممکن است به‌عنوان بخشی از فشارهای ترامپ برای بازگرداندن ایران به میز مذاکره تفسیر شود. با این حال، این اقدامات می‌تواند ایران را به اتخاذ موضع سخت‌گیرانه‌تر وادار کند. رویترز به نقل از اندرو لیپو، رئیس لیپو اویل اسوشیتس، اعلام کرد که اگر تحریم‌های ثانویه علیه خریداران نفت ایران اجرایی شود، عرضه روزانه حدود ۱.۵ میلیون بشکه کاهش خواهد یافت، که می‌تواند بازار جهانی را بی‌ثبات کند.
تغییر مشاور امنیت ملی نیز ممکن است بر هماهنگی سیاست خارجی آمریکا اثر بگذارد. یورونیوز گزارش داد که خروج والتز می‌تواند به بازنگری در رویکرد ترامپ نسبت به ایران منجر شود، اما تا زمان معرفی جانشین او، پیش‌بینی دقیق دشوار است. فاکس نیوز امروز به نقل از کارشناسان پیشنهاد کرد که این تغییر ممکن است نشانه‌ای از ناهماهنگی در کابینه ترامپ باشد که می‌تواند مذاکرات را پیچیده‌تر کند.
اعلام تاخیر در مذاکرات هسته‌ای ایران و آمریکا در ۲ روز اول ماه جدید میلادی، با مجموعه‌ای از رویدادها از جمله تهدیدات وزیر دفاع آمریکا علیه حوثی‌ها، تحریم‌های جدید ترامپ علیه خریداران نفت ایران، و تغییر مشاور امنیت ملی، همراه شده است. رسانه‌های خارجی از جمله آسوشیتدپرس، بی‌بی‌سی، رویترز، فاکس نیوز، الجزیره، پی‌بی‌اس نیوز، یورونیوز، و خبرگزاری فرانسه تحلیل‌های متفاوتی ارائه کرده‌اند، اما هیچ‌کدام دلیل قطعی برای تاخیر ارائه نکرده‌اند. گمانه‌زنی‌ها از فشارهای نظامی و اقتصادی آمریکا تا بازنگری استراتژی ایران پس از انفجار بندر رجایی را شامل می‌شود. این تحولات نشان‌دهنده پیچیدگی‌های ژئوپلیتیکی است که پیش‌بینی دقیق آینده مذاکرات را دشوار می‌کند، اما احتمال افزایش تنش‌ها در صورت ادامه این روند وجود دارد.
