فرارو-بر اساس آمار رسمی، ذخیره فعلی سد زاینده رود ۳۷۷ میلیون متر مکعب است که در مقایسه با سال ۱۴۰۳، یازده میلیون متر کمتر است.
به گزارش فرارو،حوضه آبریز زاینده رودبه لحاظ میزان کم آبی در مرحله بحرانی قرار دارد و این وضعیت در فروردین ۱۴۰۴ باعث تنش‌هایی در این منطقه شده بود. با توجه به اهمیت موضوع، دکتر جهانگیر پرهمت، عضو هیات علمی پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری و معاون پیشین وزیر جهاد کشاورزی در گفت‌و‌گو با فرارو به پرسش‌هایی در این زمینه پاسخ داده است.
جهانگیر پر همت به فرارو گفت: «عوامل زیادی در به وجود آمدن بحران آب در حوضه زاینده رود تاثیر گذار است، اما در زمان فعلی عامل اقتصادی بیشترین نقش را در این بحران دارد. این عامل باعث شده ، آب بیشتری مصرف شود، درعین حال جنبه‌های سیاسی نیز باعث شده اند، آب به بخش‌های مختلف بدون در نظر گرفتن منابع تخصیص داده شود. برای عوامل تاثیر گذار در بحران آب در زاینده رود یک نمودار فرضی ترسیم کنید. در بالای این نمودار عوامل اقتصادی و سیاسی قرار دارند و متغیر‌های اجتماعی و فرهنگی در رتبه‌های بعدی اهمیت جای می‌گیرند.»
وی افزود: «بیش از ۶۰ سال است که کشور در حال برداشت بیش از حد از منابع آب زیر زمینی است. سال هاست که به تدریج مصرف آب‌های زیرزمینی افزایش یافته است. همچنین در بحث منابع آب سطحی، نیز تخصیص‌های بیش از اندازه توسط دولت‌ها صورت گرفته است. اگر دولت‌ها می‌توانستند تخصیص آب و میزان برداشت آن را مدیریت کنند، بحران امروزی به وجود نمی‌آمد. دولت‌ها با اعطای مجوز‌های مختلف و برداشت‌های بی رویه و در عین حال کوتاهی در نظارت باعث شده اند، موضوع کم آبی تبدیل به یک بحران شود. اگر دستگاه متولی آب نظارت کافی داشت، برداشت‌های غیر مجاز و مصرف بی رویه آب در بخش‌های کشاورزی و صنعت به وجود نمی‌آمد. درعین حال اگر فشار‌های سیاسی نبود، آب به درستی در میان بخش‌های مختلف تقسیم می‌شد و تبعات اجتماعی نیز به وجود نمی‌آمد. دولت‌ها در ۶۰ سال اخیر در مدیریت آب موفق نبوده‌اند و حتی زمینه ساز سایر مشکلات نیز بوده اند.»
عضو هیات علمی پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری در ادامه گفت:«در گذشته نظام‌هایی در بخش کشاورزی و بهره برداری منابع آب وجود داشت که میزان آب را به درستی تقسیم می‌کرد، اما از اواسط حکومت پهلوی در دهه ۴۰ که آب به عنوان یک منبع ملی اعلام شد، ساز و کار‌های مدیریت، مانند میراب‌ها از بین رفت و دولت‌ها جای آن‌ها را گرفتند. میراب‌ها افرادی بودند که بر تقسیم آب در خشکسالی و ترسالی نظارت می‌کردند. بزرگترین مشکل حوضه زاینده رود، تخصیص بیش از حد و برداشت بی رویه آب بوده است. در سال‌های اخیر، جابجایی تخصیص‌ها مهم‌ترین مشکلی است که کشور در حوزه آب با آن دست و پنجه نرم می‌کند. به عنوان مثال آبی که حق آبه کشاورزی بوده به صنعت اختصاص داده شده.
این کارشناس افزود: «افزایش جمعیت و گسترش صنایع در پایاب زاینده رود و کویر مرکزی باعث شده، نیاز به آب بیش از حجم آب تجدید پذیر باشد. در این صورت یا باید آب جایگزین از سایر مناطق انتقال یابد یا جمعیت به جای دیگری منتقل شود. وقتی صنعتی در یک منطقه شکل می‌گیرد، به تبع آن مناطق مسکونی نیز به وجود می‌آید و مصرف آبی نیز بالا می‌رود. در دوره‌ای صنایع متعدد در استان اصفهان بدون توجه به ظرفیت منابع آب قابل دسترس متمرکز شده است. به‌تبع آن جمعیت بیشتری در این منطقه اسکان یافته،تا حدی که ظرفیت منابع موجود پاسخگو نیست و فشار مصرف بر منابع آب زاینده‌رود و حتی حوضه‌های مجاور را دو چندان کرده است. با این وصف، تنظیم مصرف آب متناسب با آب تجدیدپذیر و تخصیص درست، راهیست که زاینده رود نجات پیدا کند.»
