خبرگزاری مهر- گروه استانها- سکینه اسمی: شهرستان خوی، در نبود سد آبی با وجود اینکه بیشترین میزان ممنوعیت حفر چاه را دارد، با برداشت بی رویه آب‌های زیر زمینی روبه رو شده و هم اکنون با مشکل فرونشست بر اثر برداشت بی رویه از آب‌های زیرزمینی مواجه است.
شهرستان خوی دومین شهر بزرگ و پرجمعیت استان آذربایجان غربی شهر استان به شمار می‌رود، هم اکنون آب شرب شهرستان خوی فقط از منابع زیر زمینی تأمین می‌شود، در این شهرستان برای مهار آب‌های سطحی هیچ منبع و سدی وجود ندارد و این موجب شده فقط از منابع زیر زمینی آب شرب موردنیاز تأمین شود که در نهایت همه ساله عمق چاه‌ها عمیق‌تر و کم‌آب‌تر می‌شود.
شهرستان خوی ۶ شهر و ۲۱۰ روستا با جمعیت بیش از ۴۰۰ هزار نفر دارد و تأمین آب شهرستان تماماً از منابع آب زیر زمینی است در حال حاضر تأمین آب شهرستان خوی از ۱۰۶ حلقه چاه و ۵۴ دهنه چشمه انجام می‌شود
هر چند مشکل خشکسالی و کاهش بارندگی‌ها در بسیاری از مناطق کشور طی سال‌های اخیر موجب بروز مشکلاتی در این بخش شده و هم اکنون وضعیت منابع آبی این شهرستان در حالت سر به سر قرار دارد شهرستان خوی ۶ شهر و ۲۱۰ روستا با جمعیت بیش از ۴۰۰ هزار نفر دارد و تأمین آب شهرستان تماماً از منابع آب زیر زمینی است در حال حاضر تأمین آب شهرستان خوی از ۱۰۶ حلقه چاه و ۵۴ دهنه چشمه انجام می‌شود.
وضعیت آب‌های زیرزمینی این شهرستان شرایط نامطلوبی دارد و کمبود آب شرب به وضعیتی رسیده که در صورت تداوم وضع موجود مصرف، با چالش جدی روبرو خواهد شد.
در این میان عدم احداث سد آبی و طولانی شدن روند احداث سدهای الند و غازان در این شهرستان نیز بر مشکل تنش آبی در شهرستان خوی و نیز وضعیت خالی شدن آب‌های زیرزمینی در عین حال فرونشست این دشت وضعیت را تشدید کرده است.
آب شرب خوی فقط از چاه‌های زیرزمینی تأمین می‌شود
مدیرعامل آب و فاضلاب خوی در خصوص وضعیت منابع آبی این شهرستان به خبرنگار مهر گفت: هم اکنون آب شرب این شهرستان تماماً از چاه‌های زیرزمینی تأمین می‌شود و با توجه به وضعیت ذخایر و نیز بارندگی‌ها امسال در شرایط سر به سر قرار داریم.
یدالله سلطانی با بیان اینکه در خوی آب‌های سطحی نداریم و سد آبی نیز وجود ندارد که بتوانیم در مواقع نیاز آب شرب را تأمین کنیم، گفت: در زمان قطع برق به دلیل ناترازی انرژی آب بخش‌های زیادی از خوی حتی روستاها قطع می‌شود و تا ساعت‌ها نمی‌توانیم آب را تأمین کنیم.
وی با بیان اینکه در سطح شهر خوی و نیز روستاها هم اکنون وضعیت سر به سر داریم هر آبی تولید می‌شود بلافاصله مصرف می‌شود، گفت: تأمین آب شهرستان خوی از ۱۰۶ حلقه چاه و ۵۴ دهنه چشمه انجام می‌شود که متأسفانه تابه‌حال تأمین آب پایدار شهرستان از آب‌های سطح انجام نشده است.
مدیرعامل آب و فاضلاب خوی تاکید کرد: در حال حاضر آب شرب شهرستان خوی از آب‌های سطحی تأمین می‌شود باید تأمین آب خوی از یک منبع پایدار مانند سد در برنامه‌ها قرار گیرد تا مشکلی در تأمین آب شرب نداشته باشیم.
ضرورت احداث سد الند برای نجات دشت خوی از بحران کم آبی
نماینده مردم خوی و چایپاره در مجلس شورای اسلامی نیز روز گذشته در جلسه شورای اداری این شهر با گلایه از وضعیت بحران کم آبی در خوی گفت: سد الند راه نجات دشت خوی از بحران کم‌آبی است، این شهرستان با داشتن جمعیتی نزدیک به ۴۰۰ هزار نفر و جایگاه دوم در آذربایجان غربی از نظر جمعیت، نقشی کلیدی در تأمین محصولات کشاورزی شمال‌غرب کشور دارد.
عادل نجف‌زاده، با اشاره به فرونشست شدید دشت خوی در اثر برداشت بی‌رویه از منابع زیرزمینی اظهار کرد: احداث سد بر رودخانه الند با ظرفیت ۷۵ میلیون مترمکعب از اولویت‌های حیاتی منطقه است ۳۵ میلیون مترمکعب از این ظرفیت به آب شرب اختصاص خواهد یافت و باقی در بخش‌های کشاورزی، صنعتی و زیست‌محیطی مصرف می‌شود آب این رودخانه از کیفیت بالایی برخوردار و بدون تصفیه قابل استفاده است.
وی، تنها راه برون رفت از این بحران را احداث سد الند اعلام کرد و گفت: پیگیر احداث سد الند در منطقه قریس و ورودی جهنم دره هستیم، چون آب این رودخانه، طبق مطالعات انجام گرفته، برترین آب شربی است که به تصفیه نیاز ندارد، در ارتفاع بالاتری قرار داشته و گنجایش ذخیره ۷۵ میلیون مترمکعب آب را دارد و علاوه بر تأمین آب شرب مورد نیاز، به مرور، آب تجمیع شده به لایه‌های زیرزمینی خوی نفوذ کرده و دشت خوی را احیا خواهد کرد و احتمال فرونشست خوی هم به صفر می‌رسد.
کاهش ۱۱.۶۸ درصدی آب خوان خوی
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان غربی از کاهش ۱۱.۶۸ درصدی آبخوان خوی خبر داد و گفت: آبخوان خوی دارای وسعتی بالغ بر ۶۳۲ کیلومتر مربع بوده که تراز آن نسبت به دوره دراز مدت کاهش ۱۱.۶۸ متری داشته است.
مجید رستگاری در گفت و گو با خبرنگار مهر با بیان اینکه حجم مخزن آبخوان خوی نیز نسبت به دوره دراز مدت کاهش ۳۶۴.۵ میلیون متر مکعب دارد افزود: طی سال آبی گذشته تراز آبخوان خوی نسبت به سال قبل ۴ سانتی‌متر افزایش و به تناسب آن حجم مخزن آبخوان ۱.۱۲ میلیون متر مکعب افزایش داشته است.
وی با اشاره به کاهش آب منابع زیرزمینی در استان نیز گفت: وضعیت توسعه بهره برداری در ۲۶ آبخوان از ۳۲ آبخوان در سطح استان به حالت ممنوعه است که این آمار به خوبی وضعیت نامناسب منابع آبی استان را نشان می‌دهد.
رستگاری با بیان اینکه شهرستان خوی یکی از دشت‌های ممنوعه استان به شمار می روداضافه کرد: بر اساس آماربرداری سراسری از موقعیت منابع و مصارف استان در سال آبی ۹۸ - ۱۳۹۷ تعداد چاه‌های مجاز بهره برداری در سطح استان ۳۵ هزار و ۵۷۴ حلقه، تعداد چشمه‌ها ۱۱ هزار و ۳ و تعداد قنات‌های استان ۸۸۰ عدد است.
آغاز مطالعات نهایی برای احداث سد برق‌آبی الند خوی
نایب رئیس مجلس شورای اسلامی نیز در خوی از آغاز فرآیند بررسی نهایی برای احداث سد برق‌آبی الند در شهرستان خوی خبر داد و گفت: این پروژه راهبردی با هدف تأمین انرژی، توسعه کشاورزی و مدیریت منابع آب منطقه، به‌زودی وارد مرحله اجرایی خواهد شد.
دکتر علی نیکزاد در حاشیه جلسه شورای اداری شهرستان خوی اظهار کرد: با هماهنگی وزارت نیرو و سازمان‌های ذی‌ربط، مقرر شد موضوعات محیط زیستی، پدافند غیرعامل و مطالعات فاز اول پروژه سد برق‌آبی الند با حضور شخص وزیر نیرو مورد بررسی قرار گیرد تا مقدمات آغاز عملیات احداث سد فراهم شود.
وی افزود: این سد می‌تواند نقش مؤثری در مهار روان‌آب‌ها، تقویت زیرساخت‌های کشاورزی، تولید برق پاک و ایجاد اشتغال در منطقه ایفا کند و به عنوان یکی از مطالبات اصلی مردم شمال‌غرب کشور، در اولویت اجرایی قرار گرفته است.
ضرورت تأمین آب پایدار برای شهرستان خوی
امام جمعه شهرتان خوی نیز در جلسه روز گذشته شورای اداری با اشاره به ضرورت تأمین آب پایدار برای خوی گفت: موضوع آب، مسئله‌ای حیاتی و استراتژیک برای منطقه ماست شهرستان خوی با جمعیت بالا، اراضی حاصلخیز و نقش مهم در امنیت غذایی کشور، بیش از هر زمان دیگر نیازمند اقدامات اساسی برای مدیریت منابع آبی است سد الند اگر به‌درستی اجرا شود، می‌تواند جلوی مهاجرت، بیکاری و نابودی کشاورزی را بگیرد.
حجت‌الاسلام حجت قاسم‌خانی با اشاره به پیگیری‌های صورت‌گرفته در خصوص این طرح افزود: همه مسئولان محلی و ملی باید دست به دست هم دهند تا با تأمین اعتبارات و تسریع در صدور مجوزها، این پروژه مهم به نتیجه برسد مسئله آب از مسائل جناحی فراتر است و نیازمند وحدت، عزم و اقدام است.
بر اساس برآوردها، ظرفیت آب‌های جاری رودخانه‌های الند و قطور حدود ۳۰۰ میلیون مترمکعب است. با احداث سد الند امکان ذخیره‌سازی و مدیریت اصولی این منابع فراهم می‌شود و منطقه از وضعیت ممنوعه آبی خارج خواهد شد.
خوی از دشت‌های ممنوعه استان به شمار می‌رود و در این راستا تنها اجازه حفر چاه برای تأمین آب شرب در این شهرستان صادر می‌شود اما این امر نیز خطر خالی شدن سفره‌های زیرزمینی را در پی دارد.
باید منتظر ماند و دید مراحل اجرای سد الند خوی چقدر زمان می‌برد تا مشکل آب شرب خوی بعد از چندین سال سامان یابد.
