رپرتاژ آگهی: اعتراض به برگ تشخیص مالیاتی ، ابتدائا از طریق مراجعه به کارکنان و مدیران سازمان امور مالیاتی و متعاقبا با طرح اعتراض به تصمیم صادره در هیات های بدوی و تجدیدنظر مالیاتی امکان پذیر است و با صدور رای قطعی امکان طرح اعتراض در دیوان عدالت اداری و هیات ماده 251 مکرر مالیاتی و شورای عالی مالیاتی میسر است و نسبت به موارد اعتراضی در مرحله اجرای تصمیمات و آراء مالیاتی، هیات موضوع ماده 216 قانون مالیات های مستقیم واجد صلاحیت رسیدگی است.
چنانچه مودی مالیاتی بنای بر اعتراض به برگ تشخیص مالیاتی و یا اعتراض به مالیات بر ارزش افزوده را داشته باشد، موظف است، براساس ماده ۲۳۸ قانون مالیات های مستقیم، ظرف ۳۰ روز از تاریخ ابلاغ برگ تشخیص ، مراتب اعتراض به برگ تشخیص مالیاتی را کتبا در فرم های مخصوصی به اداره امور مالیاتی به همراه دلایل و مستندات اعلام و درخواست رسیدگی نماید.
بموجب ماده ۱۷۰ قانون مالیات مستقیم، مرجع رسیدگی به هر گونه اختلاف که در تشخیص مالیات های موضوع این قانون بین اداره امور مالیاتی و مودی ایجاد شود، هیات حل اختلاف مالیاتی می باشد، مگر در مواردی که به موجب مقررات سایر مواد این قانون، مرجع رسیدگی دیگری تعیین شده باشد. که این هیات در دو فرض اقدام به رسیدگی می نماید:
الف. چنانچه مودی ظرف مهلت ۳۰ روز از تاریخ ابلاغ، نسبت به مالیات بر درآمد و مالیات بر ارزش افزوده از تاریخ ابلاغ کتبا به برگ تشخیص ( یا برگ مطالبه یا برگ استرداد ) اعتراض نماید.
ب.چنانچه برگ تشخیص مالیاتی، براساس مقررات تبصره ۱ ماده ۲۰۳ و ماده ۲۰۸ قانون مالیات مستقیم، بصورت قانونی ابلاغ شده باشد، اما مودی اقدامی جهت پرداخت مالیات و یا اعتراض نزد مامور امور مالیاتی ننموده باشد.
رای هیات حل اختلاف مالیاتی بدوی ظرف ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ قابل اعتراض در هیات تجدیدنظر مالیاتی می باشد.
بموجب ماده ۲۴۷ قانون مالیات مستقیم ، هیات حل اختلاف مالیاتی تجدیدنظر پیش بینی شده است که قانونا صلاحیت رسیدگی به اعتراضات نسبت به آرای صادره از هیات های حل اختلاف بدوی مالیاتی را ظرف ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ رای خواهد داشت.
صلاحیت هیات حل اختلاف تجدیدنظر مالیاتی ، محدود به مواردی که مودیان در شکایت خود نزد هیات های بدوی مطرح کرده اند نیست، بلکه مودیان می تواند نسبت به موارد جدیدی که سابقا درهیات بدوی مورد اعتراض قرار نگرفته نیز در هیات تجدیدنظر مالیاتی طرح شکایت کنند.
رای هیات تجدیدنظر مالیاتی قطعی و لازم الاجرا است. بر همین اساس، سازمان امور مالیاتی می بایست مطابق رای صادره، اقدام به صدور برگ تشخیص قطعی نماید.
رای هیات حل اختلاف مالیاتی تجدیدنظر در شورای عالی مالیاتی ، هیات موضوع ماده ۲۵۷ قانون مالیات مستقیم و دیوان عدالت اداری از حیث شکلی ( نقض قوانین و مقررات یا ادعای نقض رسیدگی ) قابل اعتراض می باشند.
شورای عالی مالیاتی بالاترین مرجع نظارتی درون سازمانی در سازمان امور مالیاتی است. که اقدام به رسیدگی به شکایت به صورت شکلی ( نه ماهوی ) از کلیه آرای قطعی هیات های حل اختلاف مالیاتی از حیث نقض قوانین و مقررات یا ادعای نقص در رسیدگی است.
منظور از رسیدگی شکلی، اعلام نظر است، یعنی پس از تشخیص نقض قوانین یا نقص در رسیدگی توسط شعب هیات های حل اختلاف، پرونده مالیاتی مجددا جهت صدور حکم ( نهایی ) به هیات حل اختلاف مالیاتی هم عرض ارجاع داده خواهد شد، تا با رعایت نظر اعلامی شورای عالی مالیاتی اقدام به صدور رای نماید.
بموجب تبصره ۴ ماده ۲۴۷ قانون مالیات مستقیم، مواردی که رای هیات حل اختلاف مالیاتی بدوی با عدم اعتراض مودی یا مامور مالیاتی قطعی می شود، امکان طرح شکایت در شعب شورای عالی مالیاتی وجود ندارد.
مضافا اینکه، بموجب ماده ۳۳ قانون مالیات مستقیم شعب شورای عالی مالیاتی، صلاحیت رسیدگی به اعتراض به مالیات بر ارزش افزوده را ندارند.
بموجب ماده ۲۵۱ قانون مالیات مستقیم ، مهلت اعتراض به رای هیات تجدیدنظر مالیاتی ، در شورای عالی مالیاتی ۳۰ روز از تاریخ ابلاغ رای به مودی است.
چنانچه مالیات تشخیصی به مرحله قطعیت برسد، اما مودی مالیاتی مدعی غیرعادلانه بودن مالیات صادره باشد، امکان تقاضای تجدید رسیدگی با شرط پذیرش وزیر امور اقتصادی و دارایی وجود دارد و فرض قبول اولیه پرونده به هیات ماده 251 مکرر قانون مالیات های مستقیم ارجاع می شود. که با پذیرش هیات؛ پرونده به هیات سه نفره ( هیات موضوع ماده ۲۵۷ قانون مالیات ) ارجاع می گردد.
هیات موضوع ماده ۲۵۱ قانون مالیات مستقیم علاوه بر امکان رسیدگی به کلیه پرونده های مالیاتی قطعی اعم از مالیات های مستقیم و غیرمستقیم، دارای صلاحیت رسیدگی در هر دو بعد شکلی و ماهوی نسبت به رای مورد اعتراض است.
مضافا اینکه؛ برخلاف سایرمراجع دادرسی مالیاتی که دارای مهلت مشخصی جهت طرح اعتراض هستند، ثبت درخواست رسیدگی از سوی مودی در هیات موضوع ماده ۲۵۱ قانون مالیات مستقیم، فاقد محدودیت مهلت و تعداد دفعات است.
البته اگر تقاضای رسیدگی منجر به صدور رای در هیات یاد شده گردید، با توجه به قاعده اعتبار امر مختومه، رای صادره قطعی و لازم الاجرا می باشد و امکان رسیدگی مجدد به رای هیات، صرفا با نقض رای در دیوان عدالت اداری از حیث مغایرت با قوانین و مقررات امکان پذیر می باشد.
هیات ماده ۲۱۶ قانون مالیات مستقیم ، مرجع رسیدگی به اعتراضات و شکایات ناشی از اقدامات اجرایی مالیاتی است
در حال حاضر با عنایت به تبصره 2 ماده 3 قانون دیوان عدالت اداری اصلاحی 10/02/1402 اعتراض به رای هیات بدوی یا تجدیدنظر مالیاتی به صورت یک مرحله ای است. که مستقیما و با ارجاع به یکی از شعبات تجدیدنظر رسیدگی و اعلام نظر می گردد.
رسیدگی به دعاوی مطروحه در دیوان عدالت اداری جز در مواردی که نص صریح وجود دارد، به صورت شکلی است و دیوان عدالت اداری به موجب بند 2 ماده 16 قانون دیوان عدالت اداری، صرفا نسبت به بررسی صحت و سقم ادعای نقض قوانین و مقررات یا مخالفت با آنها اقدام می نماید و از ورود در ماهیت موضوع و صدور حکم ماهوی ممنوع است. در مواردی که شعبه دیوان عدالت اداری، نقص تحقیقات و یا ایراد شکلی یا ماهوی موثری در رای صادره مشاهده نماید، با ذکر تمام جهات و دلایل قانونی، رای صادره را نقض و موضوع را جهت رسیدگی مجدد به آن مرجع اعلام می نماید.
مرجع مذکور مکلف است، با رعایت مفاد رای شعبه دیوان، حداکثر ظرف مدت دو ماه نسبت به اتخاذ تصمیم یا صدور رای اقدام کند. درصورت شکایت مجدد شاکی، پرونده به شعبه صادرکننده رای قطعی در دیوان ارجاع خواهد شد.
در این صورت ، اگر شعبه دیوان رای صادره را صحیح تشخیص دهد، آن را تایید می کند و در صورتی که رای صادره را برخلاف قوانین و مقررات بداند آن را نقض و با ورود در ماهیت نسبت به صدور حکم اقدام می نماید.
و در مواردی که موجبی دیگر برای رسیدگی در دیوان عدالت اداری وجود نداشته باشد یا موضوع مورد رسیدگی منتفی شده باشد یا از مصادیق تخلف نباشد، شعبه دیوان مبادرت به نقض بلاارجاع می نماید.
رسیدگی در دیوان عدالت اداری غیرحضوری و بدون تشکیل جلسه رسیدگی است. در فرض پذیرش رای هیات حل اختلاف مالیاتی، شعبه تجدیدنظر دیوان عدالت اداری نسبت به تایید رای اقدام می نماید. رای صادره قطعی و لازم الاجرا می باشد. ولی معترض می تواند حسب مورد، نسبت به اعاده دادرسی در دیوان عدالت اداری از طریق ماده 98 قانون دیوان عدالت اداری و یا اعمال ماده 79 دیوان عدالت اداری جهت نقض رای صادره اقدام نماید.
النهایه با توجه به فنی و تخصصی بودن دعاوی مالیاتی و نحوه طرح و دفاع در مراجع مختلف مالیاتی، به خصوص در دیوان عدالت اداری بهره مندی از دانش و تخصص وکلای متخصص دیوان عدالت اداری جهت ممانعت از تضییع حقوق مالی اشخاص حقیقی و حقوقی امری لازم و غیرقابل اجتناب است.
بر همین اساس موسسه حقوقی آبان با گردهم آوری وکلای متخصص در این بخش، که بعضا دارای سابقه فعالیت قضایی نیز می باشند، آمادگی خود را جهت ارائه جامع ترین خدمات حقوقی اعلام می نماید.
