تینا مزدکی_در اواخر آوریل ۲۰۲۵، تصاویری از میدان آزمایش «کاپوستین یار» در منطقه آستراخان روسیه منتشر شد که یک موشک کروز هوابه‌سطح جدید و ناشناخته را نشان می‌داد. این موشک که از سوی دیمیتری مدودف، معاون رئیس شورای امنیت روسیه مورد بازدید قرار گرفت، به‌عنوان یک تغییردهنده بازی احتمالی برای جنگنده نسل پنجمی Su-۵۷ معرفی شد؛ جنگنده پنهان‌کار پیشرفته‌ای که نقش پرچم‌دار نیروی هوایی روسیه را دارد.
منابع روسی این موشک جدید را با موشک آمریکایی AGM-۱۵۸ موسوم به JASSM مقایسه کرده‌اند و معتقدند این سلاح برای حملات دوربرد و رادارگریز طراحی شده است. این رونمایی، واکنش‌ها و بحث‌های گسترده‌ای در میان تحلیلگران نظامی برانگیخته و پرسش‌هایی درباره توان واقعی روسیه در توسعه چنین سلاح پیشرفته‌ای در شرایط تحریم‌های گسترده و جنگ فرسایشی با اوکراین ایجاد کرده است.
با آن‌که جزئیات فنی و زمان‌بندی ورود این موشک به مرحله عملیاتی هنوز در هاله‌ای از ابهام است، اما این معرفی نشان می‌دهد که مسکو همچنان در پی نمایش توانمندی فناوری خود است. با این حال، سابقه توسعه تسلیحات در روسیه و محدودیت‌های ژئوپولیتیکی و اقتصادی فعلی، نگاه محتاطانه‌تری را ایجاب می‌کند: این موشک چه زمانی آماده عملیاتی شدن خواهد بود و رونمایی آن چه معنایی دارد؟
تصاویر اولیه که نخستین بار از سوی رسانه‌های دولتی روسیه و سپس در پلتفرم‌هایی مانند تلگرام منتشر شد، اطلاعات محدودی ارائه می‌دهد. طراحی این موشک شباهت ظاهری زیادی به موشک Kh-۱۰۱ دارد، با بدنه‌ای آیرودینامیک و یک کلاهک باریک و مدادی‌شکل که برخی تحلیلگران آن را به AGM-۱۵۸ JASSM شبیه دانسته‌اند.
این موشک برای هواگردهای تاکتیکی طراحی شده، اما مشخصات و نام آن اعلام نشده است. برخلاف Kh-۱۰۱ که عمدتاً از بمب‌افکن‌های استراتژیک نظیر Tu-۹۵ شلیک می‌شود، این موشک جدید ظاهراً برای استفاده در Su-۵۷ طراحی شده، یعنی جنگنده‌ای که با F-۳۵ غربی رقابت می‌کند.
شباهت این موشک به JASSM، موشکی رادارگریز با بردی تا ۱۲۰۰ مایل در نسخه ارتقایافته‌اش، نشان‌دهنده جاه‌طلبی روسیه برای تولید سلاحی است که بتواند اهداف عمقی و با دفاع سنگین را مورد اصابت قرار دهد و همزمان از شناسایی راداری بگریزد. اما نبود اطلاعات مشخص، احتیاط را می‌طلبد؛ چرا که روسیه سابقه‌ای در نمایش نمونه‌های اولیه‌ای دارد که هرگز به مرحله عملیاتی نرسیده‌اند.
برای درک اهمیت این توسعه، بررسی پلتفرم حامل این موشک ضروری‌ست: جنگنده Su-۵۷، با نام‌گذاری ناتو "Felon"، نخستین تلاش روسیه برای تولید یک جنگنده پنهان‌کار نسل پنجمی است. از سال ۲۰۲۰ وارد خدمت شده و از اویونیک پیشرفته، توانایی پرواز مافوق صوت پایدار (سوپرکروز) و سطح مقطع راداری کاهش‌یافته برخوردار است.
این جنگنده با دو موتور AL-۴۱F۱ ساخت ساترن به سرعتی بالغ بر ۲ ماخ می‌رسد و قادر به حمل انواع مهمات هوابه‌هوا و هوابه‌سطح است. اما محفظه‌های داخلی حمل سلاح آن که برای حفظ ویژگی پنهان‌کاری اهمیت دارند، از نظر ابعاد محدود هستند و این مسأله طراحی موشک جدید را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد. تا اوایل سال ۲۰۲۵، کمتر از ۲۰ فروند Su-۵۷ عملیاتی شده‌اند، رقمی که تأثیر راهبردی این جنگنده را محدود می‌کند.
این هواپیما تاکنون نقش محدودی در جنگ اوکراین ایفا کرده و بیشتر برای حملات دورایستا به‌کار رفته است، چرا که نگرانی‌هایی درباره بقاپذیری آن در برابر پدافند هوایی مدرن وجود دارد. اضافه شدن یک موشک کروز جدید می‌تواند توان تهاجمی Su-۵۷ را افزایش دهد.
منبع: bulgarianmilitary
۵۸۳۲۳
