معاون درمان وزارت بهداشت در نشست خبری اقدامات درمانی و خدمات امدادرسانی در حادثه انفجار بندرعباس را تشریح کرد.
به گزارش همشهری آنلاین، دکتر سیدسجاد رضوی، معاون درمان وزارت بهداشت در نشست خبری با موضوع اقدامات و خدمات درمانی ارایه شده در حادثه انفجار بندر شهید رجایی بندرعباس گفت: گزارش اولیه اتفاق را ظهر روز شنبه هفته گذشته داشتیم و درخواست آماده‌باش برای هر گونه نیاز داشتیم. کل منطفه را با ریاست سازمان اورژانس بررسی کردیم و در ابتدا پیش‌بینی از عمق فاجعه وجود نداشت، اما به تدریج آمار زخمی‌ها و نگرانی‌ها افزایش پیدا کرد. قرار شد همه واحدها در استان و سایر واحدها در استان‌های کرمان، فارس و بوشهر آماده‌باش شوند که در صورت نیاز کمک کنند.
به گفته رضوی، واحدهای انتقال خون، بهداشت، دارو و تجهیزات و ترابری از واحد اورژانس به خط شدند. دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان و کل حوزه بهداشت درمان یک فعالیت در حد معجزه انجام دادند و در عرض ۶.۷ ساعت چند هزار مجروح به بیمارستان‌ها منتقل شدند. در این باره نیروی دریایی، سپاه، تامین اجتماعی، نیروی انتظامی و بخش خصوصی هم به سرعت ورود کردند.
به گفته رضوی، مصدومان به سرعت رسیدگی که یا به بخش‌ها منتقل یا ترخیص می‌شدند و مراکز درمانی آماده پذیرش مصدومان جدید بود. البته نیازی به اعزام به سایر استانها نبود، به جز چند مورد که دچار سوختگی شده بودند.
رضوی به یک اقدام جالب از سوی نیروی دریایی اشاره کرد و گفت: آن‌ها چادرهایی در محوطه بیمارستان‌ها مستقر کرده بودند و پذیرایی از همراهان و خانواده‌های بیماران انجام می‌شد. در چنین شرایطی جو روانی بسیار مهم است و در چنین حوادثی که یک فاجعه ملی است باید به آن توجه جدی شود. البته ما نارضایتی از مجروحان نداشتیم و زمانی که بازدید از بیمارستان‌ها در دومین روز حادثه داشتیم، واقعا رسیدگی کامل صورت گرفته بود.
به گفته رضوی تجهیزات مورد نیاز استان هم به سرعت تامین شد، از جمله یک دستگاه سی‌تی‌اسکن ظرف ۲۴ ساعت به بیمارستان استان ارسال شد، در حالی که بررسی و انتقال این دستگاه‌ها تقریبا چند ماهی طول می‌کشد. نکته مهم این که اکثر دانشگاه‌ها به ما اعلام آمادگی کردند که بسیار باعث دلگرمی بود. این حادثه آزمونی برای حوزه سلامت کشور بود که خود را نشان داد و تمام مجروحان با بهترین کیفیت خدمات درمانی دریافت کردند.
دکتر پژمان شاهرخی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی بندرعباس هم در این نشست خبری درباره اقدامات انجام شده پس از وقوع حادثه بیان کرد: ساعت ۱۲:۳۰ شنبه ۶ اردیبهشت بود تماسی از بروز حادثه در اسکله شهید رجایی داشتیم و درخواست داشتند که هر چه ظرفیت آمبولانس داریم، ارسال شود. همان زمان ما در حال عبور از خیابان بودیم و صدای مهیبی به گوش ما رسید و این در حالی بود که اسکله در ۲۵ کیلومتری ما قرار داشت و نشان دهنده انفجار شدید بود.
شاهرخی ادامه داد: با وزیر بهداشت و معاون درمان تماس گرفتیم و در شیراز، اهواز، کرمان و بوشهر بیش از ۵۰۰ تخت بک آپ ما شدند که در صورت نیاز و کمبود برای مجروحان استان اعزام داشته باشیم. بیش از ۵۰ آمبولانس در همان دقایق اولیه اعزام شدند و در یک ساعت اول هم بیش از ۵۰ جراح در اورژانس ۷ بیمارستان‌ها مستقر و ارائه خدمت آغاز شد. بیش از ۵۰۰ پرستار هم در این ببمارستان‌ها اعلام حضور کردند
به گفته این مسئول کمیته بحران هم تشکیل و توزیع بیماران بلافاصله بین بیمارستان‌ها آغاز شد تا نهایت خدمت انجام شود. حدود ۵۲ اتاق عمل در ساعات اول در نظر گرفته شد و طی این ۸ روز ۱۹۳ عمل جراحی انجام شده است. تا این لحظه ۱۵۶۶ مجروح با طیف علائم از خفیف تا شدید داشتیم که ۱۵۱۶ نفر با وضعیت عادی و رضایت ترخیص شده‌اند. ۱۷ مورد اعزام به شیراز داشتیم. ۵۰ درصد موارد هم آسیب چشمی بوده است. در این ۸ روز ۳۸ مورد بستری ای‌سی‌یو داشتیم و در حال حاضر ۲۵ بیمار باقیمانده در بیمارستان داریم که ۵ نفر در آی‌سی‌یو هستند و ۵ نفر هم در بیمارستان‌ها فوت کردند.
شاهرخی درباره تجهیزات امدادی هم بیان کرد: با دستور وزیر بهداشت ۴ اتوبوس آمبولانس به بندرعباس اعزام شدند. ۳ بالگرد هوایی آماده‌باش شدند و خود ما هم دو بالگرد داشتیم. دو هواپیما هم برای نیازهای احتمالی مستقر شد. حجم کار بالا بود و انتقاداتی هم هست اما با وجود مشکلات خدمت‌رسانی در سطوح بالای اجرایی ارائه شد.
این مسئول با اشاره به دپوی دارویی سه ماهه در استان عنوان کرد: بیمارانی که مراجعه می‌کردند، در همان دقایق اولیه، گرافی، آزمایش و سی‌تی‌اسکن لازم انجام می‌شد و بلافاصله انتقال به بخش‌ها صورت می‌گرفت.
شاهرخی در پاسخ به سوالی درباره این که آیا آمار دقیقی از کشته‌شدگان این حادثه وجود دارد، عنوان کرد: آمار قطعی از کل موارد فوتی وجود ندارد و پزشکی قانونی این آمار را اعلام خواهد کرد.
شاهرخی درباره تعیین تکلیف اجساد مجهول‌الهویه و احتمال‌عدم شناسایی آن‌ها بیان کرد: این کار تخصصی و بسیار سخت و حساس است. در این باره تست اولیه گرفته می‌شود که اجساد متفاوت با تست انطباق شناسایی شوند. خانواده‌های این افراد در هر استان به پزشکی قانونی مراجعه و نمونه انطباق می‌دهند که به تهران ارسال می‌شود. بررسی‌ها آغاز شده و تمامی اقدامات در حال انجام است.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی بندرعباس درباره اثرات ثانویه ناشی از حادثه انفجار در بندر شهید رجایی عنوان کرد: به منظور رسیدگی به اثرات ثانویه این حادثه تیمی متشکل از متخصصانی شامل طب کار، ریه، گوش و حلق بینی و… تشکیل شده تا مجددا چکاپ‌های لازم را برای افراد مورد نظر انجام دهند. تیم تخصصی برای عوارض ثانویه این حادثه در نظر گرفته‌ایم که روانپزشک و روانشناس نیز عضو این تیم هستند. البته تا به این لحظه بیماری واگیردار ناشی از این حادثه گزارش نشده است. همچنین از مواد غذایی که در این اسکله بوده مجددا نمونه‌برداری شده است تا به لحاظ سموم باقیمانده آزمایش و ارزیابی شوند.
به گفته شاهرخی، مواد اولیه دارویی موجود در این اسکله نیز هیچ آسیبی ندیده‌اند اما تاکید شد که به لحاظ سموم باقیمانده مجددا تست شوند تا به این ترتیب هر کالایی که وارد کشور می‌شود سلامت آن مورد ارزیابی و پایش قرار گرفته است.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان با اشاره به درمان رایگان مجروحان حادثه اسکله شهید رجایی گفت: ادامه روند درمان و همچنین چکاپ‌های مصدومان این حادثه رایگان خواهد بود. البته این نکته را هم باید گفت که مصدومان تروما ناشی از این حادثه در حال اضافه شدن هستند.
شاهرخی همچنین در پاسخ به سوالی درباره وضعیت آلاینده‌ها در هوای بندرعباس بیان کرد: در این زمینه نیز تیمی جهت بررسی آلاینده‌هایی نظیر دی اکسید نیتروژن، دی اکسید گوگرد، دی اکسید کربن و آلاینده‌های دیگر تشکیل شد. به دنبال همین بررسی‌ها روز اول حادثه را تعطیل اعلام کردیم و تاکید شد که در محل حادثه از ماسک‌های خاص و حداقل ماسک N۹۵ استفاده شود و این ماسک‌ها را نیز در اختیار افراد حاضر در محل حادثه قرار دادیم. در روزهای پس از آن نیز در چند نوبت غلظت‌ها در سطح شهر سنجیده شد. آلاینده‌ها در حد نرمال بود اما بابت اطمینان و احتیاط اعلام کردیم که در محل حادثه مواردی که قبلا گفته شده همچنان رعایت شود. در مجموع اکنون غلظت آلاینده‌های هوایی در بندرعباس نکته خاصی ندارد.
این مسئول همچنین درباره برخی سیاه‌نمایی‌ها و اظهاراتی از جمله کمبود پماد سوختگی گفت: برخی افراد اخبار بی‌پایه و اساس می‌دادند؛ مواردی که با واقعیت‌های میدانی منافات زیادی داشت. پایان سال گذشته ۵۰۰ میلیارد تومان بدهی دارویی به ما پرداخت شد و مشکلی درباره دپوی دارو نداشتیم. سرم شست‌وشو که سهل است مشکلی در سرم تزریقی هم نداریم و در مورد پمادهای سوختگی هم باید بگویم که در تمام داروخانه‌های بندرعباس و هرمزگان این محصول موجود است و هیچ کمبودی در هیچ زمینه‌ای نداریم اما برخی‌ها اخبار را وارونه منعکس کرده‌اند.
در ادامه این نشست خبری معاون درمان وزارت بهداشت، درباره وضعیت اهدای خون در جریان این بحران، عنوان کرد: در ساعات اولیه، عمق حادثه مشخص نبود و بلافاصله از سازمان انتقال خون درخواست کمک شد. ذخایر بانک خون کشور کافی بود و نیاز فوری به اهدای خون عمومی نداشتیم، اما مردم داوطلبانه برای اهدای خون مراجعه کردند. اهدای خون همواره یک ضرورت حیاتی در کشور محسوب می‌شود و فرهنگ‌سازی در این زمینه باید تداوم داشته باشد. ما تلاش کردیم با مدیریت اطلاع‌رسانی، از ایجاد فشار روانی در جامعه جلوگیری کنیم.
رضوی با اشاره به اهمیت هماهنگی و هم‌افزایی در مدیریت این بحران بیان کرد: شاه‌کلید موفقیت در مدیریت این حادثه، همکاری بین‌بخشی بود. استان هرمزگان با تمام توان وارد میدان شد و بر پایه تجارب گذشته، عملکردی مثال‌زدنی از خود نشان داد. در این بحران، بیش از تجهیزات یا ظرفیت تخت‌ها، همین هماهنگی و اقدام خودجوش بخش‌ها و دستگاه‌ها بود که اثربخش واقع شد.
آمبولانس‌ها پیش از ورود مصدومان در محل حادثه آماده بودند و همین آمادگی سبب تسریع در روند امدادرسانی شد. با این حال، یکی از نقاطی که باید برای آینده اصلاح شود، مدیریت اعلام آمارهاست؛ باید از انتشار آمارهای متعدد در رسانه‌ها جلوگیری کرده و تنها یک آمار رسمی و واحد اعلام شود. همچنین کاهش بار روانی جامعه از اهمیت بالایی برخوردار است و باید با اقدامات هدفمند، آرامش بیشتری برای مردم فراهم کرد.
معاون درمان وزارت بهداشت بر لزوم تقویت تخت‌های سوختگی در سراسر کشور تأکید کرد و گفت: کمبود تخت‌های سوختگی در کشور وجود دارد اما ایجاد این تخت‌ها به همین راحتی نیست. مشخص آن است که قطعا باید به بحث سوختگی بیش از این رسیدگی شود. تخت‌های سوختگی معمولا بنا به مناطق صنعتی و خطرپذیر تعریف می‌شوند. به عنوان مثال در تهران بیمارستان شهید مطهری باید جایگزین شود. امیدواریم با بودجه‌های در نظر گرفته شده جایگزین این بیمارستان به زودی به بهره‌برداری برسد. در مجموع در مورد تخت‌های سوختگی استان هرمزگان نیز از جمله استان‌هایی است که باید تقویت شود.
رضوی در پاسخ به سوالی درباره تجربه حاصل شده از این حادثه بیان کرد: شاه‌کلید خدمت‌رسانی در این حادثه همکاری بین‌بخشی میان نیروی دریایی ارتش، سپاه، تامین اجتماعی، نیروی انتظامی، بخش خصوصی، هلال‌احمر، آتش‌نشانی و همچنین بخش دولتی بود. شاید تصور آن نبود که خود شهر بتواند رسیدگی‌ها را انجام دهد و ما آماده اعزام بیماران بودیم؛ اما در این حادثه تمام ظرفیت استان به کار گرفته شد و خدمت‌رسانی خوبی صورت گرفت. بنابراین باید گفت که مهم‌تر از ایجاد تخت بیمارستانی، همکاری بین بخشی است. در جریان این حادثه همراهی مردم چه در زمینه اهدای خون، کمک به مجروحانی که همراه نداشتند و… بسیار مثال‌زدنی بود.
به گفته این مسئول در حوزه سلامت ظرفیتی داریم که ممکن است در برخی کشورها نباشد. هیات امنای ارزی خرید تجهیزات را انجام می‌دهد و بخشی از آن‌ها را به شکل دپو نگهداری می‌کند که در مواقع بحرانی عرضه می‌شوند. در حادثه بندرعباس با یک تماس تلفنی تامین منابع مورد نیاز صورت گرفت و این آمادگی و اتفاق خوبی برای ارائه خدمات بود.
