رسانه‌های غربی از جمله «رویترز»، «واشنگتن تایمز»، «بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها (FDD)» و «کریدل» به تحلیل اظهارات تازه «مارکو روبیو»، وزیر خارجه متوهّم آمریکا پرداخته‌اند که خواستار توقف کامل فعالیت‌های غنی‌سازی اورانیوم در ایران شده است. این اظهارات، در کنار شروط سخت‌گیرانه دیگر درباره برنامه موشکی و سیاست‌های منطقه‌ای ایران، به‌مثابه بخشی از تلاش برای بازتعریف چارچوب توافق احتمالی با تهران تفسیر شده‌اند.
رویترز و واشنگتن تایمز گزارش داده‌اند که مارکو روبیو در گفت‌وگو با فاکس‌نیوز، مجموعه‌ای از شروط به‌زعم او «غیرقابل مذاکره» را برای دستیابی به توافق با ایران مطرح کرده است. او توقف کامل غنی‌سازی، کنار گذاشتن برنامه موشکی، قطع حمایت از گروه‌هایی چون انصارالله و پذیرش بازرسی بی‌قید و شرط از تأسیسات، حتی مراکز نظامی را الزامی دانسته وخطاب به جمهوری اسلامی ایران تصریح کرده است: «اگر توانایی غنی‌سازی ۳.۶۷ درصد را داشته باشید، رسیدن به سطوح بالاتر فقط چند هفته زمان می‌برد؛ این موضوع را نمی‌توان نادیده گرفت.»
روبیو در ادامه، گزینه واردات سوخت هسته‌ای را برای برنامه‌های صلح‌آمیز پیشنهاد کرده و مدعی شده که کشورهایی که غنی‌سازی انجام می‌دهند، غالباً همان‌هایی هستند که تسلیحات هسته‌ای در اختیار دارند.
بنیاد FDD این سخنان را بازتابی از رویکرد بی‌مماشات دولت ترامپ در قبال ایران دانسته و آن را تلاش برای «سد کردن مسیر شتاب‌یافته ایران به سوی توان هسته‌ای نظامی» توصیف کرده است. به نوشته واشنگتن تایمز، روبیو عملاً «غنی‌سازی را خط قرمز آمریکا» معرفی کرده و آن را تهدیدی ذاتی برای امنیت بین‌المللی خوانده است.
در سوی مقابل، «کریدل » با لحنی انتقادی‌تر، این مواضع را بخشی از «کارزار فشار حداکثری» توصیف کرده و آن‌ها را غیرواقعی و فاقد پایگاه در حقوق بین‌الملل دانسته است.
در مقابل این مواضع خصمانه روبیو، ایران واکنش نشان داده و عراقچی، وزیر خارجه کشورمان، ضمن رد ادعاهای مطرح‌شده، تصریح کرده است: «ایران، همانند بسیاری دیگر از اعضای NPT، حق برخورداری از چرخه سوخت صلح‌آمیز را دارد و این حقی غیرقابل معامله است.»
وزارت خارجه ایران نیز در بیانیه‌ای که در «کریدل» بازتاب یافته، هشدار داده است که سیاست‌های مبتنی بر «فشار، تحریم و تهدید» نتیجه‌ای معکوس خواهد داشت و اعلام کرده که ایران به مسیر دیپلماسی پایبند است، مشروط بر آنکه طرف مقابل رویکردی سازنده در پیش گیرد.
درحالی‌که رسانه‌هایی چون FDD و واشنگتن تایمز بر شکاف عمیق میان دو طرف بر سر مسئله غنی‌سازی تأکید کرده‌اند، «کریدل» گزارش داده که تحریم‌های تازه نفتی آمریکا، به‌ویژه علیه شرکت‌های ثالث، از سوی تحلیل‌گران به‌مثابه تلاشی برای تضعیف موقعیت ایران در روند گفت‌وگوها ارزیابی می‌شود.
اگرچه اظهارات سخیف «روبیو» در ظاهر بخشی از مواضع واشنگتن درباره تهدیدات برنامه هسته‌ای ایران عنوان می‌شود، اما لحن و محتوای سخنان او نشان از نوعی هدف‌گذاری مضاعف دارد. در گام نخست، شکل‌دهی به چارچوبی جدید و سخت‌گیرانه‌تر برای توافق احتمالی و در گام دوم، به نظر می‌رسد تحمیل فشار روانی و اقتصادی از طریق ابزار تحریم برای واداشتن کشورمان به پذیرش شروط از پیش تعیین‌شده صورت می‌گیرد.
با چنین نگاهی می‌توان گفت؛ تحریم‌های تازه نفتی آمریکا، گرچه به‌صورت مستقیم به گفت‌وگوها مرتبط نیست، اما در عمل نقشی مکمل در راهبرد فشاربه ایران ایفا می‌کند. راهبردی که ادامه روند مذاکرات را با ابهام زیاد روبه‌رو کرده است.
منبع: کیهان
