به گزارش همشهری آنلاین، انتشار یک فیلم از سنجش سموم یک هندوانه منسوب به ایران که نشان می‌دهد حاوی نیترات بالاست (۵ برابر استاندارد)، در فضای مجازی بحث‌برانگیز شده است. این فیلم را یک ایرانی ساکن مسکو منتشر و انتقاد کرده که آیا صادرات محصولات استاندارد از سوی جمهوری اسلامی ایران سخت است؟ این در حالی است که بسیاری از کارشناسان در حوزه غذا و محصولات کشاورزی در واکنش به این فیلم، اعلام کرده‌اند چنین ادعایی به چند دلیل مشخص از اساس کذب و باید به عنوان یک غرض‌ورزی با کشاورزی ایران و البته تبلیغ محصول هندوانه یک منطقه دیگر در نظر گرفته شود.
یکی از این کارشناسان در این باره به همشهری آنلاین می‌گوید: لزوما نیترات از طریق کود شیمیایی جذب محصول نمی‌شود و خاک هم می‌تواند حاوی نیترات باشد. اما نکته مهمی که باید به آن توجه شود، این است که هر محصول وارداتی قبل از ورود به بازار مصرف هر کشوری در گمرک از دل سخت‌ترین آزمایش‌ها رد می‌شود و تاییدیه چندین سازمان را دریافت می‌کند. نیترات هم جزو این آزمایش‌هاست و اگر مشکلی در این باره وجود داشته به هیچ عنوان اجازه ورود به بازار را پیدا نمی‌کند.
مروتی ادامه می‌دهد: اینطور نیست که کسی یک نیترات سنج دستش بگیرد و در بازار مصرف محصولی را سنجش و ادعا کند که این هندوانه را خریداری نکنید و محصول تولیدی منطقه دیگر را بخرید. این فایل و صحبت‌هایی که پیرامون آن مطرح شده از اساس غلط است و آن فرد هم قصد تخریب کشاورزی ایران را داشته است. ضمن این که در این فیلم به طور واضح نامی از هندوانه ایران شنیده نمی‌شود.
به گفته این کارشناس برای ورود هندوانه یا فلفل ایران به روسیه یا سایر صیفی‌جات به سایر کشورها تمام آزمایش‌ها برای نیترات و باقیمانده سموم کشاورزی انجام می‌شود. چند سال پیش ما در محموله ارسالی فلفل شاهد این مساله بودیم که از روسیه برگشت خورد. اما اصل ماجرای آن محصول برگشتی هم باقیمانده سموم کشاورزی نبود. این مساله به دلیل اشتباهات در مکاتبات ایران و روسیه رخ داد، یعنی سمی که در ایران ثبت شده بود، در روسیه ناشناخته بود. آنها در این باره مکاتبه کردند و پاسخی دریافت نکردند و نتیجه آن برگشت و امحا محصول بود. اما چندی بعد همان سم کشاورزی به روس‌ها معرفی و از سوی آنها پذیرفته شد.
او تاکید می‌کند: در رد ادعای مطرح شده در این فیلم همین نکته کافی که قوانین صادرات و واردات هر کشور به گونه‌ای است اگر هر محصولی دچار آلودگی باشد، به عنوان محصول نامناسب امحا می‌شود. قطعا محصولی که وارد بازار مصرف این کشور شده از ویژگی‌های گمرکی عبور کرده است.
رپرتاژ آگهی برای هندوانه داغستان
دکتر محمدکاظم عطاری، پزشک و پژوهشگر پزشکی اجتماعی با رد فرضیه روس‌ها در این باره نوشته، بیشتر این دستگاه‌ها، مخصوصاً مدل‌های مصرف خانگی، دقت بالایی مانند آزمایشگاه‌های تخصصی ندارند. آنها یک ارزیابی سریع و سطحی از میزان نیترات یا کیفیت کلی محصول ارائه می‌دهند و گاهی نیترات‌های محیط که در هنگام جمع‌آوری محصول ممکن است به پوست‌میوه مالیده‌شده باشد، باعث نتایج گمراه‌کننده می‌شود.
به گفته عطاری، اینها بیشتر برای نمایش تبلیغاتی یا استفاده عمومی طراحی شده‌اند و در بسیاری موارد، از این دستگاه‌ها بیشتر برای ایجاد نگرانی یا جلب توجه استفاده می‌شود تا ارزیابی علمی دقیق. این در حالی است که هندوانه به‌طور طبیعی ممکن است مقداری نیترات داشته باشد، به‌ویژه اگر از کود شیمیایی زیاد استفاده شده باشد. ولی ادعای «۵ برابر حد مجاز بودن نیترات» بدون ارائه نتایج آزمایشگاهی معتبر غیرعلمی است. همچنین، میزان نیترات بالا برای ایجاد سرطان نیاز به مصرف مداوم و زیاد دارد و مصرف گاه‌به‌گاه هندوانه در شرایط وضعیت فعلی اقتصادی مردم مشکلی ایجاد نمی‌کند.
او تاکید می‌کند: ادعای سرطان‌زا بودن هندوانه‌های ایرانی نیاز به بررسی علمی و مدارک آزمایشگاهی دارد و صرف استفاده از یک دستگاه خانگی برای نتیجه‌گیری صرفا یک شو تبلیغاتی است. بعلاوه، سلطان خامزایف، نماینده مجلس دومای روسیه، خودش اهل جمهوری داغستان در جنوب روسیه است و بیشتر بستگان او در اطراف دریای خزر به تولید و تجارت هندوانه شهرت دارند. پس کاملا واضح است که رپرتاژ آگهی این نماینده دومای روسیه، برای تبلیغ محصولات خانوادگی است و جنبه علمی ندارد.
