«از خیلی‌هایشان می‌ترسم؛ دروغ نگویم، ۸۰ درصد مربیان در این ماجرا افتاده‌اند». این را علیرضا منصوریان، سرمربی پیشین استقلال، دربارهٔ حضور جادوگران در فوتبال ایران می‌گوید.

ریختن ادرار پسر نابالغ درون دروازه. بستن مهرهٔ مار به پای بازیکن. قایم‌کردن طلسم در رختکن حریف. پوشاندن لباس خاص به تن مربیان. این‌ها شاید در نگاه اول خرافه‌هایی شبیه فیلم‌های فانتزی به نظر برسند، اما در فوتبال ایران، «واقعیت»اند. واقعیتی تلخ که سال‌هاست از زبان مربیان، بازیکنان و مدیران شنیده می‌شود و حالا آن‌قدر روایت‌ها زیاد شده که دیگر نمی‌توان آن را انکار کرد.

اما چرا فوتبال ایران تا این اندازه به خرافه پناه برده؟ بخشی از پاسخ در ساختار پرتنش و بی‌ثبات فوتبال ایران نهفته است؛ جایی که مربیان با یک باخت از کار برکنار می‌شوند، مدیران زیر فشار سنگین هواداران له می‌شوند و تیم‌ها در باتلاق نتایج فرو می‌روند. در چنین شرایطی، همه دنبال یک راه میان‌بر برای نجات می‌گردند؛ حتی اگر این راه از مسیر جادوگرها بگذرد.

 

نهادهای رسمی، به‌جای برخورد با ریشه‌های خرافه‌گرایی، اغلب صورت مسئله را پاک کرده‌اند. کمیتهٔ اخلاق، در بهترین حالت، به احضار چهره‌هایی که دربارهٔ جادوگران حرف زده‌اند اکتفا کرده. رئیس این کمیته هفتهٔ پیش برای اولین بار در یادداشتی نوشت: «این پدیدهٔ شوم در صورت وقوع و گسترش می‌تواند به حیثیت فوتبال لطمه وارد کند و آن را از مسیر پیشرفت علمی و آموزشی منحرف کند».

 

یحیی گل‌محمدی، سرمربی فعلی فولاد، در یک برنامهٔ تلویزیونی روایت کرد که جادوگری به او گفته در دقیقهٔ ۴۳ گل می‌زند و همین اتفاق افتاد.

 

اما رئیس دیوان تحقیقات کمیتهٔ اخلاق نگاه متفاوتی دارد: «وقتی از آن‌ها دلیل حرف‌هایشان را می‌پرسیم، چیزی ارائه نمی‌دهند. این موضوع می‌تواند ناشی از شرط‌بندی یا تبانی باشد. ممکن است بازیکنانی با یک فرد تبانی کنند تا پیش‌بینی‌هایش محقق شود. این اثبات جادوگری نیست؛ یک فساد سازمان‌یافته است».

 

باشگاه‌ها هم در ظاهر همه‌چیز را تکذیب می‌کنند، اما در خفا هزینه‌های سنگینی برای «مشاوران ماورایی» پرداخت می‌کنند. در یک روایت غیررسمی گفته می‌شود الف.الف، جادوگر مشهور کرجی، برای صعود یک تیم به لیگ برتر، یک میلیارد تومان دستمزد تعیین کرده بود. بعدتر ماجرا حتی از سطح باشگاه‌های دسته‌اولی هم فراتر رفت. عزیزی‌خادم، رئیس پیشین فدراسیون فوتبال، در دوران مدیریتش از «خوبان عالم» یاد کرد؛ خوبانی که بدون اجازه‌شان آب هم نمی‌خورد. جادوگری که اسفند ۱۴۰۳، با میلیاردها تومان پول نقد، توسط قوۀ قضائیه در خانه‌اش بازداشت شد.

 

این همه در شرایطی است که گسترش خرافه در فوتبال، نه‌تنها عقلانیت فنی را تضعیف می‌کند، بلکه به اعتبار لیگ هم ضربه می‌زند.آموزش باشگاه‌ها و بازیکنان دربارۀ خرافه‌زدایی و نقش واقعی تمرین، تاکتیک و روانشناسی علمی در موفقیت، استفاده از روانشناسان ورزشی برای مدیریت فشار روانی بازیکنان و کادر فنی، برخورد قاطع کمیته اخلاق با متخلفان، افزایش نظارت در ورزشگاه‌ها و رختکن‌ها برای جلوگیری از ورود اشیای مشکوک و حمایت از بازیکنان و مربیانی که سالم کار می‌کنند، جزو راه‌حل‌ها است. ‌باید امروز عقلانیت را به زمین فوتبال بازگرداند وگرنه فردا دیگر زمینی برای بازی باقی نخواهد ماند.