به گزارش بهداشت نیوز در عصری که گوشی‌های هوشمند و شبکه‌های اجتماعی به جزء لاینفک زندگی کودکان و نوجوانان بدل شده‌اند، الگوهای تربیتی نیز دستخوش تحولات عمیقی گشته‌اند. نقش محوری مادران مهربان و پدران الگو، در سایه حضور پررنگ بلاگرهایی با ظاهر اغراق‌شده و زندگی‌های لوکس، کمرنگ شده است.

فرزانه عامری، متخصص روانشناسی، با هشدار نسبت به این پدیده نوظهور، تاکید می‌کند: "اگر خانواده‌ها نقش الگویی خود را در الگوهای تربیتی بازنیابند، آسیب‌های فردی و اجتماعی، آینده نسل نوجوان را به طور جدی تهدید خواهد کرد." این روند، هویت‌یابی جوانان را با چالش مواجه ساخته است.

تأثیر فضای مجازی بر الگوپذیری و گرایش به جراحی زیبایی

عامری در خصوص تأثیر فضای مجازی و تبلیغات جراحی‌های زیبایی توسط بلاگرها بر کودکان و نوجوانان می‌گوید: "خانواده اولین و مهم‌ترین محیط اجتماعی است و پس از آن مدرسه و دانشگاه نقش‌آفرین هستند. در گذشته، والدین با رفتارهای مناسب، الگوهای مثبتی برای فرزندان بودند و این روند با همراهی معلمان و همسالان سالم تکمیل می‌شد، اما امروزه این چرخه آسیب دیده است."

وی می‌افزاید: "آسیب اولیه از خانواده آغاز شده؛ والدین به دلایل متعدد، از جمله مشغله‌های شخصی، از ایفای نقش الگویی خود بازمانده‌اند. حتی حضور فیزیکی برخی والدین نیز به معنای الگوی مناسب بودن نیست. ورود زودهنگام کودکان، حتی زیر دو سال، به فضای مجازی و استفاده بی‌رویه از تلفن همراه، باعث شده رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی جایگزین خانواده و معلمان به عنوان الگو شوند."

این روانشناس تصریح می‌کند که شبکه‌های اجتماعی الگوهای غربی با پیام‌های مثبت و منفی را عرضه می‌کنند و گاهی رفتارهای منفی مانند فساد نیز به عنوان موفقیت به نمایش گذاشته می‌شود. این تحریف در ارزش‌ها، هویت‌یابی کودکان و نوجوانان را مختل کرده و ضرورت بازنگری در الگوهای تربیتی را دوچندان می‌کند.

رشد جراحی‌های زیبایی و تأثیر آن بر روابط

عامری با اشاره به ریشه‌های روانی گرایش به جراحی زیبایی گفت: "بسیاری از افرادی که به این عمل‌ها روی می‌آورند، از خودکم‌بینی رنج می‌برند، در حالی که اغلب از نظر ظاهری مشکلی ندارند." وی به تظاهرات زنان در آلمان علیه معیارهای غیرواقعی زیبایی در رسانه‌ها اشاره کرد که به کاهش رضایت زوجین منجر شده بود.

این متخصص افزود: "امروزه رسانه‌ها و بلاگرها الگوهایی با زیبایی طبیعی یا حاصل از جراحی زیبایی را به نمایش می‌گذارند. این امر منجر به مقایسه‌های مخرب و کاهش رضایت در روابط زناشویی و عاطفی شده است." به گفته وی، رقابت سالم باید در علم و هنر باشد، اما خلأهای فرهنگی، رقابت در زیبایی ظاهری را به ارزش تبدیل کرده که نتیجه‌اش نارضایتی دائمی است. تبلیغات گسترده بلاگرها و پزشکان و درآمد بالای جراحی زیبایی نیز این چرخه را تشدید می‌کند.

ضرورت بازسازی الگوهای تربیتی در برابر موج رقابت‌های ظاهری

عامری تاکید کرد: "نقش خانواده‌ها در شکل‌دهی الگوهای رفتاری فرزندان به شدت کمرنگ شده و جای خود را به رقابت‌های ظاهری و فضای مجازی داده است. مادری که درگیر رقابت‌های ظاهری نمی‌شد، الگویی سالم برای فرزندش بود، اما امروز حتی کودکان زیر دو سال نیز وارد دنیای رقابت‌های ظاهری شده‌اند."

وی توصیه می‌کند خانواده‌ها از تحسین‌های بیش از حد ظاهری پرهیز کرده و ارتباط فرزندان را با افرادی که کمتر درگیر این رقابت‌های سطحی هستند، تقویت کنند، هرچند تربیت ریشه‌ای از ابتدا ضروری است. فضای مجازی امروز با خانه‌های لوکس و چهره‌های پرآرایش، ظاهرگرایی را به جای ارزش‌های واقعی ترویج می‌کند، در حالی که در گذشته، دانشگاه‌ها فضایی برای آشنایی با الگوهای موفق بودند.

عامری در پایان خاطرنشان کرد: "اگر هر خانواده گامی مثبت بردارد، می‌توان به بهبود اوضاع امیدوار بود. با وجود مدارس مذهبی و برنامه‌های فرهنگی، موبایل و فضای مجازی نقش اصلی در الگوسازی برای کودکان و نوجوانان را دارند. نبود شبکه‌های مجازی قوی با محتوای مثبت برای جوانان، یک خلأ جدی است، در حالی که کشور پر از جوانان موفق و نخبه است که کمتر فرصت دیده شدن در رقابت‌های علمی و هنری را پیدا می‌کنند و رقابت‌ها بیشتر به سمت ظاهرگرایی سوق داده شده است.

منبع: مهر