شب گذشته و در پی تبادل سنگین آتش میان نیرو‌های نظامی هند و پاکستان در امتداد خط کنترل کشمیر، نگرانی‌ها درباره گسترش درگیری به یک جنگ تمام‌عیار افزایش یافت.
در حملات اخیر، هند مواضعی را در کشمیر تحت کنترل پاکستان هدف قرار داد که به گفته منابع محلی، به کشته شدن دست‌کم ۸ غیرنظامی انجامیده است. در پاسخ، پاکستان اعلام کرده که پنج جنگنده هندی را سرنگون کرده و به “پاسخی قاطع” در صورت ادامه حملات تهدید کرده است.
این درگیری‌ها، که شدیدترین تنش از زمان بحران ۲۰۱۹ میان دو قدرت اتمی محسوب می‌شود، واکنش سریع بازار‌های جهانی را به‌دنبال داشته است. قیمت نفت خام با افزایش نگرانی‌ها از اختلال در تأمین انرژی در جنوب آسیا و خاورمیانه، نزدیک به ۴ درصد رشد کرده است. بازار‌های بورس آسیایی نیز شاهد نوسانات شدید بودند؛ شاخص بورس بمبئی (BSE Sensex) در ساعات ابتدایی معاملات روز سه‌شنبه بیش از ۱.۵ درصد سقوط کرد. این نشان می‌دهد که مناسبات بین دو کشور نه تنها پیامد‌هایی برای خود آنها دارد بلکه می‌تواند معادلات منطقه‌ای و حتی جهانی را تحت تأثیر قرار دهد.
ابوالفضل ظهره‌وند، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس در گفت‌و‌گو با «رویداد ۲۴» درباره عواقب و پیامد‌های افزایش درگیری نظامی بین هند و پاکستان گفت: «تنش بین اسلام آباد و دهلی نو از پروژه‌هایی است که آمریکا و اسرائیل در تغییر نقشه ژئوپلتیک منطقه به اجرا درآوردند. این موضوع می‌تواند بر معادلات شبه قاره و جنوب و آسیای میانه مخصوصا چین تأثیرات مهلک بگذارد».
وی افزود: «جریان افراطی حاکم بر هند به طمع آنکه موقعیتش را بر نظام سیاسی این کشور تثبیت کند، متاسفانه در تله آمریکا و اسرائیل افتاد، اما تشدید تنش‌ها فرجام خوبی برای هند نخواهد داشت، چون این کشور از هم می‌پاشد، همان طور که پاکستان نیز می‌تواند دچار شرایط مشابهی شود. البته این اتفاق خوشایند آمریکا و اسرائیل خواهد بود، چون آنها از تغییر نقشه ژئوپلتیک منطقه استقبال می‌کنند».
این عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس اظهار کرد: «آمریکا دنبال آن است که قدرت هژمون و یکجانبه خود را احیا کند، اما این شدنی نیست. امروز جهان بالقوه چندقطبی است و این چندقطبی شدن در مسیر به فعلیت رسیدن قرار دارد. آمریکا برای هند تله پهن کرد که جلوی چندقطبی شدن جهان را بگیرد».
وی افزود: «عامل اتفاقی که در کشمیر افتاد پاکستانی است، اما پاکستان در داخل خودش با این عناصر درگیری دارد. ارتش آزادی بخش بلوچستان امروز از عوامل تهدیدزا برای اسلام آباد محسوب می‌شود یا طالبان پاکستانی می‌کوشد با کمک هند حکومت را در اسلام آباد به دست بگیرد؛ بنابراین اسلام آباد امروز با گروه‌های مختلفی درگیر است».
سفیر اسبق کشورمان در افغانستان یادآور شد: «هرچند اسلام آباد، طالبان و القاعده را حمایت کرد و شکل داد، اما خودش امروز با این دو گروه مشکلات اساسی دارد. پاکستان به لحاظ امنیتی کشور تمیزی نیست و از لحاظ فعالیت شبکه‌های مواد مخدر گرفته تا انواع جریانات تروریستی آلودگی بالایی دارد. هند نیز این را می‌داند و می‌خواهد به فرصت تبدیلش کند. هر گروهی می‌تواند کلید کشته شدن گردشگران در حملات تروریستی کشمیر را زده باشد، اما هند عزم خود را جزم کرده که انگشت اتهام را به سمت اسلام آباد بگیرد».
وی افزود: «جریان افراطی هندی دورنمایی را برای خود ترسیم کرده که همین رویکرد را افراطی‌های صهیونیست در سرزمین‌های اشغالی پیش گرفتند. بعد از عملیات ۷ اکتبر خیلی از جوانان اردو برای جنگ در غزه به نفع اسرائیل ثبت نام کردند. این نکته‌ای است که نباید از نظر دور داشت.»
وی با اشاره به نقش ایران در ماجرای تنش نظامی بین هند و پاکستان افزود: «قرار نیست ایران کنار پاکستان یا کنار هند قرار بگیرد. ایران در حفظ نقشه ژئوپلتیک منطقه تأثیر مهمی داشته است، چون چتر فرهنگ ایرانی تا اعماق شبه قاره هند رفته است بنابراین همواره سعی می‌کند نقش مادر را ایفا کند؛ لذا در این ماجرا نیز ایران تلاش خواهد کرد این تنش متصاعد نشود و به بیراهه نرود.»
این تحلیلگر مسائل سیاسی گفت: «ایران با هند و پاکستان روابط کامل سیاسی دارد. ما با روسیه و چین باید رایزنی بیشتری انجام دهیم. چینی‌ها احتمال دارد کنار پاکستان بیاستند، چون چینی‌ها مشکلات مرزی زیادی با هند دارند. در عوض روسیه با هند مخصوصا در موضوع صادرات نفت و فروش امکانات و تجهیزات نظامی روابط راهبردی قوی دارد».
وی افزود: «هند و پاکستان عضو شانگهای هستند، هند عضو بریکس است بنابراین این ظرفیت بین ایران، روسیه و چین است که کمک کنند درگیری‌های بین اسلام آباد و دهلی نو بالا نگیرد و بیشتر متصاعد نشود، چون به نفع منطقه نیست».
با توجه به تجربیات گذاشته، امیدواری جهانی بر این است تحرکات دیپلماتیک به ویژه در سطح منطقه سطح تنش‌ها را در کوتاه‌مدت کاهش دهد. قطع به یقین ایران می‌تواند بازیگر مهمی در این زمینه باشد و طرف‌های درگیری را به خویشتن داری دعوت کند.
