به گزارش خبرنگار فرهنگی تابناک، نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران صبح دیروز چهارشنبه ۱۷ اردیبهشت، سی و ششمین دوره خود را آغاز کرد. در گزارشی که در ادامه می‌آید، این‌رویداد از نقطه پیش از صفر و زمانی‌که هنوز مکان برگزاری آن مشخص نبود، تا دیروز که مراسم افتتاحیه آن برگزار شد، مرور می‌شود.
انتصاب رئیس و اعضای شورای سیاستگذاری
اولین‌خبر از سی و ششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران روز ۱۱ بهمن ۱۴۰۳ منتشر شد که سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، رئیس و اعضای شورای سیاستگذاری این‌دوره از نمایشگاه را منصوب کرد. وزیر ارشاد با حکم خود محسن جوادی سرپرست معاونت فرهنگی این وزارتخانه را به‌عنوان رئیس شورای سیاستگذاری سی‌وششمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران منصوب کرد.
در احکامی دیگرصالحی، ایوب دهقانکار، ابراهیم حیدری، ناصر افشارپور، آزاده نظربلند، ابراهیم کریمی، هومان حسن‌پور، محمد حمزه‌زاده، یحیی دهقانی، نادر قدیانی، احد رضایی، علی‌اصغر محمدخانی، امین عارف‌نیا، مسعود کرباسیان و علیرضا تابش را نیز به‌عنوان اعضای شورای سیاستگذاری این‌دوره نمایشگاه منصوب شدند.
برگزاری نخستین جلسه شورای سیاستگذاری
نخستین‌جلسه شورای سیاستگذاری نمایشگاه هم روز شنبه ۱۳ بهمن در معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد.
انتشار فراخوان انتخاب شعار نمایشگاه
خبر بعدی که از نمایشگاه سی و ششم در رسانه‌ها منتشر شد، انتشار فراخوان انتخاب شعار برای نمایشگاه بود. این‌خبر روز ۱۶ بهمن منتشر شد و به موجب آن، ستاد برگزاری نمایشگاه اعلام کرد بیست میلیون تومان اعتبار خرید کتاب به عنوان جایزه برای بهترین شعار پیشنهادی درنظر گرفته است.
بازدید مدیران از مجموعه شهرآفتاب
با گذر از نیمه بهمن ۱۴۰۳ و نزدیک‌شدن به برگزاری نمایشگاهی که قرار بود اردیبهشت ۱۴۰۴ برپا شود، مدیران موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران، به‌عنوان متولیان برپایی نمایشگاه از مجموعه نمایشگاهی شهرآفتاب بازدید کردند.
این‌بازدید روز چهارشنبه ۱۷ بهمن انجام شد و در آن، در این بازدید مهدی محسنی؛ معاون اقتصاد و فرهنگ، مرتضی بریری؛ مدیر روابط عمومی و اموربین الملل و امیر فراهانی؛ سرپرست امور توزیع و فروش خانه کتاب و ادبیات ایران حضور داشتند.
انتخاب رئیس نمایشگاه
روز جمعه ۱۹ بهمن بود که خبر انتخاب رئیس نمایشگاه روی خروجی رسانه‌ها قرار گرفت و اعلام شد سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با صدور حکمی محسن جوادی؛ سرپرست معاونت امور فرهنگی این وزارتخانه را به ریاست سی‌وششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران منصوب کرده است.
معرفی قائم‌مقام نمایشگاه
پس از انتخاب رئیس، نوبت به معرفی قائم‌مقام نمایشگاه بود که خبر این‌انتخاب هم روز ۲۳ بهمن منتشر شد. به موجب این‌خبر، محسن جوادی رئیس نمایشگاه، ابراهیم حیدری مدیرعامل موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران را به‌عنوان قائم‌مقام خود منصوب کرد.
مشخص‌شدن مکان و زمان برپایی نمایشگاه
اولین‌خبری که از حیدری به‌عنوان قائم‌مقام و سخنگوی نمایشگاه امسال منتشر شد، اعلام محل برگزاری این‌رویداد بود. حیدری در خبری که روز پنجم اسفند ۱۴۰۳ به نقل از او منتشر شد، اعلام کرد بر اساس تصمیم شورای سیاستگذاری نمایشگاه، از ۱۷ تا ۲۷ اردیبهشت ۱۴۰۴ در مصلی امام خمینی (ره) تهران برگزار می‌شود. به این‌ترتیب خیال خیلی از شرکت‌کنندگان و مخاطبان نمایشگاه بابت نرفتن به شهر آفتاب و تحمل بعد مسافت ناشی از آن، راحت شد.
اعلام جزئیات برگزاری نخستین فلوشیپ تهران
انتشار اخبار از نمایشگاه کتاب، از ۵ اسفند ۱۴۰۳ تا نوروز ۱۴۰۴ متوقف شد و اولین‌خبری که امسال از نمایشگاه سی و ششم، منتشر شد دربرگیرنده سخنان ابراهیم حیدری قائم‌مقام این‌رویداد بود که جزئیاتی از برگزاری نخستین فلوشیپ ایران در نمایشگاه را بیان کرد.
طبق جزئیات مطرح‌شده درباره فلوشیپ تهران، انجمن فرهنگی ناشران کودک و نوجوان وظیفه برقراری ارتباط موضوعی با ناشران کودک و نوجوان را پذیرفته و وظیفه آماده کردن ناشران داخلی برای مذاکره با ناشران خارجی که نیازمند ادبیات و ترمینولوژی بین‌المللی است، به عهده این انجمن است. در این مسیر از ظرفیت آژانس ادبی «اینتروتما» کشور ترکیه که برگزار‌کننده ۱۰ دوره فلوشیپ استانبول بوده و از اطلاعات پایه و سازمان‌یافته بهره گرفته در زمینه همکاری برای اطلاع‌رسانی و تقویت دعوت از سایر ناشران، استفاده شده است.
انجمن فرهنگی ناشران کودک و نوجوان که متولی دعوت از ناشران و آژانس‌های داخلی است، از ناشران و آژانس‌های ایرانی برای حضور در این رویداد دعوت کرد.
ثبت‌نام ۳ هزار و ۲۰۰ ناشر برای حضور در نمایشگاه
روز ۳۱ فروردین بود که ستاد خبری سی و ششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران اعلام کرد با پایان مهلت ثبت‌نام ناشران برای حضور در دو بخش فیزیکی و مجازی این رویداد، بیش از ۲۳۰۰ ناشر برای حضور در این رویداد ثبت‌نام کرده‌اند.
۱۶۲۶ ناشر در بخش حضوری نمایشگاه و ۲۳۶۰ ناشر هم برای بخش مجازی ثبت نام کردند که بنا شد وضعیت هرکدام بررسی و حضورشان در بخش فیزیکی یا مجازی اعلام شود.
اعلام فضاهای اختصاص‌یافته برای بخش‌های مختلف
با رسیدن به دوم اردیبهشت ۱۴۰۴، میزان فضاهای مسقف و غیرمسقف اختصاص‌یافته به بخش‌های مختلف نمایشگاه اعلام شدند. به این‌ترتیب اعلام شد شبستان اصلی مصلی با ۳۲ هزار مترمربع برای ناشران عمومی در نظر گرفته شده است. نیم‌طبقه دوم شبستان هم به بخش بین‌الملل و رسانه اختصاص داده شده که این‌فضا بیش از ۸ هزار متر مربع است.
برای برپایی فلوشیپ تهران، سالنی در امتداد محل استقرار سالن کتاب‌های لاتین و عربی و در ضلع جنوب غربی حیاط شبستان در نظر گرفته شد و بخش مربوط به ناشران دانشگاهی، در طبقه اول شبستان شرقی شامل ۵ هزار متر سالن و ۲ هزار متر فضای باز مسقف جا داده شد. بخش کتاب‌های لاتین و عربی هم در فضایی بالغ بر ۵ هزار متر مربع در طبقه اول شبستان غربی قرار گرفت.
برای ناشران آموزشی نمایشگاه امسال، دو فضای ۲ هزار مترمربعی در دو سوی گنبدخانه مصلی و برای ناشران کودک و نوجوان هم زیرزمین شبستان شرقی با مساحت ۲۰ هزار متر مربع در نظر گرفته شد.
اعلام عدم حضور فیزیکی کتابفروشان در نمایشگاه
کتابفروشان تا سال گذشته و نمایشگاه سی و پنجم در نمایشگاه حضور داشتند اما طبق خبری که سوم اردیبهشت منتشر شد، ابراهیم حیدری قائم‌مقام و سخنگوی نمایشگاه اعلام کرد کتابفروشان در نمایشگاه امسال حضور نخواهند داشت. اما می‌توانند پس از پایان نمایشگاه، در یک‌بازه زمانی ۵ روزه به‌طور مجازی به فروش محصولات خود بپردازند. به این‌ترتیب مقرر شد از ۲۸ اردیبهشت به مدت پنج‌روز، امکان فروش را به صورت جداگانه داشته باشند و ضمن اختصاص یارانه‌ای جداگانه تا ۱۰ میلیارد تومان برای آن‌ها، فرصت خرید برای کسانی هم که یارانه خود را در نمایشگاه کتاب مصرف نکرده‌اند، از کتابفروشان فراهم شود. حیدری در این‌خبر گفت هزینه ارسال این کتاب‌ها نیز توسط موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران برای خریداران پرداخت می‌شود و از کتابفروشان در طول سال در قالب‌های مختلف طرح‌های فصلی به شکل حضوری و مجازی، مناسبت‌های مختلف، حمایت خواهد شد.
حضور ۳۰ ناشر و شخصیت فرهنگی عراقی در نمایشگاه
حسین‌علی سبزه، مدیر بخش امور بین‌الملل نمایشگاه در گفتگویی که روز ۸ اردیبهشت با ستاد خبری نمایشگاه داشت، اعلام کرد در راستای تقویت دیپلماسی فرهنگی، ۳۰ ناشر و شخصیت فرهنگی از کشور عراق در نمایشگاه سی و ششم حضور پیدا می‌کنند.
برپایی سالن چاپ و نمایش زنده خط تولید چاپ
همزمان با خبری که به‌نقل از مدیر بخش بین‌الملل نمایشگاه منتشر شد، خبر دیگری درباره برپایی سالن چاپ در نمایشگاه روی خروجی ستاد خبری این‌رویداد قرار گرفت. به‌موجب این‌خبر عباس زارع مدیرکل دفتر چاپ و نشر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اعلام کرد سالن صنعت چاپ در نمایشگاه برپا و برای اولین‌بار، خط تولید چاپ کتاب به صورت زنده نمایش داده می‌شود.
این‌سالن به‌گفته زارع دستاوردهای صنعت چاپ کشور را عرضه می‌کند.
معرفی اپلیکیشن واکا برای اطلاع‌رسانی
۱۳ اردیبهشت و چهار‌روز مانده به شروع نمایشگاه، اعلام شد اپلیکیشن واکا Vaka پیش از نمایشگاه کتاب کار خود را آغاز کرده و هدف اصلی آن اطلاع‌رسانی کلیه فعالیت‌های نمایشگاه است.
برپایی سالن کارنامه نشر
یکی دیگر از سالن‌های جانبی نمایشگاه کتاب سی و ششم، سالن کارنامه نشر است که با دو رویکرد کارنامه نشر الکترونیک و کارنامه نشر فیزیکی برپا شده و هدف از برپایی آن، توجه به نسل z و آلفا، جوانان و ایجاد علاقه‌مندی به کتاب و فن‌آوری برای آنان عنوان شده است.
با اجرای اجرای سالن کارنامه نشر الکترونیک دسترسی به ۵۰هزار عنوان کتاب چاپ اول ۱۴۰۳ که با مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی منتشر شده و اعلام وصول دریافت کرده‌اند امکان‌پذیر است. این عناوین از طریق پایگاه الکترونیکی vaka.ir در دسترس بازدیدکنندگان قرار می‌گیرد.
در بخش فیزیکی سالن کارنامه نشر هم، در فضایی به مساحت بیش از ۱۰۰ متر مربع بیش از ۲۰هزار عنوان کتاب چاپ اول ۱۴۰۳ که با مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی منتشر شده و اعلام وصول دریافت کرده‌اند، به نمایش درمی‌آیند.
برگزاری نشست خبری نمایشگاه و معرفی مهمان ویژه
نشست خبری این‌دوره از نمایشگاه، صبح دوشنبه ۱۵ اردیبهشت در سالن غدیر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد و مدیران و مسئولان این‌رویداد ضمن تشریح جزئیات برپایی آن، به سوالات خبرنگاران پاسخ دادند.
سخنگوی نمایشگاه در این‌نشست اعلام کرد عراق با حضور ۲۰ ناشر، مهمان ویژه این‌دوره نمایشگاه است.
در این‌نشست همچنین اعلام شد بیش از ۴۰ مهمان از کشورهای مختلف در نمایشگاه حضور دارند.
طبق آماری که در نشست خبری اعلام شد، در بخش ناشران داخلی نمایشگاه ۲ هزار و ۳۶۳ ناشر حضور پیدا کرده‌اند که هزار و ۶۲۰ ناشر به‌صورت حضوری و در مجموع همگی در بخش مجازی حضور پیدا کرده‌اند که در ۷۵ هزار متر مربع مسقف جانمایی شده‌اند.
رئیس نمایشگاه هم از افزایش ۱۵ تا ۲۰ درصدی حضور ناشران عمومی در نمایشگاه و اختصاص ۲۰۰ میلیارد تومان بن خرید کتاب خبر داد.
یارانه خرید کتاب برای دانشجویان و طلاب
ثبت‌نام دانشجویان و طلاب برای دریافت بن خرید کتاب از دیروز ۱۶ اردیبهشت آغاز شد. سقف یارانه اعتباری خرید کتاب برای دانشجویان و طلاب یک میلیون تومان است که از این مقدار۵۰۰هزار تومان سهم مشارکت دانشجویان و طلاب بوده و ۵۰۰هزار تومان سهم مشارکت معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است.
برگزاری مراسم افتتاحیه و شروع به کار نمایشگاه
مراسم افتتاحیه سی و ششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران هم صبح چهارشنبه ۱۷ اردیبهشت با حضور محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی، سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، محسن جوادی رئیس نمایشگاه، احمد فکاک البدرانی وزیر فرهنگ و گردشگری عراق و عبدالوهاب الراضی رئیس اتحادیه ناشران عراق برگزار شد.
این‌رویداد از دیروز چهارشنبه هفدهم تا شنبه ۲۷ اردیبهشت هر روز از ساعت ۱۰ تا ۲۰ در مصلی امام خمینی برپاست.
