ترفندهای ساده برای مراقبت از SSD در ویندوز

بهینه‌سازی عملکرد SSD

درایوهای حالت جامد (SSD) به دلیل سرعت بالا و عملکرد بهتر نسبت به هارد دیسک‌های سنتی، به یکی از اجزای کلیدی رایانه‌های مدرن تبدیل شده‌اند. با این حال، برخلاف تصور رایج، SSDها نیز نیاز به مراقبت دارند تا عمر مفیدشان به حداکثر برسد. در این مقاله، چند ترفند ساده و کاربردی را معرفی می‌کنیم که می‌توانید برای افزایش عمر SSD خود در سیستم‌عامل ویندوز به کار ببرید.

چرا مراقبت از SSD مهم است؟ 

SSDها قطعات متحرک ندارند و به همین دلیل دوام بیشتری نسبت به هارد دیسک‌های مکانیکی دارند. با این حال، هر سلول حافظه در SSD تنها تعداد محدودی چرخه نوشتن را تحمل می‌کند. هرچه داده بیشتری روی SSD نوشته شود، عمر آن سریع‌تر کاهش می‌یابد. خوشبختانه، با چند تنظیم ساده در ویندوز می‌توانید تعداد عملیات نوشتن را کاهش داده و عمر درایو را تمدید کنید.

افزایش طول عمر درایو SSD

راههای افزایش عمر SSD

1. غیرفعال کردن فایل Paging 

وقتی RAM سیستم شما پر می‌شود، ویندوز از بخشی از SSD به عنوان حافظه مجازی (paging file) استفاده می‌کند. این فرآیند باعث افزایش تعداد عملیات نوشتن روی SSD می‌شود که می‌تواند عمر آن را کاهش دهد. غیرفعال کردن فایل paging می‌تواند این مشکل را برطرف کند.

چگونه انجام دهیم؟ 

1. در کادر جستجوی ویندوز، عبارت sysdm.cpl را وارد کنید و Enter بزنید.

2. به تب Advanced بروید و در بخش Performance روی Settings کلیک کنید.

3. در پنجره جدید، تب Advanced را انتخاب کنید و در بخش Virtual Memory روی Change کلیک کنید.

گزینه‌های پیشرفته عملکرد در sysdm برای مدیریت و کمک به افزایش عمر SSD

4. تیک گزینه Automatically manage paging file size for all drives را بردارید.

5. درایو SSD خود را انتخاب کنید، گزینه No paging file را فعال کنید، روی Set کلیک کنید و سپس OK را بزنید.

غیرفعال کردن فایل پیجینگ در ویندوز

توجه: اگر سیستم شما RAM محدودی دارد، غیرفعال کردن کامل فایل paging ممکن است باعث کاهش عملکرد شود. در این صورت، می‌توانید اندازه فایل paging را به‌صورت دستی کاهش دهید.

2. غیرفعال کردن حالت Hibernation

حالت Hibernation (خواب زمستانی) وضعیت فعلی سیستم را روی SSD ذخیره می‌کند تا بتوانید پس از روشن کردن رایانه، کار خود را از همان نقطه ادامه دهید. این فرآیند مقدار زیادی داده روی SSD می‌نویسد و می‌تواند عمر درایو را کاهش دهد. استفاده از حالت Sleep به جای Hibernation می‌تواند این مشکل را حل کند.

چگونه انجام دهیم؟

1. منوی استارت را باز کنید و عبارت PowerShell را جستجو کنید.

2. روی Windows PowerShell راست‌کلیک کرده و Run as administrator را انتخاب کنید.

3. دستور زیر را وارد کنید و Enter بزنید:

powercfg /hibernate off

اجرای پاورشل به عنوان مدیر خاموش کردن حالت خواب زمستانی برای افزایش عمر SSD

5. برای تأیید، می‌توانید بررسی کنید که گزینه Hibernation در منوی خاموش کردن ویندوز دیگر نمایش داده نمی‌شود.

نکته: در حالت Sleep، سیستم همچنان مقداری انرژی مصرف می‌کند. اگر از لپ‌تاپ استفاده می‌کنید، مطمئن شوید باتری کافی دارید تا از از دست رفتن داده‌های ذخیره‌نشده جلوگیری کنید.

3. به‌روزرسانی فریمور SSD

فریمور SSD نرم‌افزاری است که نحوه عملکرد درایو را کنترل می‌کند. فریمور قدیمی ممکن است داده‌ها را به‌صورت ناکارآمد بنویسد و باعث فرسودگی سریع‌تر درایو شود. به‌روزرسانی فریمور می‌تواند عملکرد و طول عمر SSD را بهبود بخشد.

چگونه انجام دهیم؟

1. نام سازنده و مدل SSD خود را بررسی کنید (می‌توانید از ابزارهایی مانند CrystalDiskInfo استفاده کنید).

2. به وب‌سایت رسمی سازنده SSD (مانند Samsung، Crucial، یا Kingston) مراجعه کنید.

3. نرم‌افزار مدیریت درایو یا فایل به‌روزرسانی فریمور را دانلود کنید.

برای مثال، اگر از SSD سامسونگ استفاده می‌کنید، اپلیکیشن Samsung Magician را نصب کنید.

4. نرم‌افزار را اجرا کنید و دستورالعمل‌های آن را برای به‌روزرسانی فریمور دنبال کنید.

5. در حین به‌روزرسانی، از قطع برق یا خاموش شدن سیستم جلوگیری کنید.

برنامه مدیریت درایو سامسونگ مجیکیان را برای کمک به افزایش عمر SSD در ویندوز

مزیت اضافی: بسیاری از ابزارهای مدیریت SSD امکان فعال کردن قابلیت‌هایی مانند TRIM را فراهم می‌کنند که به بهینه‌سازی عملکرد و عمر درایو کمک می‌کند.

4. کاهش فعالیت‌های غیرضروری نوشتن 

بهینه‌سازی Defragmentation: ویندوز به‌طور خودکار تشخیص می‌دهد که SSDها نیازی به defragmentation ندارند، اما مطمئن شوید که این قابلیت برای SSD غیرفعال است. در This PC، روی درایو SSD راست‌کلیک کنید، Properties را انتخاب کنید، به تب Tools بروید و Optimize را بررسی کنید.

غیرفعال کردن indexing: اگر از جستجوی فایل‌ها در ویندوز استفاده نمی‌کنید، می‌توانید indexing را غیرفعال کنید. روی درایو SSD راست‌کلیک کنید، Properties را انتخاب کنید و تیک گزینه Allow files on this drive to have contents indexed را بردارید.

انتقال فایل‌های موقت: فایل‌های موقت (مانند کش مرورگر یا فایل‌های دانلود) را به هارد دیسک دیگری منتقل کنید تا نوشتن روی SSD کاهش یابد.

سوالات متداول درباره افزایش عمر SSD

1. آیا غیرفعال کردن فایل Paging برای همه سیستم‌ها مناسب است؟

خیر، اگر سیستم شما RAM کمی دارد (مثلاً کمتر از 8 گیگابایت)، غیرفعال کردن فایل Paging ممکن است باعث کاهش عملکرد یا کرش برنامه‌ها شود. در این موارد، کاهش اندازه فایل Paging توصیه می‌شود.

2. آیا خاموش کردن Hibernation روی عملکرد SSD تأثیر زیادی دارد؟

بله، خاموش کردن Hibernation مقدار داده‌ای که روی SSD نوشته می‌شود را کاهش می‌دهد، به‌ویژه در سیستم‌هایی که مرتباً خاموش و روشن می‌شوند.

3. TRIM چیست و چرا برای افزایش عمر SSD مهم است؟

TRIM یک دستور است که به SSD کمک می‌کند بلوک‌های داده غیرضروری را پاک کند، عملکرد را بهبود بخشد و از نوشتن غیرضروری جلوگیری کند، که به افزایش عمر SSD کمک می‌کند.

4. چگونه بفهمم فریمور SSD من نیاز به به‌روزرسانی دارد؟

به وب‌سایت سازنده SSD مراجعه کنید یا از نرم‌افزارهای مدیریت درایو (مانند Samsung Magician یا Crucial Storage Executive) استفاده کنید تا نسخه فریمور را بررسی و به‌روزرسانی کنید.

5. آیا استفاده از SSD برای بازی‌ها عمر آن را کاهش می‌دهد؟

بازی‌ها معمولاً داده‌های زیادی می‌خوانند، نه می‌نویسند. با این حال، نصب و حذف مکرر بازی‌های حجیم می‌تواند نوشتن روی SSD را افزایش دهد. بهتر است فایل‌های موقت را به هارد دیسک منتقل کنید.

6. آیا دمای بالا می‌تواند عمر SSD را کاهش دهد؟

بله، گرمای بیش از حد می‌تواند به اجزای SSD آسیب برساند. اطمینان حاصل کنید که سیستم خنک‌کننده مناسب دارید و دمای SSD را با ابزارهایی مانند CrystalDiskInfo بررسی کنید.

7. آیا پر کردن کامل SSD به آن آسیب می‌رساند؟

پر کردن SSD تا ظرفیت کامل می‌تواند عملکرد را کاهش دهد و به دلیل کمبود فضای آزاد برای مدیریت داده‌ها، عمر آن را کوتاه کند. بهتر است حداقل 20٪ فضای SSD را آزاد نگه دارید.

8. آیا نوع فایل‌هایی که روی SSD ذخیره می‌کنم تأثیری بر عمر آن دارد؟

خیر، نوع فایل (مثلاً ویدیو یا متن) تأثیر مستقیمی ندارد، اما فرآیندهای مکرر نوشتن (مانند ویرایش ویدیو یا ذخیره‌سازی مداوم داده) می‌تواند عمر SSD را کاهش دهد.

نکات پایانی 

افزایش عمر SSD نه تنها باعث صرفه‌جویی در هزینه‌های تعویض درایو می‌شود، بلکه عملکرد سیستم شما را نیز در طولانی‌مدت حفظ می‌کند. این ترفندها به‌ویژه برای کاربرانی که به‌طور مداوم از رایانه خود استفاده می‌کنند یا داده‌های زیادی می‌نویسند (مانند ویرایشگران ویدیو یا گیمرها) بسیار مفید است. اگر کاربر معمولی هستید، این اقدامات همچنان می‌توانند به افزایش دوام درایو شما کمک کنند. با صرف چند دقیقه برای اعمال این تنظیمات، می‌توانید اطمینان حاصل کنید که SSD شما برای سال‌های طولانی با عملکرد بهینه کار خواهد کرد.

گردآوری:بخش کامپیوتر و اینترنت بیتوته