خبرگزاری مهر- گروه استانها- سکینه اسمی: اواخر اردیبهشت ماه و اوایل خردادماه هر سال بوی گل محمدی یا «قیزل گول» فضای آذربایجان غربی به خصوص خوی را پر می‌کند، این ایام اگر از کنار مغازه‌های خیابان‌های اصلی شهر بگذرید بساط گل فروشان را که تلی از گل‌های تازه چیده شده گل‌های محمدی را برای فروش پهن کرده‌اند شاهد خواهید بود.
گل محمدی از جمله گل‌های معطری به شمار می‌رود که از دیرباز در سفره‌ها و دمنوش های ایرانی جای داشته و اقلام غذایی و نوشیدنی‌های زیادی از این محصول تولید شده که گلاب از جمله آنهاست.
کارشناسان معتقدند که این استان ظرفیت تولید گل محمدی را در سطح گسترده دارد و اگر بسترهای لازم برای کشت این گونه کم آب بر با توجه به خشکسالی‌های اخیر در حوضه دریاچه ارومیه فراهم شود، علاوه بر اشتغالزایی در منطقه می‌تواند به راهکاری برای مقابله با خشکسالی تبدیل شود.
گلاب تولیدی ایران به بسیاری از کشورهای حوزه خلیج فارس و همچنین کشورهای لبنان، بلغارستان، آلمان، ایتالیا و آمریکا نیز صادر می‌شود و این استان مرزی می‌تواند در این خصوص سهم چشمگیری داشته باشد.
در آذربایجان غربی نام شهرستان خوی با محصول گل محمدی عجین شده و کشاورزان این منطقه سال هاست که با تولید این گل کم آب بر، بخش قابل توجهی از تولید این محصول را بر عهده دارند.
۳۴۳ هکتار از اراضی آذربایجان غربی زیر کشت گل محمدی است
سرپرست سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان‌غربی گفت: فصل برداشت گل محمدی در استان از اواخر اردیبهشت آغاز شده و پیش‌بینی می‌شود امسال بیش از ۹۰۰ هزار لیتر گلاب از گلستان‌های این استان استحصال شود.
علی دیانتی در گفت و گو با خبرنگار مهر با بیان اینکه در حال حاضر ۳۳۴ هکتار از اراضی استان زیر کشت گل محمدی قرار دارد که ۲۵۰ هکتار آن بارور است، افزود: سالانه بیش از ۷۵۰ تن گل تر از این مزارع برداشت می‌شود که از آن، بیش از ۹۰۰ هزار لیتر گلاب استحصال می‌گردد. ۸۰ درصد از گل‌های برداشت‌شده برای عرق‌گیری، ۱۵ درصد به صورت گلبرگ خشک برای تولید مربا و گل‌قند و ۵ درصد نیز به صورت غنچه خشک برای صادرات استفاده می‌شود.
سرپرست سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی با اشاره به اینکه عمده ارقام کشت‌شده در استان، گل محمدی خوی است، اظهار کرد: بیشترین سطح زیر کشت گل محمدی در شهرستان‌های خوی و ارومیه قرار دارد.
وی ادامه داد: ۸۰ درصد گل‌های تر برای عرق گیری و بقیه به صورت گل برگ خشک برای تهیه گل قند، مربا و سایر مصارف خوراکی، مصرف تازه خوری و حدود پنج درصد به صورت غنچه خشک با اهداف صادراتی استفاده می‌شود.
متوسط عملکرد برگ گل محمدی در هر هکتار ۳۲۰۰ کیلوگرم است
دیانتی اظهار کرد: ارقام مورد استفاده برای کشت این محصول در سطح استان بیشتر گل محمدی خوی بوده و از ارقام محلی کاشان نیز به صورت محدود برای کشت استفاده می‌شود.
وی با اشاره به حمایت جهاد کشاورزی از کشت این گیاه دارویی گفت: متوسط عملکرد برگ گل محمدی در هر هکتار سه هزار و ۲۰۰ کیلوگرم است و ما از افزایش سطح زیر کشت این محصول با همراهی بهره برداران استقبال می‌کنیم.
به گفته دیانتی ویژگی‌های این محصول کم توقع بودن در نیاز آبی و سازگاری در اراضی و مراتع فقیر و تخریب شده بوده و گل محمدی قادر است خود را با شرایط نامساعد وفق داده و از تخریب اراضی ملی جلوگیری کند.
وی با بیان اینکه زمان برداشت گل محمدی تا اواخر خرداد ادامه دارد، اظهار کرد: گل محمدی پس از باز شدن دوام کمی روی شاخه دارد و در صورت تأخیر طی ۲۴ ساعت رنگ آن به سفیدی گراییده و می‌ریزد و تأخیر در زمان برداشت باعث افت شدید کیفیت گلاب و اسانس استحصال شده دارد.
گل محمدی تولیدی آذربایجان غربی به لحاظ شرایط آب و هوایی موجود در این منطقه دست کمی از استان‌های مرکزی کشور ندارد و در برخی موارد بهتر از آنهاست ولی باید بیشتر به مردم ایران و حتی کشورهای همسایه شناسانده شود.
گل محمدی که در آذربایجان غربی به «قیزیل گول» مشهور است و در ادبیات و فرهنگ مردم نیز جایگاه خاصی دارد؛ بر اساس این فرهنگ محلی «قیزیل گول» خوی از ارزش غذایی فراوانی برخوردار بوده و در درمان زخم معده، ضعف عمومی، بیماری‌های صفراوی، اسهال و جلوگیری از صرع و تقویت قلب بسیار مفید است.
