مرجان دبیری، سخنگوی طرح کالابرگ الکترونیکی، اخیراً اعلام کرد که هنوز تصمیمی درباره اجرای مرحله سوم این طرح گرفته نشده است. وی تأکید کرد: «هرگونه اقدام در این زمینه تنها پس از تصمیمگیری در هیئت دولت و ابلاغ به وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی صورت خواهد گرفت و اطلاعرسانی لازم از طریق کانالهای رسمی انجام میشود.»
این در حالی است که برخی رسانهها اعلام کردهاند مرحله سوم کالابرگ در حال آغاز شدن است، اما دبیری این موضوع را رد کرده و هشدار داده است که هرگونه اطلاعیه یا لینکی که قبل از اعلام رسمی در فضای مجازی منتشر شود، جعلی است.
طبق اعلام دبیری، طرح کالابرگ الکترونیک از اسفندماه ۱۴۰۳ با هدف حمایت از معیشت خانوارهای دهک اول تا هفتم آغاز شده است. در این طرح:
۱. دهکهای اول تا سوم: ۵۰۰ هزار تومان به ازای هر نفر
۲. دهکهای چهارم تا هفتم: ۳۵۰ هزار تومان به ازای هر نفر
برای خرید ۱۱ قلم کالای اساسی شامل لبنیات، پروتئین و خواربار به حساب سرپرستان خانوار واریز شده است. مرحله دوم این طرح از ۲۰ فروردین برای دهکهای اول تا سوم و از ۲۷ فروردین برای دهکهای بعدی آغاز شد و تا پایان خرداد ۱۴۰۴ قابل استفاده است. تاکنون حدود ۵۷ میلیون نفر از این اعتبار استفاده کردهاند.
طرح کالابرگ الکترونیک یکی از مهمترین قوانینی بود که در مجلس یازدهم با حمایت گسترده تصویب شد. با وجود تمامی تحولات سیاسی و اقتصادی، این طرح توانست تا حدی سفره خانوارهای کمدرآمد را بهبود بخشد. حتی مقاماتی چون وزیر اطلاعات و رئیس مجلس خبرگان هم بر ضرورت ادامه این طرح تأکید کردهاند.
اما ظاهراً دولت در مواجهه با این طرح مهم، به اندازه کافی جدیت لازم را نشان نداده است. نه از نظر تبلیغات عمومی، نه از منظر برنامهریزی برای مراحل بعدی و نه از حیث نظارت بر نحوه عملکرد آن.
در مقابل، رئیسجمهور در اظهارات متعددی اولویتهای دیگری مثل "مذاکره"، "مدرسهسازی" و "فستیوالهای فرهنگی" را مطرح کرده است. در حالی که بسیاری از کارشناسان اقتصادی و اجتماعی معتقدند هیچ اولویتی بالاتر از معیشت مردم و افزایش قدرت خرید نیست، رفتارهای دولت نشان میدهد این موضوع هنوز در رأس توجهات قرار نگرفته است.
محسن آرمین، فعال اصلاحطلب، نیز در واکنش به این رویکرد گفته بود: «رئیسجمهور بارها روی مدرسهسازی تأکید داشته است. آیا اولویتی بالاتر از معیشت مردم وجود دارد؟» — سؤالی که احتمالاً میلیونها خانوار ایرانی هم در ذهن خود میپرسند.
اگر دولت واقعاً به حمایت از قشرهای آسیبپذیر وافزایش قدرت خرید مردم اعتقاد داشته باشد، باید با اجرای مستمر و پایدار طرح کالابرگ و نظارت موثر بر قیمتها همراه شود. بدون اینکه این طرح به یک دوره محدود و یکباره تبدیل شود.
اما تا زمانی که رئیسجمهور پرچم مدرسهسازی را بلند کند و دستگاههای اطلاعرسانی دولت به جای گزارش از موفقیتهای کالابرگ، مشغول تبلیغ فستیوالها باشند، سوءتفاهم درباره جدیت دولت در حمایت از معیشت مردم، ادامه خواهد داشت.
کالابرگ الکترونیکی یکی از چندین ابزار مؤثر برای حمایت از قشرهای کمدرآمد است که دولت پزشکیان موفق به اجرای آن شده، اما هنوز در تداوم آن ابهام وجود دارد. در حالی که مردم منتظر شنیدن خبری از مرحله سوم هستند، دولت به نظر میرسد سراغ اولویتهای دیگری رفته که از منظر مردم، ارزشمندی کمتری دارند.
اگر دولت واقعاً میخواهد اعتماد عمومی را جلب کند، باید نشان دهد که اولویتهایش با نیازهای مردم همسو است. نه فقط در قالب اظهارات، بلکه در عمل و تصمیمات عملیاتی. کالابرگ نمونهای است که میتواند راهنمایی برای سایر اقدامات حمایتی باشد. اما تنها زمانی موثر است که دولت آن را با جدیت و شفافیت ادامه دهد.