سرویس سیاست مشرق - «وبلاگ مشرق» خوانشی روزانه در لابه‌لای اخبار و اتفاقات کشور است. ما درباره این خوانش البته تحلیل‌ها و پیشینه‌هایی را نیز در اختیار مخاطبان محترم می‌گذاریم. هر روز با بسته ویژه خبری-تحلیلی مشرق همراه باشید.
***
ریل‌گذاری برای استثمار زنان چگونه صورت می‌گیرد؟
تمسخر "نان‌آوری مرد و خانه‌داری زن"!
فردی به نام خدیجه کشاورز که گفته شده عضو گروه مطالعات زنان پژوهشگاه مطالعات فرهنگی است اخیرا در مصاحبه با ایلنا اظهار کرد: ایدئولوژی‌ای در کشور ما تقویت شد که مردان نان‌آور و زنان خانه‌دار هستند؛ یعنی تقسیم کار جنسیتی همواره در تریبون‌های رسمی ما تقویت می‌شود و در واقع جامعه به زن این پیام را می‌دهد که حالا اگر می‌خواهی تحصیل هم بکن چون اگر زن تحصیل کند مادر بهتری خواهد شد و حتی می‌توانی پرستیژ اجتماعی‌ات را بالا ببری و از طرفی مونس بهتری برای مرد باشی. این گفتمانی است که از دوره مشروطه ما با آن مواجه هستیم و این همچنان تداوم دارد آن هم در شرایط که بازار کار هم به شدت بر زنان بسته است. البته اکنون بر همه بسته است.
او همچنین تصریح می‌کند: ساختار جنسیتی به هر حال نان‌آوری را بر دوش مردان می‌گذارد و زن در نهایت این ایدئولوژی را می‌پذیرد به ویژه وقتی بازار کار برایش بسته است، به نفعش است که این ایدئولوژی را بپذیرد.[۱]
*جالب است که این فرد در حالی ساختارهای فکری کشور را جنسیت‌زده توصیف می‌کند که اظهارات خودش مصداق اتمّ جنسیت‌زدگی و مصادره زمین و زمان به نفع تفکر جنسیتی است.
این تفکر غلط و فمینیستی همان است که شهید مطهری دهه‌ها قبل درباره آن هشدار داد و پیرامون اشتباه تشخیص بین "تساوی حقوق زن و مرد" و "تشابه حقوق زن و مرد" تأکید کرده بود که گزینه عقلانی تساوی است نه تشابه زیرا تشابه با اصل هستی و فلسفه و عقل در تضاد است و ممکن هم نیست.
لکن می‌بینیم که رسوبات آن تفکر خطرناک همچنان وجود دارد اما در پشت مقوله‌ای به نام "دفاع از کار کردن بانوان" سنگر گرفته و در این سنگرنشینی اما پیشانی طبیعت و آفرینش از قبیل مفهوم مادری و "تدبیر منزل" را هدف گرفته است تا به تشابه ناممکن حقوق با مردان برسد.
البته که بانوان می‌توانند کار کنند و خاصّه زنان سرپرست خانوار باید در این زمینه از تسهیلاتی هم برخوردار باشند. اما آیا تمام این مقولات به معنای ذبح مادری، فرزندآوری و ریشخند امر مهم خانه‌داری و مدیریت مهم امورات منزل است؟ از طرفی آیا آن حقوق به معنای تقلا برای تشابه حقوق است؟
این یک سؤال اساسی است که مادری که وقت اعظم وقت زیستی خود را به جای فرزندان و خانه و همسر اما در محیط کار و استرس و اشتغال می‌گذارند آیا می‌تواند مادر خوبی باشد؟
پاسخ محرز است اما عده‌ای همچون فرد مذکور تقلا می‌کنند پاسخ عقلانی را پشت رفتارهایی مثل تمسخر نان‌آوری مرد و خانه‌داری زن پنهان کنند تا جامعه در روال دشمنی با عقل و زیبایی‌های مادری قرار گیرد.
دقت شود که در آرمانشهر ذهنی چنین نگاه غلطی؛ البته "استثمار بانوان" نهفته است و جامعه‌ای که زنان را همسنگ مردان در محیط کار و فعالیت سخت بخواهد؛ یقینا تفکری استبدادی دارد.
***
چرا پزشکیان به دنبال بی‌اثر کردن اقدامات مطلوب خود است؟
هشدار قرمز برای گوشت قرمز
تصمیم سازمان برنامه و بودجه برای حذف ارز ترجیحی واردات گوشت قرمز؛ نگرانی‌های زیادی بروز کرده است.
گویا پیرو این تصمیم؛ قرار است قیمت‌گذاری گوشت قرمز و چند قلم دیگر از کالاهای خوراکی به وزارت جهاد کشاورزی سپرده شود و شورای قیمت‌گذاری که ریاست آنرا وزیر جهاد کشاورزی بر عهده دارد؛ موظف شده تا پایان هفته جاری قیمت چند قلم کالا از جمله گوشت قرمز را اعلام کند.
برخی کارشناسان نسبت به این فرایند ابراز نگرانی کرده و معتقدند این اقدام اولا کپی حذف ارز ۴۲۰۰ در دولت سابق است که منجر به جامپ عمومی قیمت‌ها شد و ثانیا گوشت قرمز ۳۰۰ هزارتومانی من‌بعد دچار گرانی می‌شود.[۲][۳]
*جراحی‌های اقتصادی و تغییرات بودجه‌ای لازمه یک حکمرانی پیشرفته است و هیچکس حق ندارد به اسم عدالت و ارزانی و غیره مانع عقلانیت این رفتارها باشد.
لکن در در تمام آن تصمیمات و این انتقادات یک اصل اساسی و یک خط قرمز بزرگ و مهم وجود دارد و آن "مصونیت معیشت مردم از التهابات قیمتی" است.
همچنانکه در عبرت حذف ارز ۴۲۰۰ و پیامدهای تلخ آن یاد گرفتیم؛ جراحی‌های قیمتی اینچنینی را دولتی باید انجام دهد که معتقد جدی به نظارت کارا بر بازار باشد و توانمندی خوبی در زمینه کنترل قیمت‌ها داشته باشد. وگرنه تجربه سابق تکرار می‌شود و یک دستکاری قیمتی منجر به افزایش سطح عمومی تمام قیمت‌ها می‌شود و کشش تورمی بیقاعده هم به آن عمق خواهد بخشید.
درباره دولت رئیس‌جمهور پزشکیان نیز می‌دانیم که دو فاکتور یاد شده یعنی "اعتقاد به نظارت کارا بر بازار و توانمندی لازم برای کنترل بازار و قیمت‌ها" دارای ضعف‌های جدی هستند.
هشدار قرمز آنکه دستکاری قیمتی جدیدی که قرار است نومیدانه شاهد آن باشیم؛ درباره کالایی به نام گوشت قرمز رخ خواهد داد که یک متغیر جدی در حوزه معیشت مردم و در بحث رضایتمندی غذایی است و اصلا جای تئوری‌های آزمون و خطا ندارد.
پر واضح آنکه پزشکیان با این قبیل تصمیمات عجولانه و اشتباه؛ اثر اقدامات مطلوب خود مثل کاهش ۱۰ درصدی تورم، ارائه کالابرگ و گسترش معافیت‌های مالیاتی را در ذهن و معیشت مردم از بین خواهد برد.
***
بازار مسکن ایران و پدیده‌ای به نام "وام‌های نمایشی"
علیرضا سرحدی، کارشناس بازار مسکن با بیان اینکه وام خرید مسکن به دلیل اقساط بالایی که دارد، مورد استقبال مردم قرار نگرفته است، گفت: مردم توان پرداخت این اقساط را ندارند و در نتیجه چنین وام‌هایی بلااستفاده مانده‌اند. این وام‌ها معنی‌دار نیستند و فقط هزینه خرید ۱۰ یا ۲۰ متر از یک واحد مسکونی را پوشش می‌دهند، بنابراین استفاده مؤثری از آن‌ها نمی‌شود.
به گزارش مشرق، او می‌افزاید: اگر این وام‌ها افزایش یابد، اقساط آن غیرقابل پرداخت خواهد شد. فردی که نهایتاً ماهی ۳۰ تا ۳۵ میلیون تومان درآمد دارد، چطور می‌تواند ماهی ۲۰ میلیون تومان قسط پرداخت کند؟ بنابراین این وام‌ها نه در مبلغ موثرند و نه در بازپرداخت قابل مدیریت. البته بانک‌ها هم تمایلی به پرداخت چنین تسهیلاتی ندارند. اگر بخواهند سود را پایین بیاورند، سپرده‌گذارانشان زیان می‌بینند. از طرف دیگر، اگر سود را افزایش دهند، اقساط سنگین‌تر شده و بازپرداخت ممکن نخواهد بود.[۴]
*ما قضاوت درباره سخنان این کارشناس محترم را بر عهده مخاطبان محترم می‌گذاریم و این نکته را می‌افزاییم که وام‌های فوق‌الذکر عملا فقط به نفع ثروتمندان و کسانی خواهد بود که می‌توانند اقساط گزاف این وام‌ها را پرداخت کنند و با استفاده از این تسهیلات به انباشته‌های ثروت خود در بخش زمین و مسکن بیافزایند.
راه کنترل قیمت‌های گزاف مسکن، زمین و اجاره در ایران از کانال "نظارت کارای دولت بر بازار و قیمت‌ها" می‌گذرد.
در این وادی البته به اثبات تجربه می‌دانیم که راه‌هایی مثل پرداخت وام‌های معمولی و افزایش تولید مسکن هم چاره‌ساز نیست.
در اشاره به راهکار نظارت دولتی می‌توان به رفتارهایی الزامی مثل اجرای قوانین بر زمین مانده حوزه مسکن، اخذ مالیات از خانه‌های خالی، تسهیلات دولتی مطلوب برای اجاره نشینان و افراد فاقد مسکن، اخذ مالیات شدید از قراردادهای اجاره کلان و نیز خارج کردن مسکن از حیث کالای سرمایه‌ای با ابزار مالیات اشاره کرد.
***
1_ https://www.ilna.ir/fa/tiny/news-1635995
2_ https://tn.ai/3311044
3_ mshrgh.ir/1714074
4_ mshrgh.ir/1714112
