ارتقا پکترا (Pectra) یک به روزرسانی جدید در شبکه اتریوم است که با پیادهسازی ۱۱ طرح بهبود (EPI) قرار است عملیات استیکینگ (Staking) و برداشت ارزها، فعالیت اعتبارسنجها، هزینه کارمزدها و مقیاسپذیری را بهبود دهد. در این مطلب، پروپوزالهای بهبود آپگرید پکترا و تأثیر آنها بر کاربران، اعتبارسنجها و توسعهدهندگان اتریوم را بررسی میکنیم.
فهرست مطالب
Toggleپکترا (Pectra) جدیدترین بهروزرسانی اتریوم است که پس از چندین بار وقفه و شکست در پیادهسازی شبکههای آزمایشی، نهایتاً در تاریخ ۷ می ۲۰۲۵ (۱۷ اردیبهشت ۱۴۰۴) روی شبکه اصلی اجرایی شد. این آپدیت ترکیبی از دو بهروزرسانی شامل هاردفورک لایه اجرای پراگ (Prague) و آپگرید لایه اجماع الکترا (Electra) است.
در ارتقای پکترا قرار است ویژگیهای مختلفی روی شبکه اتریوم پیادهسازی شوند که بهبود تجربه کاربری، افزایش محدودیت استیکینگ اعتبارسنجها، مشارکت بهتر افراد در تأمین امنیت شبکه، افزایش سرعت تراکنشها (Transaction Speed) و کارآیی بیشتر بلاک چین آن را به همراه دارد.
بیشتر بخوانید: اتریوم چیست
در به روز رسانی پکترا، ۱۱ پروپوزال بهبود (EIP) پیادهسازی شدهاند. مجموعه این پروپوزالها قرار است پنج نوع بهبود کلی را برای اتریوم به همراه داشته باشند:
با مراجعه به سایت eip.ethereum.org میتوانید لیست کامل این طرحهای پیشنهادی و جزئیات فنیتر آنها را مطالعه کنید. مشکلات فعلی شبکه و راهحلهایی که این پروپوزالهای بهبود برای اتریوم ارائه میدهند، شامل موارد زیر است:
انتزاع حساب (Account Abstraction) یک مفهوم در فناوری بلاک چین (Blockchain) است که به کاربران اجازه میدهد از قراردادهای هوشمند بهعنوان حساب شخصی استفاده کند. یعنی بهجای داشتن یک حساب معمولی (Externally Owned Account) یا EOA، کاربران میتوانند خودشان قوانین منعطفی را برای مدیریت کیف پولهایشان بنویسند و یک حساب هوشمند (Smart Account) داشته باشند.
بیشتر بخوانید: قرارداد هوشمند چیست
پروپوزال بهبود EIP-7702 گامی بهسوی انتزاع حساب است و به حسابهای معمولی اجازه میدهد منطق قراردادهای هوشمند را بهصورت موقت اجرا کنند. با این بهروزرسانی، شکاف بین حسابهای EOA و کیف پولهای قرارداد هوشمند کاهش مییابد و تجربه کاربری بهتری را ایجاد میکند.
بیشتر بخوانید: کیف پول قرارداد هوشمند چیست
چهار پروپوزال برای بهبود عملیات استیکینگ و فعالیت اعتبارسنجها در به روز رسانی پکترا قرار داده شدهاند:
در ارتقا Pectra، سه طرح پیشنهادی با کار کنار یکدیگر، نحوه ذخیرهسازی و پردازش درونزنجیرهای داده روی اتریوم را بهبود داده و باعث تشویق به استفاده از بلابها (Blob) روی کالدیتا (Calldat) میشوند:
بیشتر بخوانید: لایه دوم اتریوم چیست
برای افزایش سرعت، مقیاسپذیری و امنیت شبکه (Network Security) نیز چندین طرح پیشنهادی در ارتقا پکترا اتریوم قرار داده شده است از جمله:
بیشتر بخوانید: امضای چندگانه چیست
بیشتر بخوانید: بلاک چیست؟ بررسی ساختار و کاربرد بلاک در بلاک چین
طی دو سال گذشته، اتریوم ۳ هاردفورک بزرگ را پشتسر گذاشته است:
اکنون ارتقا Pectra که بر پایه بهروزرسانی دنکان قرار داده شده است، قصد بهینهسازی بیشتر عملیات استیکینگ، ارتباط بین لایهای و سازوکارهای دسترسی به داده را دارد. این آپگرید در کل باعث بهبود بهرهوری، کاهش کارمزدها و بار عملیاتی زنجیره اصلی میشود.
همانطور که تا اینجا متوجه شدیم، EIPهای معرفیشده در به روز رسانی پکترا، تأثیر زیادی بر عملکرد شبکه دارند. در این قسمت، بهبودهای این ارتقا اتریوم را بهصورت جزئیتر بررسی میکنیم.
افزایش ظرفیت انتقال داده بلاک در EIP7691 و افزایش هزینه استفاده از کالدیتا در EIP7623، توسعهدهندگان را به ذخیرهسازی مبتنی بر بلاب ترغیب میکند که بهبود مقیاسپذیری و کاهش هزینهها را بهدنبال دارد.
بیشتر بخوانید: مقیاس پذیری در بلاک چین چیست
با استفاده از EIP7691 و افزایش ظرفیت بلابها، فضای بیشتری برای ذخیرهسازی داده با هزینه کمتر وجود خواهد داشت. بنابراین، ارتقا پکترا اتریوم هزینه انجام تراکنشها در راهحلهای لایه دوم مانند رولآپهای آپتیمیستیک (Optimistic) و زیکی (ZK) را کاهش میدهد.
با معرفی EIP7702، حسابهای عادی میتوانند شبیه به یک قرارداد هوشمند عمل کنند. این یعنی پس از اینکه کیف پولهای رمز ارزی از بهروزرسانی پکترا پشتیبانی کردند، میتوانید از کیف پول عادیتان برای عملیات مختلفی مانند تجمیع تراکنشها و اسپانسری گس استفاده کنید. در این حالت، ممکن است نیازی به پرداخت کارمزد نداشته باشید.
علاوهبراین، با پیادهسازی مفهوم انتزاع حساب، امکان پرداخت هزینه گس تراکنشها با توکنهای دیگری بهغیر از اتریوم مانند یواسدیسی (USDC) و دای (DAI) نیز فراهم میشود. این کار تجربه کاربری در کیف پولهای اتریوم را شدیداً بهبود میدهد.
بیشتر بخوانید: بهترین کیف پولهای اتریوم
چهار پروپوزالی که معرفی کردیم، هر کدام تأثیر قابلتوجهی بر عملیات استیکینگ و نحوه کار ولیدیتورها میگذارند:
EIPهای معرفیشده در ارتقا پکترا اتریوم بیشترین تأثیر را بر توسعهدهندگان میگذارند. این طرحها کار توسعه برنامههای غیرمتمرکز روی این شبکه را سادهتر کرده و هزینهها را کاهش میدهند که به نفع هر دوی توسعهدهندگان و کاربران خواهند بود.
مزایای ارتقا پکترا اتریوم را میتوانیم بهصورت زیر خلاصه کنیم:
بااینحال، این ارتقا با چالشهایی هم مواجه است، از جمله:
بااینکه برخی از بهبودهای ارتقای پکترا فوراً تأثیر خودشان را نشان میدهند، این بهروزرسانی بیشتر با هدف فراهمسازی زیرساخت برای رشد بلندمدت اتریوم انجام شده است. با افزایش مقیاسپذیری و بهرهوری شبکه، این ارتقا اتریوم را برای آیندهای آماده میکند که در آن افراد و کسبوکارهای بیشتری از این شبکه استفاده خواهند کرد.
اتریوم در آینده قصد دارد درختهای ورکل (Verkle Tree) را معرفی کند؛ ساختاری قدرتمند برای ذخیرهسازی داده که نیاز به فضای ذخیرهسازی نودها را بهشدت کاهش میدهد و همگامسازی را تقریباً آنی میکند. این ساختار، جایگزین «Merkle Patricia Trie» فعلی خواهد شد.
پکترا یکی از بزرگترین بهروزرسانیها در شبکه اتریوم و شامل ۱۱ طرح بهبود (EIP) است که با هدف بهبود عملیات استیکینگ و برداشت ارزها و فعالیت اعتبارسنجها انجام شد.
آپگرید Pectra در ۷ می ۲۰۲۵ (۱۷ اردیبهشت ۱۴۰۴) اجرایی شد.
بله. کارمزدها در تراکنشهای لایههای دوم مانند رولآپهای آپتیمیستیک و دانش صفر قرار است کاهش پیدا کند.
این آپگرید باعث کاهش هزینه کارمزدها، بهبود مقیاسپذیری، بهبود تجربه کاری در کیف پولها، بهبود فرایند استیکینگ و برداشت اترهای استیکشده و افزایش بهرهوری شبکه اتریوم میشود.
پکترا (Pectra) یکی از بزرگترین بهروزرسانیهای اتریوم از نظر تعداد طرحهای بهبود (EIP) پیادهسازیشده است که مزایای زیادی از جمله کاهش کارمزدها، بهبود مقیاسپذیری، بهبود فرایند استیکینگ و برداشت اترهای استیکشده، بهبود تجربه کاربری هنگام کار با والتهای رمز ارزی و در کل، افزایش بهرهوری شبکه اتریوم را به همراه دارد.
در این مقاله این ارتقا را از جنبههای مختلف بررسی کردیم و نگاهی به مزایا و چالشهای آن داشتیم. باید دید که در بلندمدت این بهروزرسانی مهم چه تأثیری بر آینده اتریوم و قیمت ارز دیجیتال آن یعنی اتر خواهد گذاشت.