در شرایطی که صنعت پزشکی و بازار خدمات زیبایی یکی از پررونق‌ترین حوزه‌های اقتصادی غیرنفتی در ایران به شمار می‌رود، افزایش بی‌سابقه هزینه‌ها در سال ۱۴۰۴، موج تازه‌ای از نگرانی را در میان فعالان این حوزه ایجاد کرده است. نوسانات نرخ ارز، رشد تورم و نبود شفافیت در تعرفه‌ها، سه عاملی هستند که به نظر می‌رسد صنعت زیبایی در کشور را وارد دوران جدیدی از رکود، دوگانگی و بحران کرده‌اند.
به نظر شما کدام دسته از عمل‌های زیبایی در سال جدید، بیشترین افزایش قیمت را نسبت به سال‌های گذشته داشته‌اند؟ آیا در میان پرطرفدارترین عمل‌های زیبایی در ایران مانند جراحی زیبایی بینی (رینوپلاستی)، پیکرتراشی یا کاشت مو هم شاهد این افزایش قیمت‌ها هستیم؟ در این مطلب از مشرق نیوز قصد داریم هزینه عمل بینی، هزینه کاشت مو و هزینه پیکرتراشی را مورد بررسی قرار دهیم.
بازار عمل های زیبایی؛ بازار بی‌قانون!
خدمات زیبایی و جراحی‌های زیبایی در ایران چگونه قیمت‌گذاری می‌شوند؟ آیا قیمت مصوبی برای آن‌ها وجود دارد؟ در ایران، برخلاف خدمات درمانی عمومی، خدمات جراحی زیبایی فاقد تعرفه مصوب دولتی هستند؛ به این دلیل که این خدمات «الزام درمانی» ندارند و در دسته «خدمات لوکس» یا «غیراورژانسی» طبقه‌بندی می‌شوند.
عدم تعرفه‌گذاری مشخص از سوی نهادهای ناظر و نداشتن تعرفه مصوب دولتی، باعث شده است که قیمت‌گذاری بسیاری از خدمات زیبایی تابع چند عامل باشد:
- مهارت و شهرت پزشک
- برندینگ مطب و موقعیت جغرافیایی
- میزان پیچیدگی خدمات و نحوه ارائه آن‌ها
- هزینه‌های جانبی (اتاق عمل، دارو و...)
- نوسانات ارز و افزایش قیمت مواد مصرفی (تجهیزات مورد نیاز مانند نخ‌های بخیه، داروهای بیهوشی و...)
برای نمونه، هزینه عمل بینی نزد بهترین دکتر عمل بینی در تهران، در سال 1404 از 25 تا 200 میلیون تومان متغیر بوده که بر اساس نوع بینی، روش جراحی بینی، هزینه کلینیک یا بیمارستان دولتی و مهارت جراح برای هر فرد متفاوت است. ویژگی‌های بینی قبل از عمل از نظر گوشتی یا استخوانی بودن، مهم‌ترین فاکتور تعیین‌کننده هزینه است. برای مثال هزینه عمل بینی استخوانی از 25 میلیون تومان، هزینه عمل بینی گوشتی از 27 میلیون تومان و هزینه عمل بینی ترمیمی از 29 میلیون تومان شروع می‌شود.
افزایش قیمت‌های خدمات زیبایی در ایران از کجا آغاز شد؟
افزایش هزینه‌های خدمات زیبایی در ایران یک‌شبه اتفاق نیفتاد. اولین موج گرانی به دلیل افزایش نرخ ارز در سال ۱۳۹۹ بود که قیمت مواد تزریقی و دستگاه‌های وارداتی را بالا برد. سپس در سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱، با بالا رفتن هزینه اجاره مطب‌ها و دستمزد کادر درمان، سهم خدمات جانبی در قیمت تمام‌شده نیز افزایش یافت.
تا سال ۱۴۰۲، قیمت‌ها نسبت به ۵ سال قبل تقریباً ۳ تا ۵ برابر شده بودند و حالا در سال ۱۴۰۴، گزارش‌ها نشان می‌دهند که هزینه عمل‌هایی مانند لیپوماتیک شکم و پهلو به بیش از ۱۲۰ میلیون تومان رسیده است. به گفته بهترین دکتر پیکرتراشی در تهران، هزینه پیکرتراشی شکم و پهلو در سال ۱۳۹۸، حدود ۲۰ تا ۳۰ میلیون تومان بود؛ اما هزینه پیکر تراشی در تهران در سال ۱۴۰۴ برای شکم، پهلو و دیگر نواحی بدن حدودا در بازه 30 الی 150 میلیون تومان قرار دارد.
سهم پزشکان از افزایش هزینه عمل‌های زیبایی چقدر است؟
تصور رایجی وجود دارد که افزایش چشمگیر قیمت خدمات زیبایی، مستقیماً به سود جراحان است. اما بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد که سهم پزشک از این افزایش، تنها بخش کوچکی از ماجراست. روند صعودی قیمت‌ها محدود به دستمزد جراح نیست؛ بلکه تمامی اجزای زنجیره خدمات زیبایی تحت تأثیر تورم قرار گرفته‌اند.
مواد اولیه‌ای مانند فیلر و بوتاکس، به‌دلیل وارداتی بودن، با افزایش چند برابری مواجه شده‌اند. تجهیزات تخصصی مانند دستگاه‌های لیپوساکشن، لیزر فرکشنال و سایر ابزارهای جراحی مانند تجهیزات کاشت مو یا دیگر وارد نمی‌شوند یا با نرخ ارز آزاد قیمت‌گذاری می‌شوند. همزمان، هزینه‌های جانبی مانند اجاره مطب، دستمزد پرسنل اتاق عمل، تیم بیهوشی و خدمات پس از عمل نیز رشد چشمگیری داشته‌اند.
در نتیجه، قیمت تمام‌شده خدماتی نظیر کاشت مو در سال جدید به‌شکل قابل توجهی افزایش یافته است؛ به‌گونه‌ای که در برخی موارد، هزینه کاشت مو با تراکم بالا توسط بهترین دکتر کاشت مو در تهران بیش از 40 میلیون تومان رسیده است؛ درحالی‌که در سال‌های گذشته این رقم چیزی حدود 10 تا 20 میلیون تومان بود.
تکنیک کاشت مو، از مهم‌ترین عوامل تعیین کننده قیمت است. جدیدترین روش‌های کاشت مو قیمت بیشتری نسبت به روش‌های سنتی دارند. کاشت مو به روش SUT یا DHI بیشتر از روش‌هایی چون FUT است. تجهیزات و فناوری استفاده شده نیز در تعیین قیمت بی‌تاثیر نیستند. استفاده از تجهیزات پیشرفته و دستگاه‌های اتوماتیک قیمت‌ها را افزایش می‌دهد. قیمت کاشت مو سر با روش‌هایی چون ARTAS بسیار بیشتر از روش‌هایی است که نیاز به تجهیزات چندان پیشرفته ندارند.
آیا این شوک قیمتی باعث کاهش تقاضا یا تغییر رفتار زیباجویان شده است؟
براساس گزارش‌های میدانی از مطب‌ها و کلینیک‌های زیبایی، در سه‌ماهه نخست امسال، میزان مراجعه برای جراحی‌های زیبایی بین ۳۰ تا ۵۰ درصد کاهش داشته است. با این حال، این کاهش به معنای کنار گذاشتن کامل عمل‌های زیبایی از سوی افراد نیست.
با افزایش هزینه‌ها، برخی از کلینیک‌ها برای حفظ مراجعان خود و مقابله با این شرایط، زمینه شرایط اقساطی یا تخفیف‌های فصلی را فراهم کرده‌اند؛ بنابراین حتی با وجود افزایش هزینه‌ها، علاقه‌مندان به عمل‌های زیبایی می‌توانند با برنامه‌ریزی تصمیم خود را عملی کنند.
اینکه برخی پزشکان و کلینیک‌ها برای مقابله با گرانی‌ها، راهکارهایی مثل اقساط یا تخفیف ارائه داده‌اند، جنبه امیدوارکننده ماجراست. اما از سوی دیگر، افزایش شدید هزینه‌ها پیامدهای نگران‌کننده‌ای هم داشته است. برخی زیباجویان برای کاهش هزینه‌ها، به سراغ گزینه‌های پرریسک‌تری رفته‌اند: انجام جراحی در مراکز نامعتبر، استفاده از مواد غیر استاندارد، یا حتی سفر به کشورهای همسایه برای دریافت خدمات ارزان‌تر. این تغییر در رفتار زیباجویان، زنگ خطری برای کاهش کیفیت و ایمنی خدمات زیبایی در کشور است.
جمع‌بندی؛ راه‌حل چیست؟
صنعت زیبایی می‌تواند نقش مهمی در اقتصاد سلامت و حتی جذب گردشگران درمانی داشته باشد. اما ادامه وضعیت ناپایدار قیمت‌ها ممکن است این فرصت را به یک چالش جدی تبدیل کند. لازم است نهادهای مسئول با تدوین دستورالعمل‌های شفاف برای تعیین تعرفه و نظارت بر قیمت‌ها، جلوی بی‌اعتمادی مردم به این حوزه را بگیرند.
منبع: پزشک24
