تورم گسترده، بازارهای بیثبات و امنیت شغلی ناپایدار، استرس مالی را به بخشی از زندگی روزمره بسیاری از خانوارهای ایرانی تبدیل کرده است. حتی برای کسانی که مستقیماً تحت تأثیر امنیت شغلی یا افت و خیز بازار قرار نمیگیرند، چرخه مداوم اخبار و افزایش هزینهها، آنها را مضطرب کرده است. بار روانی این عدم قطعیت میتواند طاقتفرسا باشد، به خصوص زمانی که رفاه و سبک زندگی شما را تهدید میکند. امروزه پول با بقای ما مرتبط است و بنابراین تهدید فقدان آن میتواند ترسهای اولیه (ترسهای اساسی و ذاتی که ریشه در غرایز بقا و نیازهای روانی انسان دارند) را در ما برانگیزد.
احساس استرس در مواجهه با تغییرات اقتصادی عمده طبیعی است، بهویژه زمانی که پایان آن مشخص نباشد. اما راههایی برای مدیریت آن وجود دارد تا بر درایت شما تأثیر نگذارد یا رفاه شما را از بین نبرد. در این مطلب که از سایت کلینیک روانشناسی آوان آورده شده است، هفت استراتژی برای مقابله با استرس مالی و نحوه مدیریت آن وجود دارد که میتواند در روزهای سخت، تابآوری شما را افزایش دهد و بجای اینکه دچار سردرگمی شوید، بتوانید بحران را به شکلی موثر مدیریت کنید.
استرس اغلب از تفکر «چه میشود اگر» ناشی میشود. چه میشود اگر شغلم را از دست بدهم؟ چه میشود اگر تورم افزایش پیدا کند؟ چه میشود اگر دلار گران شود؟
اگرچه آگاه بودن مهم است، اما تمایز روانشناختی بین آگاهی از خطرات احتمالی و فاجعهسازی وجود دارد (تصور بدترین سناریوهای ممکن و اجتنابناپذیر بودن آنها). یک تیتر خبری در مورد تعدیل احتمالی کارکنان ممکن است در ذهن شما به از دست دادن شغل، ناتوانی در پرداخت وام مسکن، از دست دادن خانه و بیبضاعت شدن تبدیل شود. اذعان به ترسهایتان در عین به چالش کشیدن آنها میتواند به کاهش این چرخه کمک کند. از خود بپرسید: «این زنجیره رویدادها چقدر محتمل است؟ آیا من بدترین سناریوی ممکن را تصور میکنم؟ آیا سناریوهای کمتر فاجعهباری وجود دارد که حتی اگر شغل خود را از دست بدهم دچار سرگردانی و درماندگی نشوم؟»
با در نظر گرفتن سناریوهای واقعبینانهتر، میتوانید به اقداماتی برای محافظت از خود در برابر استرس مالی فکر کنید. به عبارت دیگر، میتوانید روی آنچه میتوانید کنترل کنید تمرکز کنید. میتوانید از طریق بودجهبندی هوشمندانه، پسانداز خود را افزایش دهید یا پساندازها را به حسابهایی منتقل کنید که سود بهتری میدهند ویا جریان درآمدی دیگری ایجاد کنید. تمرکز روی آنچه در حوزه نفوذ شماست، به شما قدرت میدهد و شما را در موقعیت مدیریت بحران قرار میدهد و در پی آن، احساس قربانی بودن نخواهید کرد.
مهم است که اجازه ندهید وحشت شما را به سمت انتخابهای عجولانه سوق دهد. از خود بپرسید که آیا در حال واکنش به تلاطمهای اقتصادی هستید یا به آنها پاسخ میدهید. اگر مطمئن نیستید، میتوانید از مشاورین کلینیک روانشناسی و مشاوره آوان کمک بگیرید. راهنمایی بیطرفانه میتواند هم شفافیت و هم آرامش را برای شما فراهم کند.
به یاد داشته باشید که تعداد کمی از تصمیمات مالی با پاسخی «درست» و واضح همراه هستند. به جای تلاش برای انتخاب بینقص، از خود بپرسید: «من با چه ریسکهایی راحت هستم؟»
جریان مداوم تیترهای اقتصادی، پیشبینیها و نظرات میتواند مانند نوشیدن آب از شلنگ آتشنشانی باشد و اغلب، بلندترین صداها، صداهایی هستند که ترس را شعلهور میکنند. در چنین مواقعی، مهم است که بین اطلاعات و سر و صدا تمایز قائل شوید. از خود بپرسید که آیا آنچه میخوانید به شما در درک آنچه اتفاق میافتد کمک میکند یا وحشت شما را تشدید میکند؟. سعی کنید به جزئیات نگرانکننده توجه زیادی نکنید و از هشدارها غافل نشوید.
تعیین حد و مرز برای استفاده از اخبار و رسانههای اجتماعی (به خصوص نزدیک به زمان خواب) میتواند به شما کمک کند تا آرام بمانید و استرس ناگهانی را کاهش دهید.
استرس مالی فقط در ذهن وجود ندارد؛ بلکه در بدن نیز ظاهر میشود. اغلب قبل از اینکه آگاهانه متوجه شوید که استرس دارید، علائمی مانند بیخوابی، سردرد، مشکلات گوارشی و تنش عضلانی در بدن پدیدار میشود. بدن شما با این علائم هشدار میدهد که تحت فشار روانی بیش از حد قرار دارد. تحت استرس، بدن کورتیزول (cortisol) و آدرنالین (adrenaline) تولید میکند (هورمونهایی برای مقابله با تهدید) و اگر از مقدار استرس یا تهدید کاسته نشود و رسیدگی نشود، دچار استرس مزمن میشوید که میتواند منجر به فرسودگی جسمی شما شود.
اگر متوجه خستگی مداوم، تغییر اشتها یا اختلال خواب شدهاید، ارزش دارد که از خود بپرسید آیا سطحی از استرس مالی در شما وجود دارد یا خیر. آگاه شدن میتواند به شما کمک کند تا تهدید را به اقدامات عملی تبدیل کنید و رفاه مالی خود را بهبود بخشید. وقتی اقداماتی را انجام میدهید، احساس کنترل و تابآوری بیشتری پیدا میکنید و از به تعویق انداختن و فراموش کردن تهدید خودداری میکنید.
نگرانی میتواند ما را به افراط بکشاند. برخی افراد بیش از حد صرفهجو میشوند و با محروم کردن خود، سعی میکنند پول بیشتری احتکار کنند. برخی دیگر نیز تهدید را نادیده میگیرند و با ولخرجی بیشتر، تلاش میکنند تا ناامیدی خود را تسکین دهند. مراقب رفتارهای خود باشید، خرج کردنهای بیهوده و خساست، رفاه مالی شما را بهبود نمیبخشد.
یک راه خوب برای بهبود رفاه مالی، تعیین زمان مشخص جهت «بررسی مالی» منظم (هفتگی یا دو هفتهای) میباشد تا امور مالی را با آرامش و بر اساس اطلاعات تازه بررسی کنید.
استرس مالی میتواند به راحتی همه جوانب زندگی را تحت الشعاع قرار دهد. اما غفلت از سلامت جسمی و روحی، ارقام حساب شما را بهتر نمیکند و فقط تابآوری و انعطاف پذیری شما را تضعیف میکند.
برای تمرینهایی که سیستم عصبی شما را آرام میکنند، فضا ایجاد کنید. مدیتیشن میتواند مفید باشد، به خصوص قبل از خواب. ورزش ملایم، نوشتن خاطرات روزانه یا حتی کشیدن چند نفس عمیق هنگام بروز نگرانی میتواند به شما در کنترل و پیشگیری از استرس کمک کند. نیازی به ساعتها وقت گذاشتن نیست، چند لحظه آگاهانه میتواند تفاوت زیادی ایجاد کند.
استرس مالی میتواند منزویکننده باشد، اما لزوماً اینطور نیست. صحبت کردن در مورد نگرانیهایتان با دوست، شریک زندگی یا درمانگر متخصص، میتواند دیدگاه مناسب و آرامش را فراهم کند. در جریان صحبت کردن، ممکن است متوجه شوید که دیگران نیز نگرانیهای خود را با شما به اشتراک میگذارند و به جای شرم، حس همبستگی ایجاد میکنند.
سرکوب ترس معمولاً آن را تشدید میکند. ابراز ترسهایتان به شما این امکان را میدهد که نگرانیهای خود را واضحتر ببینید و به طور مؤثرتری مدیریت کنید.
نتیجه گیری:
ترس و وحشت در چنین مواقعی بیفایده است اما قابل درک است. با تشخیص ترس از واقعیت، تمرکز بر آنچه میتوانید بر آن تأثیر بگذارید و مراقبت از سلامت روان و جسم خود، میتوانید استرس مالی را با تابآوری بیشتری پشت سر بگذارید و نگرانیهای خود را در خصوص امور مالی، به تجربهای مثبت تبدیل کنید. برای نمونه: برنامه جدیدی پیریزی کنید، فهرستی از اقداماتی که میتوانید برای ایجاد تابآوری مالی انجام دهید تهیه کنید ویا راهکارهای جدید در مورد مدیریت مالی را کشف کنید. آینده ممکن است همچنان نامشخص باشد، اما این بدان معنا نیست که نمیتوانید به خودتان اطمینان بیشتری داشته باشید.
برای استفاده رایگان از تستهای شخصیت و مطالعه مطالب بیشتر در زمینه روانشناسی،توسعه فردی و روابط، به سایت مرکز مشاوره آوان مراجعه کنید.
انتهای رپرتاژ آگهی/