تحلیلگران بر این باورند که بازار مسکن اولین ایستگاه رونق پس از توافق با آمریکا است و تاثیرات مثبتی بر وضعیت کلی بازار خواهد گذاشت.
طی ماههای گذشته، اگرچه حرکتهایی خفیف و مقطعی در بازار املاک مشاهده میشد، اما این تحرکات نه تنها پایدار نبودند بلکه بیشتر ناشی از هیجانات کوتاهمدت بودند. حالا اما، فضای عمومی بازار بهویژه در بخش تقاضای مصرفی، وارد فاز تازهای از اطمینان نسبی شده است. کاهش انتظارات تورمی، ناشی از امید به بهبود روابط خارجی و بازگشت ثبات به اقتصاد کلان، باعث شده تا بسیاری از متقاضیان واقعی خرید یا اجاره، که تا پیش از این در وضعیت انتظار و تردید بهسر میبردند، بهتدریج وارد میدان شوند.
در همین راستا، بازار اجاره نیز که طی دو سال اخیر تحت فشار شدید تورم، کمبود عرضه و جهشهای متوالی قیمت قرار داشت، در مسیر بازتنظیم قرار گرفته است. انتظار میرود با کاهش نرخ ارز و متعادل شدن جریان نقدینگی، صاحبان املاک از قیمتگذاریهای غیرواقعی فاصله گرفته و انعطافپذیری بیشتری در قبال مستاجران نشان دهند. افزون بر این، ثبات نسبی در سایر بازارهای دارایی، سرمایهگذاران را از ورود صرف به بازار مسکن برای حفظ ارزش پول بازداشته و مسیر را برای تعادل در عرضه و تقاضا هموارتر کرده است.
اگرچه هنوز نمیتوان از پایان کامل رکود سخن گفت، اما آنچه مسلم است، توافق ایران و آمریکا بهعنوان یک متغیر ژئوپلتیک اثرگذار، پالسهای مثبتی به بازار مسکن ارسال کرده و در صورت تداوم روند بهبود، میتواند مقدمهای برای خروج تدریجی از بحران رکود و التهاب در این بازار راهبردی باشد. این شرایط، بهویژه برای خانوارهای اجارهنشین، نوید بازاری باثباتتر، منصفانهتر و قابل پیشبینیتر را در ماههای آینده میدهد.
بازار مسکن در یکی از عمیقترین دورههای رکودی چند سال گذشته خود قرار گرفته است؛ هر چند طی ماههای گذشته، نشانههایی از تحرک مشاهده میشد، با این حال، این تغییرات چندان گسترده و پایدار نبوده است. در چنین شرایطی و با زمزمههایی درباره احتمال توافق میان ایران و آمریکا، آیا میتوان به رونق تابستانی در بازار ملک امید داشت؟ بیتالله ستاریان، کارشناس اقتصاد مسکن گفته است که اگر گشایشی در اقتصاد کشور رخ دهد، بازار مسکن اولین بخشی خواهد بود که به آن واکنش نشان میدهد.
بازار مسکن ماههای زیادیست که در رکود عمیقی به سر میبرد؛ سطح معاملات پایین است و تولید مسکن به کمترین میزان خود در چند سال گذشته رسیده است. انتظارات تورمی نیز در بلاتکلیفی سیاسی و اقتصادی کشور افزایشی بوده است.
هرچند در ماههای اخیر تکانههایی از تحرک اندک در بازار دیده شد، اما این تحرک هنوز نتوانسته مسیر بازار را به درستی تغییر دهد. در چنین شرایطی، آیا چشماندازی برای خروج بازار مسکن از رکود در آیندهای نزدیک وجود دارد؟
بیتالله ستاریان، کارشناس اقتصاد مسکن درباره وضعیت فعلی بازار مسکن اظهار کرد: «بازار مسکن در حال حاضر در مرحلهای از رکود به سر میبرد. در اردیبهشتماه نشانههایی از تغییرات مشاهده شده، اما این تغییرات چندان چشمگیر نبوده است.»
وی درباره میزان تولید مسکن بیان کرد: «تولید مسکن نیز در طی دو یا سه سال گذشته به شدت کاهش یافته و ما در این مدت کمترین میزان تولیدات را در دو دهه اخیر داشتهایم.»
ستاریان اظهار کرد: «از طرفی، اگر بخواهیم آینده مسکن را پیشبینی کنیم، باید بگوییم که در صورتی که هیچ تحولی در سطح اقتصاد کلان مملکت رخ ندهد و تحولات اقتصادی منطقه و بینالمللی نیز تاثیری بر اقتصاد ما نگذارد، پیشبینی میشود که در تابستان، حرکتی بسیار مختصر در بخش مسکن مشاهده شود.»
وی در ادامه تاکید کرد: «این تحرک و رونق اندک نیز اگرچه چندان چشمگیر نخواهد بود، اما ممکن است تا انتهای سال ادامه یابد. البته این رونق، به علت بودجه دولتی و ابلاغ آن و محرکهای اقتصادی دیگر رخ خواهد داد.»
این کارشناس بازار مسکن درباره آثار گشایش اقتصادی بر بازار بیان کرد: «اگر فرض کنیم که گشایش اقتصادی از طریق توافقات بینالمللی یا رفع تحریمها به وقوع بپیوندد و موضوع توسعه اقتصادی در میان باشد، بهطور قطع، مسکن اولین بخشی خواهد بود که تحت تاثیر این رونق و توسعه قرار خواهد گرفت. در این صورت، جاذبه بیشتری برای سرمایهها و سرمایهگذاریها ایجاد خواهد شد.»
ستاریان ادامه داد: «تا زمانی که تولید را به سطح نیاز کشور برسانیم، چهار عنصر کلیدی افزایش تولید، رونق در خرید و فروش مسکن، افزایش سرمایهگذاری و افزایش قیمت را در این بخش خواهیم داشت.»
این کارشناس اقتصاد مسکن در پایان تاکید داشت: «موضوع مسکن، بهطور عمده در حوزه اقتصاد کلان مطرح است، زیرا با صنعت عظیم ساختمان در ارتباط است. اگر این روند ادامه یابد، به نظر میرسد که یکی از دو سناریوی پیشبینیشده به وقوع خواهد پیوست.»