مسعود پزشکیان و ولادیمیر پوتین روسای جمهور ایران و روسیه، عصر روز جمعه ۲۸ دی‌ماه در آیینی در کاخ کرملین، معاهده مشترک جامع راهبردی دو کشور را با یک مقدمه و ۴۷ بند، امضا کردند.
این معاهده که متن به روزرسانی‌شده سندی بود که دو کشور در سال ۱۳۷۹ با عنوان موافقت‌نامه اساس روابط متقابل و اصول همکاری امضا کرده بودند، سطح روابط دو جانبه تهران-مسکو را به «شراکت استراتژیک» ارتقا خواهد بخشید.
ارسال لایحه توافق به مجلس
مجلس دومای روسیه روز ۱۹ فروردین امسال، در نشست عمومی خود، این موافقت‌نامه راهبردی را به تصویب رساند. انتظار بود که از طرف ایران نیز روند قانونی و نهادی لازم جهت اجرای این موافقت‌نامه سپری شود. در همین‌باره امروز ابراهیم عزیزی، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، از ارسال لایحه توافق راهبردی ایران و روسیه به مجلس خبر داد.
عزیزی با اعلام خبر ورود این کمیسیون به بررسی این توافق تصریح کرد: «هفته آینده این لایحه ابتدا در کمیته روابط خارجی کمیسیون بررسی می‌شود و پس از آن، در قالب کمیته‌ای مشترک، در دستور کار صحن کمیسیون امنیت ملی قرار خواهد گرفت». وی افزود: «در صورت نهایی‌شدن بررسی‌ها در کمیسیون، این موضوع از هفته آینده احتمالاً در دستور کار مجلس قرار می‌گیرد».
از همکاری سنتی تا شراکت استراتژیک
توافق راهبردی میان تهران و مسکو به عنوان یک سند بلندمدت، چارچوب همکاری‌های دو کشور را در حوزه‌های سیاسی، امنیتی، اقتصادی، علمی، فرهنگی و انرژی تعیین می‌کند. چنانچه در سطور قبل آمد، این توافق سطح روابط دو کشور را از حد همکاری‌های معمول و سنتی به «شراکت استراتژیک» ارتقا خواهد بخشید.
این توافق یک بازی برد-برد برای ایران و روسیه خواهد بود و به دو طرف اجازه می‌دهد با به اشتراک‌گذاری مزیت های نسبی، سطح امنیت خود در نظام بین‌الملل را ارتقا بخشند. مبادلات انرژی، نظامی، امنیتی و ... میان طرفین، قطعاً در چشم کشورهای غربی که مترصد خفگی ژئوپولیتیک ایران و روسیه از طریق اعمال انواع تحریم‌ها بودند، سخت می‌آید.
داستان توربین‌ها، شوک جدید به غرب
ایران نشان داده در بزنگاه‌های سال‌های اخیر، متحدی قابل اتکا برای روسیه بوده است. در مقابل روس‌ها نیز از ظرفیت سیاسی خود در نظام بین‌الملل، از جمله حق وتو و قدرت چانه‌زنی، برای دفاع از حقوق ایران حداکثر بهره را برده‌اند. یکی از آخرین زمینه‌های همکاری میان طرفین که شوک عجیبی در محافل غربی ایجاد کرده، صادرات توربین از ایران به روسیه بوده است.
همه آنچه درباره قرارداد فروش توربین ایران به روسیه در رسانه‌ها منتشر شده، جز یک خبر کوتاه نیست و جزئیات این توافق به نظر محرمانه است. برخی از منابع رسانه‌ای گفته‌اند که شرکت‌های فناوری در ایران که زیر تحریم‌ها رشد کرده، حاضرند فناوری خود را با روسیه به اشتراک بگذارند.
در همین‌باره، برخی منابع نزدیک به وزارت خزانه‌داری آمریکا این توافق را «تلاشی ناامیدانه» خواندند اما تحلیل‌گران می‌گویند این همکاری نشان می‌دهد تحریم‌ها دیگر آن سلاح مطلق گذشته نیستند. حتی یک مقام ناشناس در شرکت زیمنس به یک رسانه آمریکایی گفته است: «تعجب می‌کنیم ایران چطور به استانداردهای فنی لازم رسیده است».
