۱۲ ژانویه سال ۱۹۷۴، اتحادی بین تونس و لیبی شکل گرفت که یک روز هم دوام نیاورد و به جمع تجربیات ناموفق اتحادهای عربی پیوست.
در اینجا فهرستی از این اتحادها را مرور میکنیم که تنها یک تجربه موفق در میان آنها دیده میشود.
۱۴ فوریه ۱۹۵۸، دو پادشاهی عراق و اردن، تشکیل «فدراسیون عربی» را اعلام کردند که با نام «اتحاد عربی هاشمی» هم شناخته میشود. مبنای این اتحاد این بود که فیصل دوم و حسین بن طلال، پادشاهان دو کشور، هر دو از خاندان هاشمی بودند.
این اتحاد به عنوان اقدامی در برابر اتحاد مصر و سوریه در دوران جمال عبدالناصر، رئیس جمهور وقت مصر، صورت گرفت. پس از سرنگونی نظام پادشاهی عراق در کودتای ارتش، عبدالکریم قاسم، فرمانده ارتش، در ۱۶ ژوئیه ۱۹۵۸ تنها چهار ماه پس از تاسیس فدراسیون عربی، این اتحاد را منحل کرد.
در روز ۲۲ فوریه ۱۹۵۸، جمال عبدالناصر، رئیس جمهور مصر و شکری قوتلی، رئیس جمهور سوریه، منشور اتحاد را تحت عنوان «جمهوری متحد عربی» امضا کردند. دولت وحدت مصر و سوریه، در روز ۲۸ سپتامبر ۱۹۶۱ با یک کودتای نظامی در سوریه به رهبری عبدالکریم نحلاوی پایان یافت.
روز اول سپتامبر ۱۹۷۱ مردم مصر، سوریه و لیبی در همهپرسیهای همزمان، با اتحادی موافقت کردند که در توافق بین حافظ اسد، محمد انور سادات و معمر قذافی، رهبران این کشورها، به دست آمده بود. این اتحاد هم فروپاشید و دلیل اصلی ناکامی آن بروز اختلاف میان سه رهبر به ویژه بعد از توافق کمپ دیوید بین مصر و اسرائیل بود.
در ژانویه سال ۱۹۶۸ بریتانیا اعلام کرد که از تمام مناطق تحتالحمایه و مستعمراتش در شرق دریای مدیترانه خارج میشود. کمتر از یک ماه بعد، در روز ۱۸ فوریه، نشستی بین شیخ زاید بن سلطان آل نهیان، حاکم ابوظبی، و شیخ راشد بن سعید آل مکتوم، حاکم دبی، در منطقه سمیح برگزار شد تا ایده تشکیل اتحاد مورد بحث و بررسی قرار گیرد.
این دو رهبر از هفت شیخنشین، به همراه قطر و بحرین، دعوت کردند تا درباره ایجاد یک کشور واحد مذاکره کنند. با وجود موافقت اولیه همه طرفها، قطر و بحرین از این پروژه کنارهگیری کردند. در روز اول دسامبر ۱۹۷۱، قانون اساسی این اتحاد نهایی شد و یک روز بعد کشوری به نام «امارات متحده عربی» اعلام استقلال کرد.
در ۱۲ ژانویه ۱۹۷۴، اتحاد بین لیبی و تونس در قالب «جمهوری اسلامی عربی» اعلام شد. این اتحاد پس از دیدار معمر قذافی و حبیب بورقیبه، رهبران دو کشور در جزیره جربه تونس شکل گرفت. اما تنها چند ساعت پس از اعلام توافق، بورقیبه به دلیل بیاعتمادی به قذافی از این اتحاد عقبنشینی کرد.
در روز ۱۸ اوت ۱۹۸۴، مراکش و لیبی اعلام اتحاد کردند. معمر قذافی در سال ۱۹۸۸ کشورهای عربی را به پیوستن به این اتحاد عربی-آفریقایی دعوت کرد و آن را دریچهای به وحدت عربی دانست. اما این پروژه به دلیل اختلافات اساسی بین دو نظام کاملا متفاوت، یعنی نظام پادشاهی در مراکش و نظام جماهیری در لیبی شکست خورد.
اتحاد یمن در ۲۲ مه ۱۹۹۰ به صورت رسمی اعلام شد و علی عبدالله صالح (رئیس یمن شمالی) به عنوان رئیس جمهور و علی سالم البیض (رئیس یمن جنوبی) به عنوان معاون رئیس جمهور تعیین شدند. این تجربه از سوی بسیاری از مردم جنوب یمن به عنوان اتحادی اجباری توصیف میشود.
در حال حاضر حوثیها کنترل شمال از جمله صنعا، پایتخت را در دست دارند و در حال جنگ با دولتی هستند که از سوی جامعه جهانی به رسمیت شناخته میشود و در شهر عدن در جنوب یمن مستقر است.
منبع: bbc