توافق تسلیحاتی ۱۴۲ میلیارد دلاری آمریکا و عربستان، یکی از بزرگ‌ترین معاملات نظامی تاریخ محسوب می‌شود؛ بخشی از توافق کلان ۶۰۰ میلیارد دلاری میان دو کشور که در جریان سفر اخیر دونالد ترامپ به ریاض امضا شد.
به گزارش روزیاتو، این قرارداد، شامل فروش پیشرفته‌ترین تجهیزات و خدمات تخصصی نظامی از شرکت‌های آمریکایی چون لاکهید مارتین و بوئینگ به عربستان است. اما زرادخانه‌ای که قرار است در اختیار ریاض قرار گیرد، دقیقاً شامل چه سلاح‌هایی است؟
تمرکز اصلی این همکاری بر تقویت دفاع هوایی، موشکی و دریایی عربستان است. همچنین آموزش گسترده و پشتیبانی نیروهای مسلح سعودی نیز بخشی از این برنامه خواهد بود.
هرچند جزئیات رسمی تسلیحات ارائه نشده، اما گزارش‌های رسانه‌ای تصویر دقیقی از محتوای این زرادخانه نظامی ترسیم کرده‌اند.
یکی از مهم‌ترین اقلام این قرارداد، هواپیمای نظامی C-130J سوپر هرکولس ساخت لاکهید مارتین است. این هواپیما برای عملیات در مناطق بیابانی و پشتیبانی لجستیکی طراحی شده است. مدل جدید C-130J توانایی حمل ۲۰ تُن بار یا جابجایی ۹۰ سرباز را دارد.
این هواپیماها می‌توانند مسافتی حدود ۳۲۰۰ کیلومتر را طی کنند و در باندهای کوتاه نیز فرود و برخاست داشته باشند. از جمله ویژگی‌های دیگر آن می‌توان به سیستم‌های دیجیتال پرواز و ناوبری پیشرفته اشاره کرد که برای شرایط دشوار خلیج‌فارس بسیار مناسب است.
عربستان پیش‌تر از مدل‌های قدیمی C-130 در مأموریت‌های انسان‌دوستانه به یمن استفاده کرده بود. نسخه جدید این هواپیماها با قابلیت تبادل داده با تجهیزات ناتو عرضه می‌شوند، به این معنا که عربستان می‌تواند اطلاعات خود را با نیروهای غربی، از جمله آمریکا، به اشتراک بگذارد.
یکی از مهم‌ترین بخش‌های این توافق، تقویت توان دفاع موشکی عربستان است. در این زمینه، سامانه تاد (THAAD) که مخفف پدافند هوایی مرحله پایانی ارتفاع بالا است، در فهرست اقلام قرار دارد. این سامانه که توسط لاکهید مارتین ساخته شده، توانایی رهگیری و انهدام موشک‌های بالستیک کوتاه و میان‌برد را در مرحله پایانی پرواز دارد؛ زمانی که موشک در حال سقوط به سمت هدف است.
سامانه THAAD در پی ناتوانی موشک‌های پاتریوت در سرنگونی موشک‌های اسکاد صدام حسین در جنگ خلیج‌فارس طراحی شد. هر موشک تاد حدود ۶ متر طول، یک تُن وزن دارد و می‌تواند با سرعتی بالغ بر ۱۰ هزار کیلومتر بر ساعت، یعنی بیش از ۸ برابر سرعت صوت، پرواز کند.
این موشک‌ها بدون کلاهک انفجاری عمل می‌کنند تا از انفجار همزمان با کلاهک موشک دشمن جلوگیری شود. در عوض با اتکا به سیستم رهگیری مادون قرمز و برخورد مستقیم با هدف آن را نابود می‌کنند. هر باتری تاد شامل حداقل ۶ پرتاب‌گر است که هرکدام قابلیت شلیک ۸ موشک را دارند.
پاتریوت PAC-3 نسخه ارتقاءیافته سامانه دفاع هوایی پاتریوت آمریکا است. این سامانه با استفاده از رادار پیشرفته و موشک‌های رهگیر، توانایی مقابله با موشک‌های بالستیک، موشک‌های کروز و انواع مختلف هواگردهای دشمن را دارد. سامانه پاتریوت می‌تواند همزمان تا ۱۰۰ هدف را رهگیری کند و در صورت نیاز، با سامانه تاد نیز تلفیق شود.
عربستان هم‌اکنون از نسخه‌ای از پاتریوت استفاده می‌کند که در نبرد با موشک‌ها و پهپادهای حوثی امتحان شده است. با این حال، به دلیل افزایش حجم و تنوع حملات، نیاز به نسخه‌ای پیشرفته‌تر دارد تا بتواند در برابر تهدیدهای جدید مؤثرتر عمل کند.
یکی از تجهیزات مهم مورد اشاره در این قرارداد، سامانه پهپادی MQ-9B SeaGuardian است. این پهپاد که توسط شرکت جنرال آتومیکس تولید شده و ارزشی حدود ۲۰ میلیارد دلار دارد، نسخه دریایی پیشرفته‌ای از پهپاد مشهور ریپر است. این مدل، برای مأموریت‌های اطلاعاتی، شناسایی، نظارت و همچنین حملات دقیق طراحی شده است.
SeaGuardian دارای دهانه بالی به طول ۲۴ متر و توانایی پرواز بیش از ۳۰ ساعت به‌صورت مداوم است. این پهپاد می‌تواند محموله‌ای تا ۲۵۰۰ کیلوگرم را حمل کند. همچنین به سنسورها و سیستم‌های پیشرفته تسلیحاتی مجهز شده است.
در کنار این سامانه، دو رادار رهگیری تخصصی نیز ارائه می‌شود: یکی برای شناسایی شناورهای سطحی در دریا و دیگری مجهز به حسگرهای الکترواپتیکی و مادون قرمز برای تصویربرداری دقیق از اهداف دشمن. توانایی پرواز در ارتفاع ۱۲ هزار متری، این پهپاد را به ابزاری ایده‌آل برای نظارت بر خلیج فارس از سوی عربستان تبدیل می‌کند.
مدت‌هاست که بحث بر سر اضافه شدن جنگنده‌های رادارگریز F-35 به این قرارداد مطرح است، اگرچه تاکنون به‌صورت رسمی تأیید نشده است. اما منابع دفاعی می‌گویند عربستان علاقه زیادی به خرید این جنگنده‌ها دارد.
F-35 که توسط لاکهید مارتین توسعه یافته، یک جنگنده نسل پنجمی چندمنظوره است. این هواپیما از فناوری رادارگریزی، ادغام حسگرها و عملیات مبتنی بر شبکه بهره می‌برد. از دیگر قابلیت‌های آن می‌توان به رادار پیشرفته AN/APG-81 و حسگرهای مادون قرمز اشاره کرد که به آن امکان شناسایی و درگیری با اهداف در فاصله‌های دور را می‌دهد.
علاقه عربستان به F-35 به دلیل رقابت با دیگر ارتش‌های خاورمیانه است که مجهز به جنگنده‌های پیشرفته‌اند. برای مثال، اسرائیل در ۱۸ ماه گذشته از F-35 در منطقه استفاده کرده است.
با این حال، یکی از چالش‌های مهم در تحویل این جنگنده‌ها به عربستان، محدودیت‌های صادرات فناوری‌های حساس از سوی دولت آمریکا است. به همین دلیل، گزارش‌ها حاکی از آن‌اند که در صورت عدم توافق برای فروش F-35، ارتقای ناوگان فعلی عربستان شامل F-15 و تایفون‌ها در دستور کار قرار خواهد گرفت.
