به گزارش خبرنگار مهر، بازار بورس ایران در هفته چهارم اردیبهشت ماه ۱۴۰۴ با نوسانات قابل‌توجهی همراه بود؛ نوساناتی که تحت‌تأثیر فضای مذاکراتی کشور و عوامل درونی بازار قرار داشت. در حالی که بازار سرمایه در نقطه‌ای حساس از نظر سیاسی و اقتصادی قرار دارد و تصمیم‌گیری صحیح در چنین شرایطی می‌تواند مسیر سرمایه‌گذاران را برای هفته‌های پیش رو روشن‌تر کند، مصطفی ثانی‌خانی، کارشناس بازار سرمایه و اختیار معامله، در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، به بررسی این تحولات پرداخته و راهکارهایی برای سرمایه‌گذاری هوشمندانه در شرایط فعلی ارائه کرده است.
افت و خیز بازار در سایه مذاکرات
ثانی‌خانی با اشاره به عملکرد بازار در روزهای ابتدایی هفته گفت: بازار بورس هفته چهارم اردیبهشت را با منفی‌های نسبتاً بزرگ آغاز کرد. این روند منفی ناشی از عدم قطعیت در خصوص آغاز دور چهارم مذاکرات بود که باعث شد برخی از سهامداران با نگرانی، فشار فروش بر بازار وارد کنند. از سوی دیگر، کاهش ضریب اعتباری صندوق‌های اهرمی نیز به این فضای منفی دامن زد و در نتیجه، در معاملات هفته‌ای که گذشت شنبه و یکشنبه‌ای قرمز را پشت سر گذاشتیم.
روزهای سبز پس از آغاز مذاکرات
او ادامه داد: اما با شروع رسمی دور چهارم مذاکرات در روز یکشنبه، از شدت فشار فروش کاسته شد و بازار از دوشنبه تا چهارشنبه مجدداً به مدار صعودی بازگشت و شاخص کل توانست سقف تاریخی جدیدی را ثبت کند. ارزش معاملات خرد نیز همچنان سطح قابل‌قبول متوسط هفتگی بالای ۱۰ همت را حفظ کرد.
تغییر مسیر جریان پول
ثانی‌خانی همچنین درباره جریان نقدینگی در بازار اینگونه توضیح داد که: در ابتدای هفته، شاهد خروج پول از بازار بودیم، اما در روزهای میانی هفته این روند معکوس شد و ورود پول به بازار شکل گرفت. البته باید در نظر داشت که هنوز در تمامی نمادها صف خرید قوی دیده نمی‌شود، چرا که بازار همچنان نسبت به نتایج مذاکرات تردید دارد. همین موضوع موجب شده حتی با رشدهای هرچند کوچک در هر گام، بسیاری از سهامداران به فکر فروش و شناسایی سود و حفظ سرمایه خود باشند.
صنایع برتر در جذب نقدینگی
این کارشناس بازار سرمایه گفت: صنعت سیمان به دلیل فروش‌های موفق در بورس کالا، بیشترین ورود پول را در هفته گذشته تجربه کرد. پس از آن، صنایع شیمیایی و فلزات اساسی در رتبه‌های بعدی قرار گرفتند. در مقابل، صنعت فرآورده‌های نفتی، بانکی‌ها و شرکت‌های سرمایه‌گذاری بیشترین خروج پول را به خود دیدند.
تأثیر FATF و پیمان پالرمو بر نگاه به بانکی‌ها
او با اشاره به اخبار سیاسی پایان هفته اضافه کرد: خبر تصویب پیمان پالرمو نگاه‌ها را مجدداً به سمت گروه بانکی معطوف خواهد کرد. این پیمان به‌همراه CFT، دو رکن اساسی برای خروج ایران از لیست سیاه FATF محسوب می‌شوند و در صورت تحقق این موضوع، صنعت بانکی می‌تواند بیشترین بهره را از این تحول ببرد.
هفته آینده؛ فرصت طلایی یا تله روانی؟
ثانی‌خانی در خصوص چشم‌انداز معاملات هفته آینده تصریح کرد: با سقف‌شکنی‌های پی‌درپی شاخص، می‌توان گفت روند کلی بازار صعودی است و این روزها می‌تواند برای خرید سهم‌های باکیفیت بنیادی یا اصلاح ترکیب سبد سرمایه‌گذاری، فرصتی طلایی باشد. البته این موضوع مشروط به آن است که دیدگاه سرمایه‌گذار نسبت به تحولات سیاسی آینده مثبت باشد.
نقش ابزارهای مشتقه در مدیریت ریسک
او همچنین توصیه‌ای به فعالان بازار دارد: در شرایط فعلی، بیمه کردن سهام با استفاده از ابزار اختیار فروش می‌تواند نقش حیاتی در مدیریت ریسک ایفا کند لذا اگر سهامداران، سهامی در پرتفوی خود دارند که دارای قراردادهای اختیار معامله در بازار مشتقه هستند، با خرید اختیار فروش این نمادها می‌توانند زیان خود را محدود کرده و در عین حال از سود احتمالی نیز بهره‌مند شوید.
اختیار معامله؛ بیمه‌نامه‌ای که می‌تواند تیغ دو لبه باشد
این کارشناس بازار سرمایه و اختیار معامله با اشاره به اینکه در شرایطی که بازار سرمایه ایران با رشد شاخص کل و افزایش اقبال عمومی مواجه است، استفاده از ابزارهای مشتقه همچون «قراردادهای اختیار خرید و فروش» نیز رو به افزایش است نسبت به برداشت نادرست و پرریسک برخی سهامداران از این ابزار هشدار داد و گفت: قراردادهای اختیار خرید و فروش در بازار سرمایه، ماهیتی بیمه‌ای دارند؛ به این معنا که سرمایه‌گذار می‌تواند با پرداخت مبلغی مشخص، از سهام خود در برابر افت قیمت محافظت کند. با این حال نبود دامنه نوسان در این ابزارها، آن‌ها را به بستری برای سفته‌بازی و معاملات پرریسک تبدیل کرده است.
او در ادامه گفت: این ابزارها درست مانند تیغ جراحی هستند. در دست یک پزشک متخصص می‌توانند جان یک انسان را نجات دهند، اما در دست یک فرد ناآگاه می‌توانند فاجعه‌بار باشند. قراردادهای اختیار معامله نیز چنین‌اند؛ برای کسی که به‌درستی کاربرد آن‌ها را درک کرده، ابزاری مؤثر برای مدیریت ریسک‌اند. اما برای افراد ناآشنا یا تازه‌وارد به بازار، می‌توانند بسیار پرخطر و حتی نابودکننده سرمایه باشند.
فریب درصدهای رویایی، به ویژه در بازار اختیار معامله را نخورید
ثانی‌خانی تاکید کرد: سهامداران و معامله‌گران بازار بورس به ویژه افراد غیرحرفه‌ای اصلاً نباید فریب درصدهای بازدهی رویایی که در تابلو این ابزارها نمایش داده می‌شود را بخورند. بسیاری از افراد غیرحرفه‌ای به امید سودهای چند ۱۰۰ درصدی وارد این بازار می‌شوند، اما چون از ماهیت پرنوسان و پیچیده این ابزار بی‌اطلاع‌اند، متضرر می‌شوند و گاهی کل سرمایه خود را به باد می‌دهند.
راه استفاده درست از ابزار اختیار معامله چیست؟
این کارشناس بازار سرمایه توصیه می‌کند: مثلاً یک روش استفاده از اختیار معامله، خرید قرارداد اختیار فروش برای سهم‌هایی است که فرد در سبد خود دارد و از آینده آن‌ها نگران است. با این روش، اگر سهم دچار افت شدید شود، قرارداد اختیار فروش می‌تواند بخشی از ضرر او را جبران کند. اما استفاده از این ابزار برای نوسان‌گیری یا سودگیری کوتاه‌مدت بدون دانش کافی، همانند استفاده نادرست از چاقوست و ممکن است به جای سود، به سرمایه افراد آسیب جدی بزند.
او در ادامه افزود در شرایط فعلی بازار که توجه به ابزارهای نوین مالی رو به افزایش است، آموزش و آگاهی نسبت به ماهیت و کاربرد صحیح آن‌ها ضرورتی انکارناپذیر است. بی‌توجهی به ریسک‌های نهفته در ابزارهای مشتقه، می‌تواند به زیان‌هایی منجر شود که جبران آن‌ها برای سرمایه‌گذاران ناآگاه بسیار دشوار خواهد بود.
سودآوری شرکت‌ها و فصل مجامع در کانون توجه
ثانی‌خانی در پایان یادآور شد: نباید فراموش کرد که مثبت بودن شاخص کل به معنای رشد همه‌جانبه بازار نیست. انتخاب سهم باید بر اساس سودآوری پایدار و نسبت P/E مناسب باشد. لذا با توجه به سود ۳۴ درصدی سالانه صندوق‌های درآمد ثابت، سهامی با P/E آینده‌نگر حدود ۳ یا ۴ مانند برخی نمادهای بانکی ارزش سرمایه‌گذاری دارند. همچنین با نزدیک شدن به فصل مجامع، می‌توان روی شرکت‌هایی با سود تقسیمی بالا حساب کرد بعلاوه نمادهایی مثل نمادهای خوب در گروه زراعت و دامپروری می‌توانند جذاب باشند.
