همچنین وزیر ارتباطات در این مراسم از افزایش ۲۲ و ۴ درصدی کاربران پنجره ملی خدمات و دسترسی به ارتباطات در روستاها صحبت کرد و به گفته او در بازه زمانی ۳ تا ۴ ماه، ترافیک عبوری از کشور به بیش از ۵۰ درصد افزایش یافته است. با این حال، رئیسجمهور نیز آمار اتصال به اینترنت را کافی ندانست و معتقد است که اتصال ۱۴۷۸ روستا به اینترنت پرسرعت فقط بیان صورتمساله است. این در حالی است که بر اساس گزارشهای جهانی ۱۸.۸ میلیون نفر در ایران جزو جمعیت غیرآنلاین هستند و به تکنولوژیهای ارتباطی دسترسی ندارند و نشاندهنده این است که هنوز فاصله زیادی تا فراگیری کامل عدالت ارتباطی باقی است.
روز گذشته مراسم روز جهانی ارتباطات و افتتاح پروژههای ارتباطی با حضور رئیسجمهور و وزیر ارتباطات برگزار شد. ستار هاشمی در این مراسم از افزایش ۲۲درصدی کاربران پنجره ملی خدمات دولت هوشمند، افزایش ۴ درصدی دسترسی ارتباطات روستایی، نیاز به سرمایهگذاری ۲۵ تا ۳۰ میلیارد دلاری در اقتصاد دیجیتال صحبت کرد. رئیسجمهور نیز آمار اتصال به اینترنت را کافی ندانست و معتقد است که اتصال ۱۴۷۸ روستا به اینترنت پرسرعت فقط بیان صورتمساله است. همچنین در جریان این مراسم سه پروژه ارتباطاتی وزارت ارتباطات در حوزههای ارتباطات زیرساخت، حمایت از نوآوری و توسعه عدالت ارتباطی افتتاح و به بهرهبرداری رسید.
مسعود پزشکیان در ابتدای این مراسم با تاکید بر ضرورت مدیریت براساس داده و اطلاعات درست، اظهار کرد: «رانت، رشوه و قاچاق برای این اتفاق میافتد که داده و اطلاعات درست و دقیق نداریم و نمیتوانیم روند امور را نظارت و رصد کنیم. اگر میخواهیم مشکلات را حل کنیم باید داده داشته باشیم. مثلا برخی اوقات اعلام میکنند در یک بانک مقدار زیادی پول گم شده است، این تناقض برای این است که داده نیست، وگرنه پول گم نمیشود. اگر کد زمین و کاداستر را داشته باشیم، زمینخواری و کوهخواری اتفاق نمیافتد. همه اینها به خاطر نبودن داده و اطلاعات است. اگر اطلاعات درست باشد در دنیایی که ما زندگی میکنیم هیچ چیز گم نمیشود.» رئیسجمهور همچنین با بیان اینکه برای ساختن کشور و آینده در حوزههای مختلف نیازمند اطلاعات و دادههای درست و دقیق هستیم، گفت: «بیتردید مدیریت کشور بدون اطلاعات و داده موجب سرگردانی و عقبماندگی است.» پزشکیان با اشاره به ضرورت استانداردسازی در همه امور و اقدام براساس قانون و استاندارد مشخص، مطرح کرد: «همه امور اعم از مالی و اجرایی استاندارد دارد و کسانی که بر مبنای استاندارد عمل نکردهاند، پیشرفت نداشتهاند و در مراحل ابتدایی هستند. هر انجمن و شرکت دانشبنیان برای اینکه بتواند درست کار کند، باید استاندارد لازم را داشته باشد.»
رئیسجمهور با بیان اینکه در پزشکی هم استانداردی وجود دارد که براساس اطلاعات جمعآوری شده در مورد بیمار نسبت به درمانش اقدام میشود، گفت: «این استاندارد در همه دنیا یکی است. قطعا امور مالی و امور آزمایشگاهی، امور اقتصادی و سیاسی هم استاندارد مشخص خود را دارند.» پزشکیان در ادامه صحبتهای خود به استفاده از هوش مصنوعی در فرآیند استانداردنویسی اشاره و بیان کرد: «برای مدیریت، سیاستگذاری و نظارت به دادههای شفاف و بهروز نیاز داریم، در این صورت هم هزینهها را میتوانیم کاهش دهیم و هم کیفیت انجام کار را بالا ببریم. ما اگر بخواهیم در مقابل یکجانبهگرایی و تمامیتخواهی آمریکا بایستیم نیازمند اتحاد، انسجام و پرهیز از تفرقه و اختلاف هستیم و باید در داخل کشور به یک زبان و نگاه مشترک برسیم و در این راه هیچگاه تسلیم فشارها نخواهیم شد و زیر بار زور نخواهیم رفت.» پزشکیان در بخش پایانی سخنان خود با رد اظهارات بیگانگان و برخی ادعاهای مطرح شده مبنی بر دست کشیدن ایران از دستاوردهای علمی و تحقیقاتی خود، تاکید کرد: «ما دست از هیچ دستاورد علمی برنخواهیم داشت و شما متخصصان و نخبگان، آینده کشور ما را رقم خواهیم زد. ما هم با تمام وجود از شما پشتیبانی میکنیم. فقط انتظاری که از شما داریم استانداردسازی است که از دوبارهکاری جلوگیری شود و در نتیجه به جایی برسیم که ایران ما و مردم کشور لیاقتش را دارند.»
وزیر ارتباطات نیز در این مراسم از افزایش دسترسی به فناوریهای ارتباطی در روستاها و مناطق صحبت کرد، اما رئیسجمهور معتقد است که اتصال ۱۴۷۸ روستا به اینترنت پرسرعت فقط بیان صورتمساله است. او در این خصوص گفت: «زمانی که برای راهاندازی اینترنت در روستاها پیگیری میکردیم، آمارها نشان میداد هزار و چند روستا به اینترنت متصل شدهاند، اما سوال اصلی این بود که چه تعداد از کل روستاهای کشور همچنان بیارتباط ماندهاند؟ این همان دادهای است که باید برای تصمیمگیری دقیق مشخص باشد.»
او ادامه داد: «در آن مقطع حتی برای تامین ارتباط اینترنتی در برخی مناطق پیگیر اخذ مجوز استفاده از ماهواره بودیم تا حداقل ارتباط اولیه برقرار شود و بتوان دادههای اولیه سلامت را دریافت و خدمات را ساماندهی کرد. این صرفا شروعی برای ایجاد عدالت ارتباطی و اطلاعاتی بود. وقتی پوشش ارتباطی کامل شود، تفاوتی نمیکند فرد فقیر باشد یا متمول، مذهبی باشد یا غیرمذهبی؛ وظیفه ماست که به همه خدمات بدهیم.» وزیر ارتباطات در بخش دیگری از این مراسم با بیان اینکه توسعه ارتباطات و ارتقای کیفیت ارتباطات محور اول وزارت ارتباطات است، تاکید کرد: «مردم از ما مطالبه جدی در افزایش کیفیت اینترنت دارند و اگر صحبت از دسترسی به سهم ۱۰ درصدی اقتصاد دیجیتال از GDP میکنیم نیاز به سرمایهگذاری ۲۵ تا ۳۰ میلیارد دلاری در این بخش داریم که به دلایل مختلف در سال گذشته سرمایهگذاری اپراتورها کمتر از ۲ میلیارد دلار بود؛ بنابراین به دنبال سازوکاری برای رفع این موضوع هستیم.»
با توجه به اینکه وزارت ارتباطات در هفتههای گذشته از افزایش سرعت اینترنت و بهکارگیری فناوریهای ارتباطی بهویژه ۵G خبر داد، ستار هاشمی نیز با اشاره به این موضوع مطرح کرد: «امیدواریم با تعاملات سازندهای که بین وزارت ارتباطات و بخش خصوصی شکل گرفته و همچنین تعاملات بینالمللی، نویدبخش ارتباطات خوبی در این بخش باشد و تعاملاتی که انشاءالله شکل میگیرد با استفاده از حداکثر توان و ظرفیت داخلی و زیرساختهای مناسب و توسعه فیبر نوری اتفاقهای خوبی بیفتد. همچنین موضوعی که از آمریکای لاتین تا آسیا دنبال کردیم موضوع دیپلماسی فناوری است و امیدواریم با استفاده از ظرفیتهای داخل و تعاملات بینالمللی به سطحی برسیم که در بازارهای بینالمللی حضور داشته باشیم و از سیر تحول عقب نمانیم.»
او در ادامه صحبتهای خود با اشاره به تکلیف آموزش ۵۰۰ هزار نیروی متخصص برای توسعه اقتصاد دیجیتال گفت: «ایران به مثابه حلقه اتصال اکوسیستم اقتصاد دیجیتال منطقه است و مفتخرم اعلام کنم در بازه زمانی ۳ تا ۴ ماه، ترافیک عبوری داده از کشور به بیش از ۵۰ درصد افزایش یافته است. باور و یقین دارم این میزان در آینده نزدیک به چندصد درصد افزایش پیدا خواهد کرد.»
وزیر ارتباطات همچنین در صحبتهای اخیر خود در تلویزیون درباره اختلال و قطع اینترنت در زمان قطع برق توضیح داد: «باتریها طبق استانداردهای جهانی ۲۰ دقیقه و باتری نو برای مدت یک ساعت سایت را نگه میدارد که مشکل را حل نمیکند. این باتریها تجهیزاتی هستند برای کنترل قطعیهای پیشبینی شده نه ناترازیها. در این زمینه طرحی را ارائه کردهایم به نام هوشمندسازی که تا ۲۰ درصد کاهش انرژی را محقق میکند.» او درباره فیلترینگ هم صحبت کرده و گفته است که فیلترینگ موضوعی چندوجهی است و به صورت کلی فضای مجازی پیچیده است و فقط وزارت ارتباطات در این زمینه نقش ایفا نمیکند و باید سازمانهای دیگر هم پای کار بیایند. علاوه بر این، در هفته گذشته سه اپراتور ارتباطی طی نامهای به رگولاتوری، خواستار افزایش تعرفه اینترنت شدند که پس از آن با واکنش رگولاتوری مواجه شدند. حمید فتاحی، قائممقام وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات و رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، به این نامه پاسخ داد و گفت: «هرگونه افزایش خودسرانه تعرفه بدون طی روال قانونی و مصوبات کمیسیون تنظیم مقررات، قطعا پذیرفته نیست و با متخلفان برخورد عبرتآموز خواهد شد.»
در همین راستا، وزیر ارتباطات نیز در آخرین اظهارات خود مطرح کرد که به اپراتورهای ارتباطی تذکر دادیم تا این کار انجام نشود و گفت: «برای دریافت شکایت از کاربران هم سامانه ۱۹۵ وجود دارد که مردم میتوانند از این طریق شکایتهای خود را اعلام کنند.» سادینا آبایی، رئیس کمیسیون فناوری اطلاعات اتاق بازرگانی نیز در این رویداد پیشنهاد کرد تا آژانس هوش مصنوعی کشورهای اسلامی تشکیل شود. همچنین به گفته او با تشکیل صندوق توسعه هوش مصنوعی ایران میتوان مدیریت بهرهورانه سرمایههای خرد و کلان بخش حاکمیتی و بخش خصوصی به عنوان اصل اساسی توسعه صورت گیرد. او همچنین پیشنهاد کرد تا در سطح بینالمللی نشست سالانه روز جهانی دختران و ICT کشورهای فارسی زبان به پیشنهاد ایران شکل بگیرد. آبایی این پیشنهاد را در راستای دیپلماسی فناوری برشمرد. او همچنین از رئیس شورای عالی فضای مجازی خواست به عنوان رفع تبعیض جنسیتی امکان حضور بانوان در ترکیب شورای عالی فضای مجازی فراهم شود.
با توجه به اینکه در روز گذشته مراسم افتتاحیه از سه پروژه وزارت ارتباطات برگزار شد، در نخستین پروژه که توسط شرکت ارتباطات زیرساخت به بهرهبرداری رسید، ظرفیت هسته شبکه ارتباطی کشور با اتکا به توان داخلی، با رشد چشمگیر به ۲۸ترابیت بر ثانیه در ۲۸۵ نقطه از ۳۱ استان کشور افزایش یافت. گفته میشود این پروژه سبب رشد ۶۲ درصدی ظرفیت شبکه انتقال کشور از ۴۵ هزار به ۷۳ هزار گیگابیت بر ثانیه شده و تجربهای سریعتر، باکیفیتتر و مطمئنتر برای کاربران فراهم خواهد کرد. همچنین قرار است تا افزایش ظرفیت انتقال، بستر لازم برای توسعه فناوریهایی چون اینترنت اشیا، هوش مصنوعی و نسل پنجم ارتباطات (۵G) را نیز مهیا کند.
دومین پروژه افتتاحشده در آن مراسم، سامانه هوشمند یکپارچه «کهکشان فاوا» بود؛ بستری برای حمایت از ایدهپردازان، استارتآپها، هستههای فناور و شرکتهای دانشبنیان. این سامانه با هدف تحقق برنامه هفتم توسعه و ایجاد جهش فناورانه، خدماتی چون تسهیلات مالی، حمایتهای تخصصی، مشارکت در سرمایهگذاری و تحریک بازار را در فضایی شفاف، سریع و هوشمند در اختیار فعالان فناوری کشور قرار میدهد. در سومین طرح، توسعه عدالت ارتباطی با تمرکز بر مناطق محروم و روستایی در دستور کار قرار گرفت. بر اساس گزارشها، از ابتدای فعالیت دولت چهاردهم تاکنون دسترسی به خدمات ارتباطی در ۱۴۷۸ روستا فراهم شده و تنها در چند ماه اخیر ۱۵۵ هزار و ۸۸ خانوار و بیش از ۵۲۵ هزار نفر در مناطق روستایی به اینترنت پرسرعت سیار دست یافتهاند.
همچنین طبق اعلام وزارت ارتباطات، با تلاش حوزه توسعه ارتباطات و فناوری اطلاعات در مناطق روستایی و مجری طرح خدمات عمومی اجباری (USO)، در مدت هشت ماه گذشته پوشش اینترنت در مناطق روستایی چهار درصد افزایش یافته است. در مجموع به نظر میرسد وزارت ارتباطات در حالی از توسعه زیرساختها و افزایش تجهیزات ارتباطی گزارش میدهد که کشور همچنان از شرایط ایدهآل و مطلوب برای برابری دیجیتال فاصله دارد. بر اساس گزارشهای جهانی، در ابتدای سال جاری میلادی ۷۳.۲ میلیون ایرانی کاربر اینترنت بودند؛ یعنی ۷۹.۶ درصد از کل جمعیت. این عدد تنها یک درصد نسبت به سال قبل رشد داشته، اما وقتی به جمعیت غیرآنلاین نگاه میکنیم(۱۸.۸میلیون نفر)، مشخص میشود که هنوز فاصله زیادی تا فراگیری کامل باقی است.