همشهری آنلاین- زهرا رفیعی: این پرنده مهاجر در وضعیت نامناسبی قرار داشت، برای تیمار و درمان به شهرستان خواف منتقل شده و هم‌اکنون تحت مراقبت قرار دارد. پیشتر پرندگان خسته از پروازهای طولانی در تالاب هامون برای استراحت فرود می‌آوردند ولی این روزها از تالاب هامون جز مشتی خاک چیزی باقی نمانده است.

تایباد؛ گذرگاه پرندگان مهاجر

به گفته یوسف اربابی، رئیس اداره حفاظت محیط زیست تایباد، این شهرستان در شرق خراسان رضوی یکی از مسیرهای مهم مهاجرت پرندگان آبزی و کنارآبزی محسوب می‌شود. همه ساله گونه‌های متعددی از جمله پلیکان، حواصیل، اردک، لک‌لک و فلامینگو از این مسیر برای رسیدن به تالاب‌های شمالی و مرکزی ایران عبور می‌کنند. این پرنده توسط نیروهای تیپ ۲۷۷ متحرک هجومی شهید محمود منظم تولایی کشف شده است.

پلیکان کشف‌شده نیز در مسیر پرواز به یکی از تالاب‌های شمال یا شمال‌غرب کشور بوده است که به دلیل خستگی مفرط و احتمالاً کمبود منابع غذایی در مناطق بیابانی شرق ایران، ناچار به فرود اضطراری شده است.

پلیکان سفید؛ نماد تالاب‌های سالم

پلیکان سفید یکی از بزرگ‌ترین پرندگان آبزی جهان است که زیستگاه اصلی‌اش تالاب‌های آب شیرین، دریاچه‌ها و جزایر کم‌رفت‌وآمد است. این پرنده معمولاً در گله‌های بزرگ زندگی کرده و نیازمند محیط‌هایی غنی از ماهی‌های کوچک برای تغذیه و جزایر دور از خطر برای لانه‌سازی است. پهنه‌های بزرگ آب شیرین و کم‌عمق به ویژه تالاب‌ها و دلتاهای رودخانه‌های بزرگ و به مقدار کمتر لوگون‌های شو و لب‌شور، خلیج‌ها و سواحل زیستگاه مناسبی برای این پرنده محسوب می‌شود. در ایران در دریاچه ارومیه و تالاب طشک جوجه‌آوری می‌کند. همچنین در گذشته به طور محلی در برخی تالاب‌های استان‌های خوزستان و فارس جوجه‌آوری می‌کرده است. زمستان گذرانی به طور منظم در تالاب‌های خوزستان، فارس و سیستان و بلوچستان انجام می‌شود. همچنین در زمستان به طور عبوری و به تعداد اندک در سواحل جنوبی دریای خزر دیده می‌شوند.

مسیر مهاجرت؛ از آفریقا تا شمال ایران

پلیکان سفید در فصول سرد سال در مناطق جنوبی‌تر مانند آفریقا، هند و جنوب ایران زمستان‌گذرانی می‌کند. با شروع بهار، این پرنده از مسیرهای شرقی و مرکزی کشور مانند تایباد، تربت‌جام، خواف و نیشابور عبور کرده و خود را به مناطق شمال‌غربی چون دریاچه ارومیه یا تالاب‌های حاشیه دریای خزر می‌رساند. این مسیر طولانی و دشوار، به‌ویژه در سال‌هایی با خشکسالی شدید و کاهش منابع آبی، ممکن است سبب ضعف جسمی و کاهش توان پروازی پرنده‌ها شود.

پلیکان سفید از گونه‌های حمایت‌شده و در معرض تهدید به‌شمار می‌رود. تخریب تالاب‌ها، خشکسالی، مزاحمت‌های انسانی، آلودگی و کمبود منابع غذایی از مهم‌ترین چالش‌های بقای آن در ایران و منطقه هستند. براساس قانون، شکار یا نگهداری غیرقانونی پلیکان سفید جریمه نقدی ۷۱ میلیون ریال و تا ۶ ماه حبس برای متخلفان دارد.