دو اقتصاد بزرگ جهان فعلا بیشتر تعرفههایی را که از ماه آوریل سالجاری در جریان یک نبرد تلافیجویانه علیه یکدیگر وضع کردهبودند، کنار گذاشتند؛ نبردی که نگرانیها در مورد افزایش تورم در آمریکا، مختلشدن موتور صادراتی چین و برهم خوردن نظم اقتصاد جهانی را افزایش داده بود. پس از اعلام خبر توافق، بازارهای سهام در ایالاتمتحده و سایر نقاط جهان جهش کردند. ارزش دلار و بازدهی اوراق قرضه افزایشیافت، دلیل آن است که کاهش تنشهای تجاری، انتظارات درباره رشد سریعتر اقتصاد آمریکا را تقویت کرد.
در این بین، صادرکنندگان نیز نفسی بهراحتی کشیدند. سرمایهگذاران و تحلیلگران معتقدند نتیجهای که حاصل شد، بسیار فراتر از انتظارات اولیه آنها بود؛ بهویژه در مقایسه با شنبه هفته گذشته، زمانیکه مذاکرهکنندگان آمریکا و چین گفتوگوهای فشرده دو روزه خود را در اقامتگاه سفیر سوئیس در سازمانملل در ژنو آغاز کردند. این توافق، دستکم در کوتاهمدت، باعث بهبود چشمانداز فعالان اقتصادی در مورد آینده اقتصاد جهانی شد.
ایالاتمتحده موافقت کرد؛ نرخ پایه تعرفهها بر اکثر کالاهای چینی را از ۱۴۵درصد به ۳۰درصد کاهش دهد. در مقابل، چین نیز اعلام کرد؛ تعرفههای خود بر کالاهای آمریکایی را از ۱۲۵درصد به ۱۰درصد کاهش خواهد داد. نرخ ۳۰درصدی تعیینشده از سوی آمریکا شامل تعرفههایی میشود که به نقش چین در بحران فنتانیل در ایالاتمتحده مربوط است؛ مسالهای که یکی از محورهای گفتوگوهای دو طرف در هفته گذشته بود.
با اینحال تعرفههای ایالاتمتحده بر واردات بسیاری از کالاهای چینی بالاتر از ۳۰درصد باقی خواهد ماند. در حالحاضر عوارض گمرکی آمریکا بر فولاد، آلومینیوم و خودروها همچنان برقرار است. همچنین برخی از تعرفههای قبلی که در دوران ریاستجمهوری ترامپ و جو بایدن بر برخی کالاهای چینی اعمالشده بود، همچنان بدون تغییر خواهند ماند. واشنگتن و پکن توافق کردند که نرخ جدید تعرفهها برای ۹۰ روز حفظ شود؛ با این هدف که در مذاکرات بعدی بهسوی یک توافق فراگیرتر در زمینه تجارت حرکت کنند. چین همچنین اعلام کرد؛ برخی از محدودیتهای غیرتعرفهای خود را که به تلافی اقدامات ایالاتمتحده وضع کردهبود، لغو یا تعلیق خواهد کرد. از جمله این موارد میتوان به کاهش محدودیتهای صادراتی بر مواد معدنی حیاتی مورداستفاده در باتریها اشاره کرد.
اسکات بسنت، وزیر خزانهداری ایالاتمتحده، در کنفرانس خبری در ژنو گفت: آمریکا در پی یک توافق تجاری پایدار و بلندمدت با چین است. وی افزود: شکاف بین دو اقتصاد مطلوب نیست و هیچکدام از طرفین نمیخواهند روابط تجاری خود را با طرف مقابل قطع کند. بسنت در ادامه گفت: ایالاتمتحده هنوز نگرانیهای جدی درباره روابط تجاری نامتوازن خود با چین دارد. او در این رابطه به مسائلی مانند مدیریت ارز چین و یارانههای این کشور برای تولید اشاره کرد؛ واشنگتن معتقد است آنها عامل اصلی ازدسترفتن مشاغل صنعتی در ایالاتمتحده هستند. وزیر خزانهداری ایالاتمتحده تاکید کرد؛ این مسائل و دیگر موضوعات در مذاکرات طی ۹۰روز آینده موردبحث قرار خواهند گرفت.
این توافق فعلا از بروز یک تقابلویرانگر میان دو اقتصاد بزرگ جهان جلوگیری کردهاست؛ برخوردی که ممکن بود اثرات منفی زیادی در سطح جهانی بههمراه داشتهباشد.
خردهفروشان در ایالاتمتحده هشدار میدادند که در صورت عدمدسترسی به کالاهای چینی، قفسهها خالی خواهدشد. برخی از کسبوکارهای کوچک آمریکایی نگران بودند که در صورت عدمدسترسی بهکارگاههای تولیدی چین، مجبور به تعطیلی شوند. علاوهبر این، اقتصاددانان هشدار میدادند که این جنگ تعرفهای میتواند خطراتی همچون افزایش دوباره نرخ تورم در آمریکا را بههمراه داشتهباشد.
برای چین، یک درگیری تجاری با ایالاتمتحده بهمعنای تهدیدی برای میلیونها شاغلی بود که به مصرفکنندگان آمریکایی خدمات میدادند. ادامه جنگ تعرفهای میتوانست تنشهای تجاری چین با دیگر کشورها را نیز تشدید کند. کشورهایی که نگران افزایش واردات محصولات چینی بودند. چین همچنین نگران از دستدادن دسترسی به برخی محصولات ایالاتمتحده است که هنوز به آنها نیاز دارد. از جمله این محصولات میتوان به هواپیماهای بوئینگ، قطعات هواپیما و برخی تراشهها اشاره کرد.
قیمت کالاهای صادرشده از کارخانههای چین به دلیل اضافه عرضه برخی محصولات، برای بیش از دو سالکاهش یافتهاست؛ روندی که در صورت افزایش موانع تجاری ادامه خواهد یافت. تاثیر تعرفههای ترامپ بلافاصله برای برخی صادرکنندگان چینی محسوس بود. دو سازنده «درخت کریسمس مصنوعی» در چین، به دلیل تعرفههای بالا، برخی از کارکنان خود را به مرخصی موقت فرستاده بودند. آنها در رابطه با این موضوع گفتند: تعرفه ۳۰درصدی سطحی است که در آن دوباره میتوانیم تولید داشته باشیم. این دو کارخانه قصد دارند با مشتریان آمریکایی خود برای تقسیم هزینههای تعرفه واردات، مذاکره کنند.
هر دو کارخانه، حالا خود را برای افزایش صادرات در ۹۰روز تعلیق آماده میکنند. حالا حس آرامش به فضای اقتصادی چین بازگشته است، با اینحال لری هو، اقتصاددان ارشد چین در گروه مککواری، در یادداشتی پیشبینیکرده؛ تعرفههای ۳۰درصدی باعث کاهش ۳۶درصدی صادرات چین به ایالاتمتحده در ۱۲ماه آینده خواهدشد. در آوریل، صادرات چین به ایالاتمتحده به دلیل افزایش تعرفهها نسبت به سالگذشته ۲۱درصد کاهش پیدا کردهبود. در مقابل، صادرات چین به کشورهای جنوبشرق آسیا ۲۱درصد افزایش پیدا کرد. روبین سینگ، اقتصاددان ارشد چین در موسسه مورگاناستنلی در هنگکنگ، گفت: «تعلیق تعرفهها فرصتی برای بازگشت از مسیری که ممکن بود به یک جنگ تجاری منجر شود، فراهم کردهاست.»
وی افزود: احتمالا در طول ۹۰ روز تعلیق، تجارت بین ایالاتمتحده و چین افزایش خواهد یافت. فعالان اقتصادی در هر دو کشور تلاش دارند که از پنجره باز شده برای تفاهم استفاده کنند. اسکات بسنت، وزیر خزانهداری ایالاتمتحده، در رابطه با نتایج مذاکرات گفت: «دو طرف بر سر چارچوبی توافق کردند تا مذاکرات همچنان پیشبرود.» دوطرف با ادامه این مذاکرات میتوانند از تشدید بحران در آینده جلوگیری کنند؛ دقیقا مشابه تنشهایی که پس از اعلام سیاست تعرفهای ترامپ در تاریخ ۲ آوریل رخداد. در این تاریخ، ترامپ تعرفه اضافی ۳۴درصدی بر کالاهای چین اعمال کرد که تنها بخشی از طرح جنگ تعرفهای او بود و بر بیشتر شرکای تجاری ایالاتمتحده تاثیر میگذاشت.
ترامپ از شروع دوره دوم ریاستجمهوریاش، در مورد لزوم افزایش تعرفهها بر واردات از چین قاطعیت به خرج دادهاست. رئیسجمهور آمریکا حتی زمانیکه بازارهای داخلی این کشور دچار تلاطم شد، به موضع خود پایبند ماندهاست. ترامپ تاکید کرد؛ چین سالهاست که از ایالاتمتحده سوءاستفادهکرده و اکنون زمان آن رسیده که فشار بر پکن وارد شود.