گروه دیپلماتیک – همشهری آنلاین: با نزدیک شدن به انتخابات سراسری در ژاپن، افزایش بی‌سابقه قیمت برنج به چالشی جدی برای دولت شین‌گرو ایشیبا تبدیل شده است.

هم‌زمان با بحران معیشتی، نارضایتی عمومی از عملکرد دولت در مهار قیمت غذای اصلی مردم به پایین‌ترین سطح محبوبیت کابینه منجر شده است.

براساس نظرسنجی خبرگزاری کیودو، رضایت از دولت ایشیبا به ۲۷.۴ درصد رسیده که پایین‌ترین میزان از زمان آغاز به کار او در اکتبر گذشته است. در این میان، حدود ۸۷ درصد شرکت‌کنندگان، اقدامات دولت برای کنترل قیمت برنج را ناکافی دانسته‌اند.

با وجود افزایش فشار افکار عمومی، حزب حاکم لیبرال دموکرات تاکنون کاهش مالیات ۱۰ درصدی مصرف را رد کرده، اما انتظار می‌رود این موضوع به محور اصلی رقابت‌های انتخابات مجلس سنا در ژوئیه تبدیل شود.

به گزارش گاردین، قیمت هر ۵ کیلوگرم برنج در هفته منتهی به چهارم ماه می، به‌طور میانگین به ۴٬۲۱۴ ین (۲۹ دلار) رسید؛ رقمی نزدیک به رکورد تاریخی و تقریباً دو برابر مدت مشابه سال گذشته.

دولت ژاپن برای مقابله با این بحران، از ماه مارس تاکنون ۳۰۰ هزار تن برنج از ذخایر اضطراری آزاد کرده و اعلام کرده است که همین میزان دیگر نیز تا ژوئیه عرضه خواهد شد. با این حال، تحلیل‌ها حاکی از آن است که این اقدامات هنوز نتوانسته‌اند فشار اقتصادی بر خانوارها را به‌طور مؤثر کاهش دهند.

موارد مشابه در اقصی نقاط جهان

در تاریخ معاصر، افزایش قیمت یا نایاب شدن محصولات کشاورزی یا کالاهای اساسی چندین بار باعث بحران‌های سیاسی و اجتماعی در کشورهای مختلف شده است. چند نمونه مهم:

بحران سوخت و نان در فرانسه (۱۷۸۹)

افزایش قیمت نان و کمبود مواد غذایی یکی از دلایل اصلی انقلاب فرانسه بود. مردم به دلیل گرسنگی و فقر به خیابان‌ها آمدند و نظام سلطنتی به چالش کشیده شد.

بحران گندم در شوروی (دهه ۱۹۸۰)

کاهش تولید گندم و افزایش قیمت آن به همراه کمبود مواد غذایی، فشار زیادی بر دولت شوروی وارد کرد و بخشی از بحران‌های اقتصادی و سیاسی قبل از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی بود.

بحران ذرت در مکزیک (۲۰۰۷)

افزایش قیمت ذرت، باعث اعتراض‌های گسترده در مکزیک شد. افزایش شدید قیمت این محصول باعث شد بسیاری از مردم، به‌ویژه اقشار کم‌درآمد، با مشکلات جدی در تأمین غذای روزانه مواجه شوند.

بحران برنج در فیلیپین(۲۰۰۹-۲۰۰۸)

افزایش قیمت برنج که غذای اصلی مردم فیلیپین است، منجر به اعتراضات گسترده و بی‌ثباتی سیاسی شد. دولت مجبور به واردات فوری برنج و کنترل قیمت‌ها شد.

بحران شکر در زیمبابوه (دهه ۲۰۰۰)

کمبود شکر و افزایش قیمت آن، همراه با تورم شدید، اعتراضات و بی‌ثباتی سیاسی در زیمبابوه را تشدید کرد.

بحران لوبیا و مواد غذایی در ونزوئلا (دهه ۲۰۱۰)

کاهش تولید مواد غذایی اساسی، افزایش قیمت و کمبود شدید، نارضایتی عمومی و بحران‌های سیاسی و اقتصادی بزرگ در کشور ایجاد کرد.

بحران نان در مصر (۲۰۱۱)

افزایش شدید قیمت نان و مواد غذایی پایه، یکی از عوامل اصلی اعتراض‌های گسترده و جنبش‌های بهار عربی در مصر بود که در نهایت به سقوط رژیم حسنی مبارک انجامید.