اخبار مربوط به واگذاری‌‌‌‌‌‌‌های بحث‌‌‌‌‌‌‌برانگیز در برخی شرکت‌های بورسی، تغییرات نرخ کالاهای پایه مثل گندم و گازوئیل و زمزمه‌‌‌‌‌‌‌های ضدونقیض درباره توافق یا عدم‌توافق با غرب، در کنار کاهش نسبی ارزش معاملات، فضای تحلیلی بازار را تیره‌‌‌‌‌‌‌تر کرده‌اند. در چنین شرایطی، بازار سرمایه نه بر مبنای تحلیل‌های بنیادی، بلکه بر پایه انتظارات سیاسی و  واکنش‌های احساسی حرکت می‌کند؛ وضعیتی که پیش‌بینی‌‌‌‌‌‌‌پذیری را کاهش داده و ریسک‌های تصمیم‌گیری را دوچندان کرده‌است.

سردرگمی میان اخبار داخلی و خارجی

ابراهیم سماوی، تحلیلگر بازار سرمایه، گفت: «در روزهای اخیر، بازار سرمایه در معرض اخبار متنوعی قرار داشته‌است؛ بخشی از این اخبار مربوط به فضای داخلی صنایع و بخشی دیگر مرتبط با تحولات بین‌المللی بوده‌اند.» وی افزود: «در حوزه خودرو، مدیرعامل پیشین سایپا در اظهاراتی تاکید کرد؛ خریداران فعلی سهام این شرکت فاقد اهلیت هستند و نسبت به روند واگذاری‌‌‌‌‌‌‌ها ابراز نگرانی کرد. در صنایع برق‌‌‌‌‌‌‌بر، قطعی گسترده برق باعث خروج زنجیره‌‌‌‌‌‌‌ای کارخانه‌‌‌‌‌‌‌ها از چرخه تولیدشده و سیمانی‌‌‌‌‌‌‌ها با توقف تولید روبه‌رو شده‌اند. این مساله زنگ هشدار را برای استمرار چنین وضعیتی به صدا درآورده است. همچنین در صنعت ساختمان، تهدید جدی برای عرضه مصالح ساختمانی به‌چشم می‌خورد.» 

سماوی ادامه‌داد: «از سوی دیگر، سخنگوی دولت از تصویب قیمت‌های جدید برای گندم و آرد خبر داد که می‌تواند برخی صنایع غذایی و شرکت‌های وابسته را تحت‌تاثیر قرار دهد. در حوزه بین‌المللی نیز دونالد ترامپ در اظهاراتی در اواخر هفته گذشته اعلام کرد؛ ایران به مفاد توافق نزدیک شده و امکان دستیابی به توافق وجود دارد. از طرفی، آقای شمخانی نیز در مصاحبه‌‌‌‌‌‌‌ای با شبکه‌ای آمریکایی تاکید کرد؛ در صورت لغو تحریم‌ها، امکان امضای توافق فراهم خواهد بود.» وی همچنین با اشاره به تحولات FATF افزود: «در هفته گذشته، سخنگوی مجمع تشخیص مصلحت‌نظام اعلام کرد؛ با پیوستن به پالرمو موافقت‌شده، اما به‌صورت مشروط، با این‌حال این خبر تاثیر خاصی بر بازار سرمایه نگذاشت.» این تحلیلگر بازار سرمایه خاطرنشان کرد: «با وجود آنکه بازار طی روزهای اخیر با تقاضای مناسبی همراه بود، اما روز گذشته شاخص‌کل نزدیک به ۲۶‌هزار واحد افت داشت. هرچند افت شاخص هموزن کمتر بود و تنها ۶۱‌درصد نمادها در محدوده منفی قرارگرفتند، اما خروج نقدینگی بیشتر از سوی صنعت بانکی و خودرویی اتفاق افتاد. مجددا اخبار ضدونقیض در مورد مذاکرات منتشر شد که دور پنجم گفت‌وگوها را در هاله‌‌‌‌‌‌‌ای از ابهام قرارداد.»

سماوی در پایان گفت: «در روز گذشته بیشترین ورود پول به سمت صندوق‌های طلا بود که نشان می‌دهد سرمایه‌گذاران با توجه به قیمت فعلی دلار در بازار آزاد، رفتار محتاطانه‌‌‌‌‌‌‌ای درپیش گرفته‌‌‌‌‌‌‌اند. با توجه به تثبیت شاخص‌کل بالای ۳.۱میلیون واحد، بازار چشم‌‌‌‌‌‌‌انتظار تعیین مسیر اقتصادی کشور است؛ چراکه اخبار مذاکرات همچنان عامل تعیین‌‌‌‌‌‌‌کننده روند بازار در هفته‌های آینده خواهند بود.»

بورس اسیر واکنش‌های احساسی

برزو حق‌‌‌‌‌‌‌شناس، تحلیلگر بازار سرمایه، در گفت‌وگو با خبرنگار ما اظهار کرد: «معاملات روز گذشته تحت‌تاثیر اخبار و افزایش لفاظی‌‌‌‌‌‌‌ها بین طرفین، وضعیت جالبی پیدا کرد. فشار عرضه بالا رفت و فشار فروش سنگینی در بازار، به‌ویژه در نمادهای بانکی و خودرویی، مشاهده شد. این فشار فروش تا پایان بازار حفظ شد و باعث شد بازار روز بدی داشته‌باشد.» وی افزود: «اگر بخواهیم واکنش طلا و دلار را درنظر بگیریم، در مورد تنش‌های کلان بین طرفین می‌بینیم که بازار سرمایه واکنش بیش از اندازه‌‌‌‌‌‌‌ای داشته و قاعدتا اگر مساله جدی بود، باید دلار و طلا رشد می‌‌‌‌‌‌‌‌کردند.»

حق‌‌‌‌‌‌‌شناس ادامه‌داد: «در نتیجه، طرفین اظهاراتی داشتند که  به نظر می‌رسد تا حدی برای مصرف رسانه‌های داخلی‌‌‌‌‌‌‌شان است و به‌نظر من، بازار سرمایه واکنش احساسی و بیش از حدی داشت و بیش از حد منفی شد. البته حجم معاملات بالای ۱۵‌هزار‌میلیارد‌تومان بود و نشان‌داد به‌رغم فشار فروش، تقاضا در بازار قوی است.» این تحلیلگر بازار سرمایه در پایان گفت: «اگر در روز جاری هم بازار حجم بخورد و مثبت هم بشود، می‌توان گفت هیچ مشکل خاصی نبوده و بازار می‌تواند به روند صعودی خود برگردد؛ اما اگر بازار منفی شود و ارزش معاملات افت کند، تا انتهای هفته وضعیت خوبی نخواهیم داشت.»

بورس زیر سایه بی‌ثباتی

مریم محبی، تحلیلگر بازار سرمایه، در گفت‌وگو با خبرنگار ما اظهار کرد: «شاخص‌کل روز گذشته با اصلاحی جزئی در سطح حدود ۳‌میلیون و ۲۲۵‌هزار واحد به‌کار خود پایان داد. آنچه این روزها در بازار سرمایه به‌وضوح مشاهده می‌شود، سردرگمی شدید فعالان بازار است؛ بازاری که یک روز در صف خرید قفل می‌شود و روز دیگر در صف فروش.»

وی با اشاره به متغیرهای کلان اثرگذار بر فضای بازار افزود: «قطع برق، کم‌‌‌‌‌‌‌آبی، کمبود گاز، ناترازی‌‌‌‌‌‌‌ها، ابهام در وضعیت وزیر اقتصاد و بلاتکلیفی در مذاکرات همگی نشان می‌دهد؛ بازار سرمایه نیز مانند سایر بازارهای مالی در وضعیت بی‌‌‌‌‌‌‌ثبات و مبهمی قرار دارد. تنها مسیری که می‌تواند منجر به بهبود نسبی در وضعیت فعلی شود، مشخص‌شدن نتیجه مذاکرات است.»

محبی ادامه‌داد: «برای مثال، در دو روز گذشته موضوع سه‌‌‌‌‌‌‌نرخی‌شدن گازوئیل مطرح شد اما تاثیر معناداری از آن در بازار سرمایه مشاهده نکردیم، به‌همین‌دلیل می‌توان گفت تحلیل‌های بنیادی، عملکرد شرکت‌ها و حتی تحلیل‌های تکنیکال همگی زیر سایه عدم‌قطعیت در مذاکرات قرارگرفته‌‌‌‌‌‌‌اند. تا زمانی‌که نتیجه نهایی مذاکرات- چه به توافق منجر شود و چه نه- مشخص نشود، بازار همچنان مبهم، ناپایدار و غیرقابل‌اتکا باقی خواهد ماند.»

این تحلیلگر بازار سرمایه در پایان تصریح کرد: «در چنین شرایطی، بهترین راهکار برای فعالان بازار این است که روزهای مثبت را فرصتی برای خروج از سهام کم‌‌‌‌‌‌‌ارزش تلقی کنند و منفی‌‌‌‌‌‌‌ها را برای خرید سهام ارزنده با دید بلندمدت مغتنم بشمارند. پیشنهاد می‌کنم از رفتارهای هیجانی پرهیز شود، چراکه فرصت‌های خرید در بازار تکرارشدنی هستند. با توجه به اختلافات گسترده در مسیر مذاکرات، به‌نظر نمی‌رسد در دور بعدی گفت‌وگوها نیز نتیجه خاصی حاصل شود و به همین‌دلیل پیش‌بینی می‌شود تا پایان فصل مجامع، بازار سرمایه در همین فضای مبهم و شکننده باقی‌بماند.»