در جریان بازدید اخیر رئیس‌جمهوری از وزارت جهاد کشاورزی، شهرزاد مشیری، معاون بازرگانی این وزارتخانه نسبت به حذف گوشت قرمز از فهرست کالاهای اساسی هشدار داد و این تصمیم را تهدیدی برای امنیت غذایی کشور دانست. با حذف یارانه ارزی، تأمین گوشت به تولید داخلی وابسته شده، در حالی که هزینه تولید داخلی به‌مراتب بیشتر از نرخ جهانی است و همین موضوع می‌تواند باعث افزایش قیمت گوشت شود. با رشد قیمت گوشت، خانوارهای کم‌درآمد توان خرید خود را از دست می‌دهند و این مسئله مستقیماً بر معیشت و سلامت آنان تأثیر منفی می‌گذارد. در واقع، حذف گوشت از فهرست کالاهای اساسی، آن را به کالایی لوکس تبدیل کرده و سفره اقشار ضعیف را از یکی از مهم‌ترین منابع پروتئینی تهی می‌سازد. از سوی دیگر، هرچند رکود تقاضا ممکن است رشد قیمت را کنترل کند، اما این به معنای کاهش مصرف و در نتیجه تهدید سلامت عمومی است. این شرایط، چشم‌انداز بازار گوشت را مبهم و نگران‌کننده کرده است.
در پی تصمیم اخیر دولت، بازار گوشت کشور با واکنش‌های متفاوتی مواجه شده است. منصور پوریان، رئیس شورای تأمین‌کنندگان دام کشور در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری گسترش نیوز با انتقاد از نحوه تصمیم‌گیری در این خصوص، به بررسی تبعات حذف واردات گوشت بسته‌بندی با نرخ ارز ترجیحی پرداخت. وی با اشاره به اهمیت واردات گوشت برای تنظیم بازار، از ناهماهنگی بین نهادهای تصمیم‌گیر و غفلت از شرایط معیشتی مردم انتقاد کرد.
منصور پوریان، رئیس شورای تأمین‌کنندگان دام کشور در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری گسترش نیوز گفت: زمانی که در ساختار بازار نظمی شکل گرفته و این نظم باعث ایجاد تعادل در عرضه، قیمت و رضایت مصرف‌کننده شده است، نباید بدون بررسی‌های کارشناسی و دریافت نظر فعالان بازار، آن را به هم زد. حذف ناگهانی واردات گوشت با ارز ترجیحی باعث التهاب و نوسانات قیمتی در بازار شد؛ التهاباتی که تاثیر مستقیم بر مصرف‌کننده دارد.
وی با اشاره به اینکه وزارت جهاد کشاورزی تلاش زیادی برای بازگرداندن شرایط به حالت قبل انجام داده، افزود: متاسفانه سازمان برنامه و بودجه بدون هماهنگی چنین تصمیمی را اجرایی کرده و این اقدام نباید صورت می‌گرفت. در بخش گوشت، ما همواره بخشی از تامین را از طریق واردات انجام می‌دادیم و حذف ناگهانی آن، بویژه در شرایط فعلی، به زیان مردم تمام خواهد شد.
پوریان با تاکید بر اینکه گوشت‌های وارداتی اثرگذاری مثبتی در بازار داشتند، گفت: تقریباً تمام فروشگاه‌های زنجیره‌ای کشور بیشترین فروش گوشت گرم خود را از طریق گوشت‌های بسته‌بندی‌شده وارداتی داشتند. حتی اگر حجم واردات نسبتاً کم بود، اما همین مقدار تاثیر بزرگی بر تثبیت قیمت‌ها داشت. این گوشت‌ها برای مصرف‌کننده نهایی با قیمت‌های متنوع و مناسب عرضه می‌شدند و حضورشان در بازار به‌ویژه برای اقشار متوسط و ضعیف جامعه اهمیت زیادی داشت.
وی تاکید کرد: بنده که سال‌ها در بازار دام فعالیت دارم، با چشم خودم دیدم که ثبات قیمتی ایجاد شده توسط این گوشت‌ها چه تاثیری بر رضایت مردم داشت. صف‌هایی که برای خرید این گوشت‌ها شکل می‌گرفت، نشانه‌ای بود از قیمت مناسب، نه کمبود گوشت. در حال حاضر ذخایر گوشت داخلی وجود دارد، اما قیمت آن برای بسیاری از خانوارها بالاست و دسترسی به آن دشوار شده است.
رئیس شورای تامین‌کنندگان دام ادامه داد: در بازار تهران که به‌عنوان یکی از حساس‌ترین بازارهای مصرف کشور شناخته می‌شود، واردات روزانه ۲۵۰ تا ۳۰۰ تن گوشت می‌توانست پاسخگوی نیاز بسیاری از اقشار باشد. اما اکنون با حذف واردات، دولت مجبور به خرید حمایتی از دامداران با نرخ کیلویی ۴۶۰ هزار تومان شده است. اگرچه این اقدام برای حمایت از تولید داخلی خوب است، اما در کوتاه‌مدت، تاثیر زیادی در رفع مشکل قدرت خرید مردم ندارد.
وی افزود: همه چیز به قیمت برمی‌گردد. در حال حاضر، بخشی از جمعیت کشور به ویژه بازنشستگان، کارگران و اقشار آسیب‌پذیر برای خرید هر کیلو گوشت باید در صف‌های طولانی بایستند یا از خرید منصرف شوند. این در حالی است که کشورهای ثروتمندی مانند قطر و امارات نیز با وجود توان مالی بالا، سیاست های حمایتی برای تامین گوشت با قیمت مناسب برای اقشار ضعیف خود اتخاذ کرده‌اند.
پوریان با اشاره به سفر اخیر خود به قطر و امارات گفت: در این کشورها، حتی با وجود ثروت بالا، دولت‌ها گوشت وارداتی را با نرخ پایین در فروشگاه‌های زنجیره‌ای عرضه می‌کنند تا اقشار کم درآمد، به‌ویژه جمعیت کارگری، توان خرید داشته باشند. مسئولان شرکت واردکننده گوشت در قطر به من گفتند که برای حمایت از کارگران، گوشت را با قیمت مناسب تهیه و عرضه می‌کنند؛ حتی اگر وارداتی و منجمد باشد.
وی تاکید کرد: چرا ما در کشوری با جمعیت قابل توجه، باید تنها به دلیل صرفه‌جویی در چندصد تن واردات، چنین تصمیمی بگیریم که باعث محروم شدن بخش بزرگی از جامعه از تامین پروتئین شود؟ گوشت داخلی وجود دارد، اما برای قشر زیادی از مردم، دیگر قابل تهیه نیست. حتی اگر صنعت دام ما پویا باشد یا نباشد، واردات روزانه ۲۵۰ تا ۳۰۰ تن گوشت، برای حفظ تعادل بازار ضروری است.
رئیس شورای تامین‌کنندگان دام در ادامه با انتقاد از نبود هماهنگی در سطوح تصمیم گیری گفت: من سال گذشته هم هشدار داده بودم که نرخ ۲۸۵۰۰ تومانی ارز ترجیحی نباید برای نهاده‌ها حذف شود. اما بدون مشورت با فعالان این بخش، تصمیم گرفته شد. به نظر من، گرفتن نظر بعد از اجرای تصمیم، کاری بی‌فایده است؛ چون باید قبل از اقدام، ارزیابی‌های دقیق صورت گیرد. در حال حاضر، قیمت دام زنده سبک از ۲۰۵ تا ۳۰۰ هزار تومان و دام سنگین از ۱۸۵ تا ۲۰۰ هزار تومان متغیر است. دولت اکنون خرید حمایتی دام زنده نر را با قیمت ۲۵۰ هزار تومان آغاز کرده که اگرچه برای دامدار خبر خوبی است، اما از نگاه مصرف‌کننده، لاشه همچنان گران تمام می‌شود.
در پایان، پوریان ضمن تاکید بر لزوم هماهنگی میان دستگاه‌ها برای اتخاذ تصمیمات کلان اقتصادی، اظهار داشت: وزارت جهاد کشاورزی در حال حاضر تمام تلاش خود را برای بازگرداندن ثبات به بازار انجام می‌دهد. وزیر محترم و معاونین ایشان به شدت پیگیر این موضوع هستند، اما حذف یکباره واردات و بارگذاری کامل تامین بر دوش تولید داخلی، بدون در نظر گرفتن توان خرید مردم، نمی‌تواند راهکار مناسبی باشد. سیاست‌های حمایتی باید هدفمند و همراه با برنامه‌ریزی باشد، نه واکنشی و کوتاه‌مدت. به‌جای حذف واردات گوشت، بهتر بود سیاستی اتخاذ می‌شد که هم به تولید داخلی کمک کند و هم قدرت خرید مصرف‌کننده را حفظ نماید. این تجربه‌ای است که حتی کشورهای ثروتمند منطقه نیز به آن پایبندند.
