خبرگزاری مهر، گروه استانها؛ فاطمه جعفری*: روز اول خرداد در تقویم رسمی جمهوری اسلامی ایران به نام «روز بهره‌وری و بهینه‌سازی مصرف» نام‌گذاری شده است؛ روزی نمادین برای بازاندیشی در الگوهای مصرف که باید نگاهی دوباره به شیوه‌های استفاده از منابع و فرصتی مغتنم برای نهادینه‌سازی فرهنگ بهره‌وری در سطوح فردی، سازمانی و ملی داشت.
این روز یادآور یک اصل کلیدی در مدیریت صحیح و کارآمد است به این معنا با کمترین امکانات و منابع، بیشترین ارزش و بازده را خلق کنیم.
بهره‌وری مفهومی فراتر از صرفه‌جویی یا کاهش هزینه است که باید استفاده حداکثری و هوشمندانه از منابعی در اختیار، اعم از سرمایه، نیروی انسانی، زمان، انرژی، مواد اولیه و دانش فنی برای دستیابی به رشد، پیشرفت، توسعه پایدار و رفاه عمومی را داشت.
افزایش بهره‌وری، بنیان استقلال اقتصادی را تقویت و رقابت‌پذیری را افزایش می‌دهد و کشور را از اتکا به منابع خام و تک‌محصولی خارج می‌سازد.
در حوزه اقتصاد و صنعت، بهره‌وری به معنای ارتقای عملکرد واحدهای تولیدی، کاهش ضایعات، بهبود کیفیت محصولات، افزایش صادرات و رشد اقتصادی است و در حوزه کار و اشتغال نیز، ارتقای بهره‌وری به معنای استفاده بهتر از استعدادها، خلاقیت‌ها، آموزش، مهارت و انگیزه‌ی نیروی انسانی است.
با آموزش، تکنولوژی، برنامه‌ریزی دقیق و مدیریت علمی می‌توان از منابع انسانی و مادی موجود حداکثر استفاده را برد و به جای گسترش کمّی، دست به ارتقای کیفی زد و از منظر مدیریت و برنامه‌ریزی کلان، بهره‌وری یک اصل بنیادین برای توسعه پایدار و عدالت‌محور است.
کشوری که با چالش‌هایی همچون تحریم، فشارهای اقتصادی، محدودیت منابع و تهدیدهای گوناگون استکبار جهانی روبه‌رو است، نمی‌تواند راهی جز بهره‌وری و استفاده بهینه از فرصت‌ها برای پیشرفت داشته باشد و جمهوری اسلامی ایران در مسیر رشد، تعالی، خودکفایی و ساختن تمدن نوین اسلامی قرار دارد و در این مسیر، بهره‌گیری از همه‌ی ظرفیت‌ها به شیوه‌ای صحیح، آگاهانه و هدفمند، نقش کلیدی دارد.
مصرف درست منابع و مدیریت دقیق زمان، به معنای قدرشناسی از نعمت‌ها و آماده‌سازی زیرساخت‌ها برای آینده‌ای بهتر است.
زمان یکی از باارزش‌ترین سرمایه‌های انسانی است که اگر به درستی مدیریت شود، می‌تواند موتور رشد فردی، سازمانی و ملی باشد و هر لحظه از دست رفته، فرصتی از دست رفته برای آموزش، تولید، خلق نوآوری یا اصلاح ساختارها است و بهره‌وری در استفاده از زمان یعنی پرهیز از اتلاف، اولویت‌بندی امور، تمرکز بر اهداف راهبردی، و بهره‌برداری حداکثری از فرصت‌های محدود و در شرایط فعلی کشور، که در حال عبور از یک مرحله تاریخی و ایستادگی در برابر فشارهای جهانی است، زمان و فرصت‌ها بسیار ارزشمند است و باید با حساسیت و دقت از آن‌ها بهره برد.
در کنار منابع انسانی و زمانی، منابع طبیعی و انرژی‌های ملی همچون نفت، گاز، آب و برق نیز ستون‌های حیاتی توسعه کشور به شمار می‌آیند و با توجه به شرایط اقلیمی ایران که در منطقه‌ای خشک و نیمه‌خشک واقع شده و با کاهش میزان بارندگی در سال‌های اخیر روبه‌رو است، مصرف صحیح و هدفمند منابع انرژی، دیگر یک توصیه نیست بلکه یک ضرورت حیاتی است.
اتلاف انرژی در حوزه خانگی، صنعتی یا کشاورزی، نه‌تنها هزینه‌های مالی فراوانی دارد، بلکه به کاهش ذخایر استراتژیک کشور و آسیب به محیط زیست نیز منجر می‌شود و توسعه پایدار بدون مدیریت منابع انرژی ممکن نیست.
همچنین ایران عزیز، سرزمینی الهی و سرشار از نعمت‌های طبیعی است و وجود جنگل‌های سرسبز شمال، تالاب‌ها، رودخانه‌ها، گونه‌های متنوع گیاهی و جانوری، حیات وحش ارزشمند، کوه‌ها، دشت‌ها و دریاها، موهبت‌هایی الهی هستند که نه‌تنها سرمایه طبیعی کشور، بلکه بخشی از هویت ملی و میراث نسل‌های آینده‌اند.
بهره‌برداری نادرست از طبیعت، قطع بی‌رویه درختان، شکار غیرمجاز، آلوده‌سازی منابع آب و خاک و تخریب زیستگاه‌ها، آسیب‌هایی جبران‌ناپذیر به بار می‌آورند و در مقابل، بهره‌برداری مسئولانه و درست، سبب تداوم این نعمت‌ها، حفاظت از اکوسیستم و بهره‌مندی همگانی از مواهب الهی در حال و آینده خواهد شد.
در نهایت، روز بهره‌وری و بهینه‌سازی مصرف، تنها یک یادآوری سالانه نیست، بلکه یک پیام مستمر برای همه ما است و چنانچه می‌خواهیم به کشوری آباد، قوی، مستقل و متعالی دست یابیم، باید فرهنگ مصرف صحیح، تفکر بهره‌ورانه و رفتار مسئولانه را در همه ابعاد زندگی فردی و اجتماعی نهادینه کنیم چرا که بهره‌وری نه تنها یک انتخاب، بلکه راه نجات و رمز پیشرفت ایران اسلامی است.
* کارشناس فرهنگی
