خبرگزاری مهر – گروه استان‌ها: در سال زراعی ۱۴۰۴، باغداران پسته شهرستان رفسنجان، مهمترین قطب تولید پسته ایران، با چالش‌های جدی در مدیریت آبیاری باغ‌های خود مواجه شدند.

قطعی‌های مکرر برق و خاموشی طولانی‌مدت موتورهای پمپ‌های چاه‌های آبیاری، منجر به آبدهی نامنظم و در نهایت خسارت جبران‌ناپذیری به محصول پسته این منطقه شد.

قطعی برق؛ عامل اصلی کاهش عملکرد پسته

در سال جاری که همزمان با فصل گرما و اوج نیاز آبی درختان پسته روی داد، بارها شاهد قطعی‌های غیرمنتظره برق در مناطق باغی رفسنجان بودیم. این خاموشی‌ها که در برخی روزها به چندین ساعت در مناطق مختلف رسید، باعث خاموشی موتورهای پمپ چاه‌های آبیاری شد و کشاورزان نتوانستند به موقع و به اندازه کافی درختان خود را آبیاری کنند.

حسن رضایی، کارشناس آب و خاک در منطقه، در این باره به خبرنگار مهر گفت: درختان پسته در ماه‌های اردیبهشت و خرداد بالاترین حساسیت به کم‌آبی را دارند و عدم آبدهی به موقع و کافی در این دوره باعث ریزش میوه، کاهش وزن دانه و در نهایت کاهش کیفیت و کمی محصول شد.

خسارات مالی به باغداران

طبق اعلام کشاورزان پسته دار رفسنجانی به دلیل آبیاری‌های غیر منظم بخش زیادی از پسته سال جاری پوک خواهد شد و از هم اکنون مشخص است میزان بارآوری درخت‌ها کاهش یافته است. برآوردها حاکی از آن است که تولید پسته در این منطقه نسبت به سال قبل کاهش یافته و خسارتی قابل توجه به باغداران وارد کرده است.

علی مرادی، یکی از باغداران پسته رفسنجانی، در این باره گفت: ما تمام هزینه‌های بهاره را برای سم‌پاشی، کود و نگهداری درختان کردیم، اما وقتی به فصل آبیاری رسیدیم، برق نبود و آبی نتوانستیم بزنیم و الان دانه‌هایمان کوچک شده و قیمت خوبی هم نمی‌گیریم.

وی افزود: در پاسخ به اعتراضات کشاورزان، مسئولان استانی و شهرستانی اعلام کردند که عوامل مختلفی از جمله افزایش تقاضای مصرف برق در فصل گرما، خرابی تجهیزات خطوط انتقال و نیز کمبود منابع آب زیرزمینی نقش داشته‌اند.

وی ادامه می‌دهد: همچنین مقرر شده است که کمیته‌ای برای بررسی خسارات وارده تشکیل شود و در صورت تصویب، جبران خسارتی به باغداران انجام شود.

کارشناسان حوزه کشاورزی و انرژی پیشنهاد می‌کنند: نصب سیستم‌های ذخیره‌سازی برق (UPS) و یا ژنراتورهای اضطراری در چاه‌های عمومی، توسعه سیستم‌های انرژی خورشیدی برای برق‌رسانی به چاه‌های آب در مناطق کشاورزی می‌تواند از حجم خسارتها بکاهد.

قطعی برق در مناطق کشاورزی رفسنجان در سال ۱۴۰۴ نه تنها تأثیر مستقیم بر آبدهی موتورهای پمپ داشت، بلکه باعث خسارت جبران‌ناپذیری به محصول پسته و در نتیجه کاهش درآمد کشاورزان شد.

این مسئله نیازمند توجه جدی‌تر مسئولان و تصمیم‌گیری‌های بلندمدانه برای جلوگیری از تکرار چنین بحران‌هایی در آینده است.

نماینده مردم رفسنجان و انار در مجلس شورای اسلامی در گفتگو با مهر اظهار کرد: در حال حاضر با قطعی‌های مکرر برق مواجه هستیم، زمانی که درختان پسته در مرحله ثمردهی قرار دارند و نیاز شدید به آب دارند.

وی گفت: این مشکل سبب وارد شدن خسارات گسترده‌ای به باغداران در سال گذشته و همچنین در سال جاری شده است.

احمد انارکی محمدی افزود: در فصل تابستان، زمانی که مراحل حساس گلدهی و مغزدهی محصول پسته رقم می‌خورد، مصرف برق به طور قابل توجهی افزایش پیدا می‌کند. بنابراین باید برنامه‌ریزی مناسبی صورت گیرد تا در این فصل مهم، برق لازم برای آبیاری به موقع و کافی فراهم شود.

وی ادامه داد: اگر در فصل زمستان امکان قطعی برق وجود دارد، ضروری است که در تابستان نوبت به بخش کشاورزی داده شود و سهم بیشتری از برق به این بخش اختصاص یابد.

نماینده مجلس اشاره کرد که باغداران در حال بررسی استفاده از انرژی خورشیدی برای تأمین برق مورد نیاز چاه‌های آبیاری هستند، اما بیشتر آنها قادر به تحمل هزینه‌های بالای نصب پنل‌های خورشیدی نیستند.

انارکی محمدی گفت: ایجاد تسهیلات مناسب برای استفاده از انرژی خورشیدی در بخش کشاورزی می‌تواند گام مؤثری در کاهش وابستگی به شبکه برق و مقابله با قطعی‌های فصلی باشد.

وی ضمن ابراز نگرانی از شرایط فعلی، از مدیران استانی خواستار اختصاص سهمیه گازوئیل به موتورهای کشاورزی شد و گفت: این اقدام می‌تواند به کشاورزان کمک کند تا در مواقع ضروری از موتورهای اضطراری استفاده کنند و از بروز خسارت بیشتر به محصولات خود جلوگیری شود.

انارکی محمدی با اشاره به عوامل مختلف مؤثر بر معیشت کشاورزان، افزود: هزینه‌های بالای تولید، کمبود منابع آب، تورم و قطعی برق، تمامی این موارد سبب شده‌اند که وضعیت اقتصادی و معیشتی باغداران به شدت تحت تأثیر قرار گیرد.