خبرگزاری مهر، گروه استانها: واقعه غدیر خم، در ۱۸ ذی‌الحجه، نقطه عطفی در تاریخ اسلام بود که به‌طور قطع یکی از مهم‌ترین لحظات تاریخ مسلمانان به شمار می‌آید.
در این روز، پیامبر اکرم (ص) با توقف دادن کاروان حجاج در منطقه غدیر خم و ایراد خطبه‌ای مهم، ولایت حضرت علی (ع) را به‌عنوان جانشین خود به مردم اعلام کردند.
این اعلام رسمی ولایت، نه تنها در زمان خود تأثیرگذار بود، بلکه در طول تاریخ اسلام، به‌عنوان شالوده هویتی برای مسلمانان شناخته شده است.
واقعه غدیر خم به عنوان یکی از مهم‌ترین رویدادهای تاریخ اسلام، نه تنها جایگاه ولایت حضرت علی (ع) را به‌عنوان امام بعد از پیامبر اسلام (ص) مشخص کرد، بلکه به عنوان شناسنامه مکتب اهل‌بیت (ع) و هویت اسلامی در جهان امروز شناخته می‌شود.
این رویداد تاریخی با پیام خود، مسیر آینده اسلام را ترسیم کرد و به‌عنوان بنیان‌گذار اندیشه‌های علوی، نقش مهمی در تداوم هویت اسلامی در سراسر جهان ایفا می‌کند.
تبیین جایگاه ولایت در خطبه غدیر
«حجت‌الاسلام سید محسن کوچکی» کارشناس دینی و مذهبی در گفتگو با خبرنگار مهر در خصوص اهمیت روز غدیر و پیام آن اظهار کرد: در روز ۱۸ ذی‌الحجه، پیامبر اکرم (ص) در منطقه غدیر خم دستور توقف به حجاج دادند تا همه گرد هم آیند و پیام مهم امامت حضرت علی (ع) را بشنوند این دستور توقف سه روز طول کشید تا جمعیت عظیمی از حاجیان بتوانند در این واقعه مهم حضور یابند.
وی ادامه داد: واقعه غدیر تنها یک اتفاق تاریخی نیست، بلکه پیامدهای آن در شکل‌دهی هویت اسلامی در سراسر جهان مشهود است. در این رویداد، پیامبر عظیم‌الشأن اسلام، نه تنها حضرت علی (ع) را به‌عنوان امام و سرپرست جامعه معرفی کردند، بلکه مفهوم امامت را برای همه مسلمانان به‌طور شفاف تبیین کردند.
حجت‌الاسلام کوچکی افزود: پیامبر اسلام در غدیر خم خطبه‌ای مهم ایراد کردند که جایگاه ولایت، امامت و اهل‌بیت (ع) را به‌روشنی برای مردم تبیین کردند. این خطبه از جمله مهم‌ترین منابع دینی است که در آن، ولایت حضرت علی (ع) به‌عنوان امام امت و جانشین پیامبر معرفی می‌شود.
این واقعه به‌صورت متواتر در منابع شیعه و اهل سنت ذکر شده است، به‌گونه‌ای که علامه امینی در کتاب معروف خود، «الغدیر»، از ۹ جلد منابع اهل سنت برای اثبات این واقعه استفاده کرده‌اند.
غدیر، انکارناپذیر و فراتر از دوستی
وی در ادامه تاکید کرد: در این میان، برخی تلاش دارند تا واقعه غدیر را صرفاً به اعلام محبت یا دوستی میان پیامبر (ص) و حضرت علی (ع) تقلیل دهند، اما روایات صریحی که در منابع معتبر اسلامی آمده است، نشان می‌دهد که کلمه «مولا» در خطبه غدیر به معنای سرپرست، صاحب اختیار و مسئول است، نه تنها دوست و یار.
حجت‌الاسلام کوچکی به بُعد هویتی واقعه غدیر اشاره کرد و گفت: پیامبر (ص) سه روز مردم را متوقف کردند تا مهم‌ترین پیام خود را اعلام کنند، که این نشان می‌دهد غدیر تنها یک مناسبت تاریخی نیست، بلکه مسیری است برای تبیین آینده اسلام.
در آیه ۳ سوره مائده آمده، الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتِی وَرَضِیتُ لَکُمُ الْإِسْلَامَ دِینًا.
امروز «با نصب علی بن ابی‌طالب (ع) به ولایت و امامت و حکومت و فرمانروایی بر امت» دینتان را برای شما کامل و نعمتم را بر شما تمام کردم، و اسلام را برایتان به عنوان دین پسندیدم.
وی افزود: غدیر باید در سطح جهانی به‌ویژه در دانشگاه‌ها، حوزه‌ها و محافل علمی در داخل و خارج کشور به‌طور عمیق‌تر شناخته و ترویج شود. تنها جشن‌های سطحی و ظاهری کافی نیستند؛ بلکه باید درک درستی از معانی حقیقی این واقعه داشته باشیم تا همگان به عمق پیام غدیر پی ببرند.
وی در پایان تاکید کرد: واقعه غدیرخم نه تنها بخشی از تاریخ اسلام است، بلکه پایه و اساس مکتب اهل‌بیت (ع) محسوب می‌شود. این واقعه باید به‌صورت دقیق و علمی تبیین شود تا علاوه بر شناخت ریشه‌های فکری و اعتقادی اسلام، به تقویت وحدت مسلمانان در جهان امروز کمک کند. اهمیت این موضوع در عصر حاضر بیش از هر زمان دیگری حس می‌شود.
