همشهری آنلاین- زهرا رفیعی: ۲۵ گونه از حیات‌وحش ایران و سایر مناطق دنیا در مخفیگاهی در شهر ری کشف شد. برخی از گونه‌ها علاوه بر فهرست سایتیس در فهرست قرمز IUCN (اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت) قرار دارند و با حذف از طبیعت دیگر امکان رهاسازی و بازگشت به چرخه طبیعی را برای همیشه از دست داده‌اند.
حسن عباس‌نژاد مدیرکل حفاظت محیط زیست استان تهران با حضور در این عملیات گفت: با رصد اطلاعاتی دقیق و هوشیاری نیروهای یگان حفاظت محیط زیست استان، عملیات شناسایی و ورود به این مخفیگاه هفتم خرداد ماه، با اخذ دستور قضائی انجام شد. این افراد ۲۰ روز تحت رصد اطلاعاتی و کنترل سایبری قرار داشتند. در این محل، بیش از ۲۵ گونه مختلف جانوری شامل گونه های بومی و غیربومی، در معرض تهدید و حتی گونه های مشمول کنوانسیون بین المللی «سایتیس» کشف و ضبط شد. گونه هایی مانند توله خرس سیاه بلوچی، سنجاب زاگرس و دلیجه جزو گونه های بومی در معرض خطر انقراض یا تهدید محسوب می‌شوند و همچنین برخی از گونه ها مانند میمون، راکون و پرندگان زینتی کشف شده مشمول ضوابط کنوانسیون سایتیس هستند و نگهداری و تجارت آنها تابع قوانین بین المللی است.
بازی شانس و بقا؛ حیواناتی که ممکن است دیگر هرگز وحشی نشوند
به گفته مدیرکل حفاظت محیط زیست تهران، با توجه به وضعیت نامناسب نگهداری پرندگان، تعدادی از زاغ بورهای موجود در محل با حضور مقام قضائی رهاسازی شدند.
ولی شانس بازگشت به طبیعت به گفته محمد کرمی، متخصص حیات وحش و معاون اداره کل حفاظت محیط زیست تهران، شامل حال همه گونه‌ها نمی‌شود بخصوص توله‌ها و جوجه‌ها.
او در گفت و گو با همشهری می‌گوید: همه گونه‌ها برای بررسی و معاینات دامپزشکی در ابتدا به مرکز نگهداری از طبیعت پردیسان برده می‌شوند و سپس گونه‌های بومی ایران در صورت امکان رها سازی می‌شوند ولی برخی از گونه‌ها حضور مادر برایشان نقش کلیدی دارد. به طور مثال گربه‌سانان تا ۲۰ ماهگی باید در کنار مادر باشند تا شکار. دفاع را یاد بگیرند. برخی از گونه‌ها مثل پرندگان شکاری را شاید بتوان باز وحشی‌سازی و در طبیعت رها کرد ولی آنها هم شانس متوسطی برای ادامه زندگی در طبیعت دارند. عمده محموله‌های قاچاق مربوط به پرندگان شکاری می‌شود. هر پرنده‌شکاری برای خود قلمرو و کنام تعیین می‌کند و ممکن است پرنده شکاری دیگری را در آن راه ندهد. اگر پرنده جدید بخواهد در زیستگاه بماند می‌تواند توسط هم‌نوع خود در درگیری و نزاع کشته شود.
محمد کرمی تاکید می‌کند که گونه‌ای که دستی از انسان غذا بگیرد دیگر از انسان نمی‌ترسد و می‌گوید: در طبیعت، اغلب گونه‌های وحشی تمایلی به نزدیک شدن به انسان ندارند و در مواجهه با او راه گریز را انتخاب می‌کنند؛ مگر در شرایطی خاص، مانند گرسنگی یا بیماری. در چنین وضعیتی، ممکن است برای تأمین آب یا غذا به محیط‌های انسانی نزدیک شوند. با این حال، اگر حیوانی در دوره‌ای از زندگی خود، بهویژه در خردسالی، به دریافت غذا از انسان عادت کند، این وابستگی می‌تواند رفتار طبیعی او را تغییر دهد. در این صورت، حیوان دیگر ترسی از انسان نخواهد داشت و ممکن است باز هم به مناطق مسکونی بازگردد؛ موضوعی که می‌تواند برای هر دو طرف، خطرآفرین باشد. این پدیده شباهت زیادی به روند اهلی‌سازی گونه‌هایی مانند سگ و گربه دارد. این حیوانات که منشأ وحشی داشته‌اند، طی قرن‌ها زندگی در کنار انسان، به موجوداتی اهلی تبدیل شده‌اند که از انسان نمی‌ترسند.
کودکی دزدیده‌شده حیات‌وحش ایران
بیشتر حیوانات بومی که کشف شده‌اند خردسال هستند. یعنی در همین فروردین و اردیبهشتی که گذشت به دنیا آمده‌اند. محمد کرمی می‌گوید: بسیاری از جوجه‌های پرندگان بومی در همین بهار امسال به دنیا آمده‌آند. فصل زادآوری گوشتخوارن نیز به دلیل وفور غذا الان است. در این فصل پدر و مادر فرزندشان را برای عبور از فصل سخت زمستان آماده می‌کنند. گونه‌های علفخوار هم در این فصل به دلیل وفور پوشش گیاهی، بره‌ها را از شیر گرفته و با رشد دندان‌ها، به مرحله علفخواری می‌رسانند. حذف گونه‌ها ذر این مرحله به شدت به آنها آسیب وارد می‌کند به طوری که برخی از آنها دیگر هرگز نمی‌توانند به طبیعت بازگردند.
گونه‌های کشف شده:
-
۲ قلاده توله خرس سیاه بلوچی
- ۴۵ بهله جغد مینیاتوری
- ۹ عدد سنجاب زاگرس
- ۵ قلاده روباه شنی
- ۳ قلاده میمون رزوس
- ۲ قلاده راکون
- ۱ قلاده بابون
- ۱ فرد شوگر گلایدر
- ۱۳ بهله دلیجه
- ۲ بال بلبل سنگ‌شکن
- ۲۰ بال زاغ گردن‌بور
- ۲ عدد ملنگو (طوطی طوق‌صورتی)
- ۱۱ قطعه طوطی سنگال
- ۲ قطعه طوطی گرین چیک
- ۴ بهله جوجه جغد انبار
- ۱ بهله سارگپه
جمع زنده‌ها: ۱۲۳ فرد
لاشه‌های کشف شده:
- ۲ قلاده راکون
- ۱ رأس بره میش وحشی
- ۳۰ عدد سنجاب زاگرس
- ۱ عدد جوجه تیغی
- ۱۰ بال زاغ نوک قرمز
- ۱ قطعه هدهد
- ۳ حلقه لوس مار
- ۱۵ حلقه مار افعی لطیفی
- ۱بهله جغد شاخدار
جمع تلفات: ۶۴ فرد
