وسط یک روز گرم خرداد و پیرمردی حدود ۷۰ ساله که دست به نرده کنار پله مترو، سلانه سلانه با قدم‌هایی از جنس ترس از پله‌های تمام‌نشدنی مترو پایین می‌رود تا خودش را به قطار بعدی برساند؛ این تنها یک سکانس از تراژدی دردناکی است که مسافران مترو پایتخت با آن دست به گریبانند. این است قصه پله‌های برقی تهران برای خاموشی‌های پی‌درپی و تعمیراتی طولانی‌مدت.

 

به گزارش ایرنا، خرابی پله‌برقی در ایستگاه‌های مترو تهران چیزی نیست که آن را بتوان انکار کرد و اصولا هم در همه متروهای دنیا رخ می‌دهد اما وقتی این خرابی‌ها بیش از حد تکرار می‌شود، گلایه‌های شهروندان و رفتار پرخاشگرایانه آنها را به دنبال خواهد داشت.

 

گواه خرابی پله‌برقی‌ مترو تهران سر زدن به نزدیک‌ترین ایستگاه مترو اطراف محل زندگی هر شهروندی است؛ حال تصور کنید که پیرمردی که به زحمت از پله‌های مترو پایین رفته و در شلوغی قطار نفس وی به تنگ آمده و از بند مچالگی دررفته، باید در ایستگاه مقصد چه رنجی بابت بالا رفتن از پله‌ها تحمل کند.

 

البته اگر خوش‌شانسی همراه شهروندان شود شاید پله برقی ایستگاه مقصدش کار کند که در این حالت باید هزاران بار شکرگزار و شادمان باشد؛ راستش چرا راه دور بروم، مادر خود من از واکر و عصا استفاده می‌کند و همین چند وقت پیش برای رفتن به بهشت زهرا(س) و زیارت اهل قبور، مجبور به کول کردن مادرم به همراه برادرم در ایستگاه مترو شدیم. پیش خودم فکر کردم که رنج تحمل ترافیک از مرکز تهران تا بهشت زهرا(س) با خودرو برای مادرم کمتر است یا کول کردن وی تا مترویی که پله‌برقی آن خراب است؟

 

ترافیک معابر تهران را قفل کرده و در این میان مردم باید از حمل و نقل عمومی برای تردد استفاده کنند؛ به لحاظ هزینه و هم عقلانی این گزینه موجه‌تر به نظر می‌رسد اما واقعا رفتن ۲ پارت حداقل ۲۰ پله پایین و بالا برای یک انسان سالم و جوان هم سخت است، چه برسد برای یک سالمند یا یک زن باردار.

 

در این رابطه مسافری به نام آیدین به ایرنا گفت: پله‌برقی‌های مترو به صورت متناوب خراب است و با نوار زرد مسدود می‌شود اما ظاهر قضیه نشانی از خرابی آن نمی‌دهد. گاهی وقت‌ها دیده‌ام مردم و مسافران بابت خرابی این پله‌ها اعلام نارضایتی شدید می‌کنند چون طبق برنامه‌ریزی و زمان‌بندی استفاده از پله‌برقی خط ایستگاه خود را تغییر می‌دهند اما وقتی پله خراب باشد یعنی قطار بعدی از دست رفته، باید معطل بمانند که این دلیلی برای عصبانیت آنها است.

 

به گفته این مسافر هر روزه مترو، این موضوع در افراد سالمند یا معلول بیشتر دیده می‌شود و واقعا گیج می‌شوند که چه باید کنند؟ مشکل دیگری که در مترو زیاد دیده شده خرابی درب‌های مترو است که بسیار سخت باز و بسته می‌شود و این مشکل نمود بیشتری در ایستگاه‌های تقاطعی دارد.

 

 

سمانه مسافری است که محل کار وی میدان جهاد و محل زندگی او شهر پردیس است؛ او هر روز از ایستگاه فاطمی به سمت نوبنیاد سوار مترو می‌شود تا از آنجا با تاکسی خود را به شهر پردیس برساند، این مسافر مترو به ایرنا گفت: باور می‌کنید که رنج بالا و پایین رفتن از پله‌های مترو برای من که دیسک کمر دارم از نشستن در تاکسی و رفتن به خانه‌مان در پردیس بیشتر است.

 

او ادامه داد: هر روز از مترو استفاده می‌کنم اما حتی روی این پله‌برقی‌ها را تمیز نمی‌کنند که حداقل دل آدم خوش باشد؛ خاک گرفته، کثیف و با نواری زرد در اول و آخرش که معنایی جزء بالا رفتن از پله‌های معمولی مترو ندارد.

 

شهروند دیگری هم گفت: به طور معمول ایستگاه‌های چهار و هفت مسیر تردد من در مترو است و اغلب پله‌برقی ایستگاه‌های این مسیر خراب است.

 

میثم از صحنه‌ای که در ایستگاه مترو بارها دیده گفت و ادامه داد: این ایستگاه مترو میزبان بسیاری از بیماران است که به چشم خودم دیدم طرف با عصا، پرونده و عکس به بغل از پله مترو بالا می‌رود. در ایستگاه نواب هم از هر پنج روز کاری به طور معمول سه روز پله‌برقی خراب است؛ یک روزهایی هم در مقابل دیدگان مردم پله را اورهال می‌کنند اما فردای آن روز دقیقا باز هم ازکارافتاده است.

 

او افزود: در هر ۲ مسیر رفت و برگشت پله‌برقی‌ها خاموش و خراب است و حداقل اگر قطعه هم ندارند، می‌توانند از قطعات آن پله برقی که به پایین می‌رود برای دیگری استفاده کنند زیرا بالا رفتن از پله برای مردم به ویژه سالمندان در آن ازدحام سخت‌تر است.

 

میثم نکته‌ای هم در مورد آسانسور گفت و تاکید کرد: کدام آسانسور آقا! یا خراب است یا فقط برای یک طبقه کوچک جواب می‌دهد، واقعا یک معلول و ناتوان یا یک نابینا چطور می‌تواند از مترو استفاده کند؟ واقعیت این است که متروی تهران اکنون هم پله‌برقی دارد و هم آسانسور، اما حقیقت این است که هر ۲ آنها به دلایل مختلف از نبود قطعات پله‌برقی تا ضوابط دست‌وپاگیر استاندارد قابل استفاده نیست.

 

به گفته مسئولان شهری، برخی تجهیزات آسانسور خریداری شده اما متراژی که به عنوان نمونه برای خروجی در قانون و ضوابط استاندارد است را نمی‌توان برای همه ایستگاه‌های مترو اعمال کرد، این شهر زیرزمینی برای داشتن آسانسور باید یک میزان طولی را رعایت کند که با معیارهای سازمان استاندارد که بیشتر برای ساختمان و برج خروجی تعریف می‌کند، همخوانی ندارد.

 

اگر از بحث آسانسور بگذریم، به پله‌های برقی می‌رسیم که گاه و بی‌گاه خراب می‌شوند، در برخی مواقع اورهال می‌شود اما در برخی اوقات یا قطعات آن وجود ندارد و یا سیستم نقص فنی داشته و یا برق قطع می‌شود، در نهایت یا به واسطه تحریم‌ها قطعه ویژه‌ای آن را نمی‌توان وارد کرد.

 

 

معاون مهندسی شرکت بهره‌برداری متروی تهران و حومه برای روشن شدن این مطلب و خواسته شهروندان به ایرنا گفت: در حال حاضر یک هزار و ۳۱۸ دستگاه پله‌برقی در ایستگاه‌های مترو فعال است اما خاموشی دائمی پله‌برقی‌ها صحت ندارد. در طول روز ممکن است برخی از این دستگاه‌ها به دلیل نقص فنی یا دستکاری توسط برخی افراد غیرمسئول برای مدت کوتاهی از چرخه فعالیت خارج شود اما چیزی به نام خاموشی دائمی پله برقی در ایستگاه‌های مترو تهران نداریم.

 

به گفته حجت‌اله رحمتی، تنها در مواردی که نیاز به تعمیرات اساسی باشد، ممکن است یک پله‌برقی بین ۱۰ تا ۲۰ روز غیرفعال باشد تا قطعات آن تعویض و تعمیر شود که در این شرایط با نصب بنر اطلاع‌رسانی لازم به مسافران انجام می‌شود البته که این موضوع امری طبیعی در نگهداری تجهیزات پرتردد شهری است.

 

رحمتی تاکید کرد: خاموشی‌های موقت پله برقی هم به طور معمول بین یک تا ۲ ساعت طول می‌کشد ضمن اینکه به‌ صورت روزانه همه پله‌برقی‌های مترو بررسی و سرویس شده و عملیات تعمیرات اساسی یا اورهال نیز به‌صورت برنامه‌ریزی‌شده در زمان لازم انجام می‌شود.

 

معاون مهندسی شرکت بهره‌برداری متروی تهران و حومه ادامه داد: براساس آخرین آمارها، از یک هزار و ۳۱۸ دستگاه پله برقی، به طور میانگین روزانه تنها یک یا ۲ دستگاه خاموش بوده‌ که اغلب مشکل هندریل داشته‌ و در حال رفع شدن است. به طور کلی اغلب پله‌های برقی با کمترین خاموشی فعالیت دارند البته بلافاصله پس از اطلاع از هرگونه خرابی، تیم‌های تعمیر و نگهداری به محل اعزام می‌شوند تا مشکلات این پله‌های برقی رفع شود و قطعات مورد نیاز آنها نیز به‌سرعت تامین خواهد شد.

 

وی به مشکلات موجود در تامین قطعات و تعمیرات تجهیزات مترو اشاره کرد و افزود: به طور معمول خرابی‌ها در کمترین زمان ممکن، یعنی در حدود یکی دو ساعت، برطرف می‌شود، مگر اینکه ایراد خاصی رخ دهد یا نیاز به قطعه خاصی باشد اما در نهایت تلاش می‌شود که قطعات مهمی مانند کانتکتورها، سنسورها و موتور گیربکس‌ها برای پله‌های برقی تامین شود، این قطعات به دلیل مصرف زیاد به راحتی در دسترس هستند و ما مشکلی در تامین آنها نداریم، مگر اینکه قطعه‌ای خاص باشد که به تعداد محدود در کل شبکه وجود داشته باشد.

 

معاون مهندسی شرکت بهره‌برداری متروی تهران و حومه افزود: در مجموع برای قطعات خاص در برخی پله‌ها که تنها تعداد کمی از آنها در سراسر شبکه دارد نیاز به زمان بیشتری برای تامین قطعه وجود دارد، با این حال سعی شده این زمان را به حداقل برسانیم و اکنون می‌توان تامین قطعات را در کمتر از دو یا سه روز انجام داد.

 

رحمتی با اشاره به پروژه اورهال ۳۴ دستگاه آسانسور در خطوط یک، ۲ و ۵ گفت: تاکنون یک دستگاه آسانسور در ایستگاه خزانه، سه دستگاه جوانمرد، پنج دستگاه ایستگاه امام خمینی (ره)، ۲ دستگاه میدان حر، ۲ دستگاه کرج و سه دستگاه صادقیه انجام شده و عملیات روی سایر تجهیزات در حال پیشرفت است، همچنین در پروژه‌های بزرگتر در حال اجرا، تجهیزات جدید خریداری شده و در حال نصب و بهبود است.

 

 

وی اضافه کرد: تمام تلاش این است که تجهیزات به بهترین شکل ممکن در اختیار شهروندان و مسافران قرار گیرد و مشکلات آنها در سریع‌ترین زمان ممکن حل شود البته پیگیری‌های لازم برای رفع مشکلات در این زمینه انجام می‌شود.

 

رحمتی در نهایت به مشکلات پیش‌آمده در رابطه با برخی از تجهیزات خط ۷ مترو اشاره کرد و ادامه داد: در مورد آسانسورها، یکی از مشکلات ما بحث ارتفاع ۱۱ متر است که بطور خاص برای استانداردهای این تجهیزات نیاز به پیگیری و هماهنگی با شرکت ساخت داریم. جلسات متعددی با استاندارد استان تهران برگزار شده که به طور ضمنی موافقت‌هایی برای انجام مانور و عملیات‌های اصلاحی در رابطه با آسانسورها کسب شده است.

 

معاون مهندسی شرکت بهره‌برداری متروی تهران و حومه با اشاره به برنامه‌های جاری برای ارتقای ایمنی و تعمیرات تجهیزات مترو یادآور شد: در بحث ایمنی، برای نجات مسافران و مسایل مشابه، کارگروه‌های ویژه‌ای تشکیل شده‌ است.

 

وی افزود: این کارگروه‌ها به صورت مشترک بین حوزه مهندسی و کیفیت در حال فعالیت است، هدف این است که بتوان به‌ صورت مرحله‌ای و متناسب با هر کابین، استانداردهای لازم را اجرا کرد که امیدواریم که بتوان در سال ۱۴۰۴، بخش عمده‌ای از این آسانسورها را عملیاتی کنیم.

 

رحمتی در ادامه به استفاده از قطعات ساخت داخل اشاره کرد و گفت: اکنون در بخش تجهیزات مختلف، از جمله پله‌های برقی، تا حد زیادی به قطعات داخلی تکیه داریم. در پله‌های برقی بیش از ۹۰ درصد قطعات از تولیدات داخلی تامین می‌شود و در تجهیزات قطارهای AC و Dc هم به تدریج درصد استفاده از قطعات داخلی افزایش می‌یابد.

 

متروی تهران با هفت خط فعال و بیش از ۱۶۰ خط روزانه تا سه میلیون مسافر را در پایتخت به مقاصد خود می‌رساند.