به گزارش خبرنگار مهر، برای بررسی میدانی وضعیت معتادان متجاهر و ارزیابی تأثیر اقدامات پلیس، همراه با سرهنگ حسین باباپور، رئیس پلیس مبارزه با مواد مخدر تهران بزرگ، به میدان شوش رفتیم؛ نقطه‌ای که سال‌هاست یکی از کانون‌های اصلی آسیب‌های اجتماعی در پایتخت به شمار می‌رود.
در این بازدید، ضمن مشاهده آخرین وضعیت منطقه، پای صحبت شهروندان نشستیم تا روایت آن‌ها را از تغییرات اخیر، دغدغه‌ها، نگرانی‌ها و مطالباتی که نسبت به استمرار امنیت در این منطقه دارند، بشنویم.
با اجرای عملیات جهادی و هماهنگ میان پلیس و سایر دستگاه‌ها، وضعیت امنیت در نقاط حساس تهران به شکل محسوسی بهبود یافته و چهره محله از صحنه‌های نگران‌کننده و ناهنجاری‌های اجتماعی پاک شده است. شهروندان، کسبه و نیروهای انتظامی از تغییرات مثبت ایجادشده در پی جمع‌آوری معتادان متجاهر و برخورد با مجرمان ابراز رضایت کردند.
یکی از شهروندان در گفتگو با خبرنگار مهر می‌گوید: مدتی است که از حضور معتادان متجاهر و مزاحمت‌های آن‌ها خبری نیست. دیگر نه از دعوا خبری هست، نه از درگیری. فضای محله آرام و ایمن شده و ما شب‌ها با خیال راحت تردد می‌کنیم.
وی با اشاره به تجربه چندین ساله خود در همین منطقه افزود: در طول بیش از ۲۰ سال کسب‌وکارم، هیچ‌وقت مثل حالا وضعیت این‌قدر خوب نبوده. پیش‌تر نمی‌شد با خیال راحت با زن و بچه از اینجا رد شد، اما حالا امنیت کامل برقرار است.
سرهنگ باباپور که به گفته خودش بیش از دو دهه در این حوزه خدمت کرده، نیز به نتایج مثبت این اقدامات اشاره دارد و می‌گوید: در تمام سال‌های خدمتم، چنین وضعیتی ندیده بودم. با اقدامات جهادی و هم‌افزایی میان دستگاه‌ها، امروز دیگر اثری از آن صحنه‌های زننده در سطح شهر نمی‌بینیم
به گفته این مقام انتظامی، حدود ۱۵ هزار نفر از معتادان متجاهر در مراکز بازپروری مستقر شده‌اند، در حالی‌که برآوردها جمعیت معتادان متجاهر در پایتخت را حدود ۲۱ هزار نفر نشان می‌دهد.
وی تأکید می‌کند: باقی‌مانده افراد نیز تحت رصد شبانه‌روزی هستند و گشت‌های نامحسوس پلیس به‌طور مستمر وضعیت میدانی شهر را بررسی می‌کنند.
وی در ادامه افزود: از آنجا که صرفاً جمع‌آوری معتادان کافی نیست، پلیس اقدام به راه‌اندازی مراکز بازپروری کرده و برای اشتغال‌زایی این افراد نیز برنامه‌ریزی شده است. اگر این افراد بدون پشتیبانی رها شوند، دوباره به چرخه اعتیاد بازمی‌گردند.
در ادامه بررسی میدانی خبرنگار مهر از تحولات اخیر در میدان شوش و مناطق اطراف، از جمله چهارراه مولوی و محمدیه، نشانه‌های روشنی از بهبود وضعیت امنیت، کاهش آسیب‌های اجتماعی و بازگشت آرامش به این محله‌ها قابل مشاهده است.
یکی دیگر از کسبه منطقه در گفت‌وگو با مهر، ضمن قدردانی از اقدامات نیروهای انتظامی، اظهار داشت: در گذشته به دلیل حضور گسترده معتادان، حتی امکان عبور عادی از پیاده‌روها وجود نداشت. اما حالا شرایط به‌شکل قابل توجهی تغییر کرده و مردم با آسودگی بیشتری در بازار تردد می‌کنند.
وی ادامه داد: گروه‌های گشت با لباس شخصی، نقش بسیار مهمی در ایجاد این آرامش داشته‌اند. اکنون شهروندان با خیال راحت‌تر رفت‌وآمد می‌کنند و بازار نیز نسبت به گذشته رونق بیشتری گرفته است.
احیای بازار املاک؛ نوسازی کوچه‌ها و بازگشت امید
این اقدامات تنها به جمع‌آوری معتادان متجاهر محدود نبوده است. به گفته سرهنگ باباپور، عملیات پاکسازی در قالب یک طرح جهادی و همه‌جانبه اجرا شده که در آن با خانه‌های تیمی، سارقین، مزاحمین نوامیس، بساطی‌های مزاحم و فروشندگان مواد مخدر نیز برخورد شده است.
وی تصریح کرد: پیش‌تر تنها لایه‌های سطحی آسیب‌ها قابل مشاهده بود، اما اکنون با برنامه‌ریزی دقیق، لایه‌های پنهان و عمیق‌تر نیز شناسایی و پاکسازی شده‌اند.
حفظ شرایط کنونی نیازمند مشارکت مستمر مردم و هماهنگی نهادهای مسئول است. شهروندان نیز خواستار تداوم این روند برای تثبیت امنیت در منطقه و کلانشهر تهران شده‌اند.
مشاهدات میدانی خبرنگار مهر نشان می‌دهد که چهره شهری در حال دگرگونی است. سرهنگ حسین باباپور در این‌باره گفت: وضعیت خرید و فروش املاک که پیش‌تر به‌دلیل وجود معتادان و فروشندگان مواد مخدر راکد شده بود، اکنون رو به رشد است. تمایل شهروندان برای بازسازی، نوسازی و حتی سکونت در این مناطق افزایش یافته است.
وی افزود: کوچه‌ها کم‌کم در حال نو نوار شدن هستند. این یعنی امنیت و آرامش برگشته و مردم دوباره به این محله‌ها امید بسته‌اند.
در ادامه عملیات جهادی مقابله با معتادان متجاهر و مجرمان خرد، حالا چهره مناطق پرچالشی چون میدان شوش، چهارراه مولوی و محمدیه دگرگون شده است. مشاهدات خبرنگار مهر و اظهارات ساکنان و مسئولان نشان می‌دهد که این محله‌ها دیگر شباهتی به گذشته تاریک خود ندارند.
مرکز سروش؛ بازگشت به زندگی با اشتغال و کرامت انسانی
یکی از مراکز مؤثر در این تحولات، مرکز بازپروری و اشتغال‌زایی سروش است؛ مرکزی که به‌گفته مسئولان انتظامی، نقشی اساسی در ایجاد امکان بازگشت معتادان به زندگی عادی ایفا کرده است.
در این مرکز، افراد پس از گذراندن دوره درمان، وارد کارگاه‌های اشتغال‌زایی شده و با دریافت حقوقی مطابق با قانون کار، امکان تأمین معاش و بازیابی اعتماد به نفس را پیدا می‌کنند. این مدل حمایتی، گام مهمی در جلوگیری از بازگشت افراد به چرخه اعتیاد است.
یکی از شهروندان که بیش از ۳۰ سال در منطقه حضور داشته، در گفتگو با خبرنگار مهر می‌گوید: چنین آرامشی در میدان شوش بی‌سابقه است. قبلاً امکان نداشت خودرو یا وسیله‌ای را در خیابان رها کنیم، اما حالا حتی یک معتاد هم دیده نمی‌شود. اینجا دیگر آن شوش سابق نیست.
کسبه و ساکنان محله‌ها نیز با تأکید بر حضور مؤثر نیروی انتظامی، از تلاش‌های شبانه‌روزی پلیس، به‌ویژه سردار رادان و سردار گودرزی، قدردانی کردند. آنان می‌گویند: هر شب تا ساعت ۴ صبح، نیروهای پلیس با موتور در منطقه گشت می‌زنند و اجازه شکل‌گیری دوباره کلونی‌های معتادان را نمی‌دهند.
با این حال، برخی از شهروندان از حضور معدود معتادان در کوچه‌ها و خیابان‌های فرعی گلایه دارند. با این وجود، همگی بر این نکته اتفاق نظر دارند که وضعیت فعلی با گذشته قابل قیاس نیست و منطقه اکنون چهره‌ای تازه و امن به خود گرفته است.
سرهنگ حسین باباپور، رئیس پلیس مبارزه با مواد مخدر پایتخت، که به‌صورت شبانه مسیر چهارراه مولوی، میدان شوش، میدان محمدیه و دوباره چهارراه مولوی را گشت‌زنی کرده، در گفتگو با مهر می‌گوید: در کل این مسیر، فقط سه نفر را دیدیم که ظاهرشان شبیه معتادها بود. حتی یکی از آن‌ها بیشتر شبیه زباله‌گرد بود تا معتاد. ممکن است اگر او را غربالگری کنیم، تست اعتیادش منفی باشد.
خیابان‌هایی که زمانی جولانگاه هزاران معتاد متجاهر و فروشندگان مواد مخدر بودند، حالا شب‌هایی آرام‌تر از همیشه را تجربه می‌کنند. گشت‌های شبانه پلیس، روایت تازه‌ای از بازگشت امنیت به این محله‌ها به همراه دارد؛ روایتی که دیگر با اضطراب، دلهره و تاریکی‌های شبانه همراه نیست.
زمانی در همین منطقه، ظرف چند ساعت شبانه، بیش از ۴ هزار نفر معتاد متجاهر را جمع‌آوری می‌کردیم. حالا، در همان مسیر، شاید ۱۰ تا ۱۵ نفر هم پیدا نمی‌شوند.
این مأمور انتظامی می‌گوید: پلیس به‌تنهایی نمی‌تواند این وضعیت را تثبیت کند. مردم، کسبه، شهروندان همه باید همکاری کنند. وقتی گزارشی می‌رسد که فردی مشکوک در حال تردد است، بلافاصله رسیدگی می‌شود. همین همراهی عمومی، عامل اصلی موفقیت ماست.
وی به تجربه‌ای اشاره می‌کند که در ابتدا نیت خیر داشت، اما نتیجه معکوس داد: برخی شب‌ها غذا، نذری و خوراک میان معتادان پخش می‌شد. اما نمی‌دانستند که همین باعث شکل‌گیری کلونی‌ها می‌شود. بعد از آموزش و اطلاع‌رسانی، این کمک‌ها به سمت گرمخانه‌ها، کمپ‌ها یا خانواده‌های نیازمند هدایت شد. این سیاست جواب داد.
کاهش سرقت؛ پیامد مستقیم جمع‌آوری معتادان متجاهر
رئیس پلیس مبارزه با مواد مخدر می‌گوید: کاهش سرقت‌های خرد، مستقیماً با پاکسازی این مناطق مرتبط است: معتاد متجاهر مستقیماً ممکن است هنگام دستگیری چیزی همراه نداشته باشد، اما در لایه‌های پنهان جرم نقش دارد. با تحلیل‌های اطلاعاتی، بسیاری از سرقت‌ها به این شبکه‌ها می‌رسید.
موضوع معتادان زن نیز در این طرح مورد توجه ویژه قرار گرفته است. مأمور پلیس توضیح می‌دهد: تعدادشان زیاد نیست، اما همان یک نفر هم برای ما زیاد است. حدود ۴۰۰ نفر از زنان معتاد اکنون در مراکز نگهداری هستند. جمع‌آوری آن‌ها با حضور مأموران زن انجام می‌شود تا کرامت انسانی رعایت شود. برنامه‌های اشتغال و بازپروری هم برای این گروه در حال اجراست.
این مقام انتظامی از همکاری دستگاه‌ها و نهادهای مسئول قدردانی می‌کند: شهرداری، بهزیستی، دستگاه قضائی، سازمان غذا و دارو، و مهم‌تر از همه مردم در میدان بودند. ما فقط مجری بودیم. رسانه‌ها هم نقش مهمی دارند؛ انعکاس این تلاش‌ها، بخشی از همان مشارکت عمومی است.
در بخش دیگری از این گزارش میدانی، روایت مردم از بهبود چهره محله‌شان شنیدنی است. مغازه‌داری قدیمی در حوالی میدان شوش می‌گوید: تا چند وقت پیش، زن و بچه جرأت نداشتند از اینجا عبور کنند. الان اما، با همکاری نیروی انتظامی، پلیس مواد مخدر و پلیس آگاهی، شرایط خیلی فرق کرده.
شهروندان از کاهش چشمگیر سرقت‌های خرد، بهبود امنیت شبانه، و خلوت‌تر شدن خیابان‌ها می‌گویند. هرچند برخی هنوز از وجود معدود معتادان در کوچه‌های فرعی گلایه دارند، اما همگی بر این نکته اتفاق نظر دارند که: وضعیت امروز با گذشته قابل مقایسه نیست.
یکی از ساکنان محله با صراحت می‌گوید: تا وقتی فروشنده مواد هست، معتاد هم هست. جمع‌آوری مقطعی فقط موقتی است. وی تأکید می‌کند: در هر کوچه حداقل یک فروشنده فعال حضور دارد و بدون برخورد ریشه‌ای با توزیع‌کنندگان مواد مخدر، بازگشت معتادان به محل تنها مسئله زمانی خواهد بود.
از سوی دیگر، زن ساکن محله ضمن تقدیر از تلاش‌های پلیس، می‌گوید: قبلاً شب‌ها جرأت بیرون آمدن نداشتیم، اما حالا احساس امنیت بیشتری داریم.
میدان شوش اکنون آرام‌تر از گذشته است، اما حفظ این آرامش نیازمند همکاری مستمر نهادها، مشارکت مردم و استمرار اقدامات هدفمند پلیس است. شهروندان چشم‌انتظار آینده‌ای امن هستند که در آن کوچه‌هایشان به مکانی برای زندگی، کار و آرامش تبدیل شود و دیگر مأمنی برای موادفروشان و معتادان نباشد.
با وجود چالش‌ها و نگرانی‌های باقی‌مانده، اقدامات جهادی و هماهنگ پلیس و دستگاه‌های مختلف در میدان شوش و محله‌های اطراف، تحولی چشمگیر در وضعیت امنیت و آرامش این مناطق رقم زده است. کاهش قابل توجه تعداد معتادان متجاهر، ارتقای حس امنیت در میان شهروندان و رونق دوباره کسب‌وکارها، نویدبخش روزهایی بهتر و آینده‌ای روشن‌تر برای این محله‌هاست.
حالا شوش آرام شده، اما این آرامش شکننده است اگر با چشم باز حفظش نکنیم. پلیس راه سختی را رفته، اما راه باقی‌مانده، به همکاری مداوم مردم و مسئولان گره خورده است. محله‌ای که روزی فقط با درد شناخته می‌شد، امروز در آستانه بازآفرینی اجتماعی ایستاده؛ فقط اگر نگذاریم سکوت دوباره جای صدا را بگیرد و تاریکی، جای چراغ‌های روشن محله را.
