گروه دیپلماتیک – همشهری آنلاین: دونالد ترامپ پیش از ورود به کاخ سفید، خود را حلکننده مسائل پیچیده ژئوپلیتیک معرفی میکرد، اما واقعیتهای میدانی چیز دیگری میگویند. او در حالی از تواناییهای بینظیر خود در مدیریت بحرانها و راه حلهای جادویی سخن میگوید که پیش از او نیز روسای جمهوری همچون جورج بوش و باراک اوباما با دیدگاههای مشابهی، تجربههایی نهچندان موفق بهجا گذاشتند.
شبکه سی ان ان در گزارشی انتقادی از سیاست خارجی ترامپ ۴ ماه پس از آغاز به کار دولت او نوشته است:
- باراک اوباما هم پیشتر روسیه را قدرت رو به زوال میدانست و پوتین را «شاگرد بیحوصله نیمکت آخر کلاس» خطاب کرده بود؛ اما الحاق کریمه در دوران او رقم خورد.
- جورج بوش نیز گمان میکرد روح ولادیمیر پوتین را درک کرده، اما در خاورمیانه گرفتار جنگهای بیپایان شد.
- ترامپ هم مثل اسلاف خود گرفتار همان توهم رهبری سرنوشتساز جهانی است؛ با این تفاوت که روش او، پوپولیسم تهاجمی و یک جانبهگرایانه است که حتی متحدان سنتی آمریکا را نگران کرده است.
رهبرانی که به ترامپ نه گفتند
در سیاست خارجی، ترامپ بارها کوشیده تا با تهدید و لافزنی، طرف مقابل را به عقبنشینی وادار کند. اما تجربهها خلاف این را نشان داده است:
- ولادیمیر پوتین با وجود تهدیدهای مکرر ترامپ درباره پایان جنگ اوکراین، او را نادیده گرفته و رسانههای روسی نیز او را تحقیر میکنند.
- شی جینپینگ رئیسجمهور چین، هم با وجود تهدیدهای پر سر و صدای کاخ سفید به تعهدات تجاری با آمریکا عمل نکرده و ترامپ نتوانست نفوذی بر سیاستهای اقتصادی پکن داشته باشد.
- در مورد اسرائیل (رژیم صهیونیستی) نیز روابط گرم ترامپ با نتانیاهو به سردی گراییده، بهویژه در پی اختلافات بر سر جنگ غزه و مذاکره با ایران.
- ترامپ حتی در مواجهه با اروپا هم مجبور شده از برخی مواضع خود عقبنشینی کند و در جنگ تجاری امتیاز دهد.
فاصله لفاظی با واقعیت
ترامپ با شعار «اول آمریکا» به میدان آمد؛ اما این شعار بیش از آنکه قدرت آمریکا را تقویت کند، ائتلافهای سنتی و سرمایهداری جهانی را تهدید کرده است.
اقدامات ماههای نخست ریاستجمهوری او نشان میدهند که جهان دیگر به راحتی تن به خواستههای (اغلب یک طرفه) واشنگتن نمیدهد از جمله،
- تهدید تعرفهای علیه کانادا، اروپا و حتی گرینلند
- کاهش کمک های بشر دوستانه جهانی
- بیتوجهی به نهادهای بینالمللی و چند جانبهگرایی
سی ان ان در پایان نوشته: در مجموع کشورهای مهمی مانند چین، روسیه، اروپا و کانادا اکنون دریافتهاند که ترامپ آنقدر که وانمود میکند قدرتمند نیست و سرپیچی از دستوراتش هزینهای ندارد.