به گزارش همشهری آنلاین، اسماعیل بقائی سخنگوی وزارت امور خارجه امروز (دوشنبه) ۱۲ خردادماه در نشست هفتگی با خبرنگاران به تشریح آخرین تحولات در حوزه سیاست خارجی پرداخت و به سؤالات خبرنگاران پاسخ داد.
وی در ابتدا یاد و نام امام راحل و همه شهدایی که برای دفاع از این آب و خاک جان خود را فدا کردند، گرامی داشت.
سخنگوی وزارت امور خارجه به تحولات اخیر در حوزه سیاست خارجی پرداخت و به سفر عراقچی به مصر و همچنین سفر فردای وزیر امور خارجه به لبنان اشاره کرد.
وی به سفر کوتاه وزیر خارجه عمان به تهران در روز شنبه دهم خردادماه هم اشاره کرد.
سفر معاون اول رئیس‌جمهور به تاجیکستان، سفر رئیس مجلس به آمریکای لاتین ونزوئلا، کوبا و برزیل از دیگر مباحثی بود که بقائی به آن اشاره کرد.
جزئیات دستور فوری ترامپ برای توقف تحریم‌های جدید علیه ایران | دستوری بدون تاریخ پایان!
این دیپلمات ارشد ایرانی در پاسخ به سؤالی درباره انتشار گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و تهدیدها از سوی اروپا و اقدام متقابل ایران در قبال این رویکرد خصمانه و تجدیدنظر در همکاری‌های سخاوتمندانه ایران در آژانس در دستورکار است؟ گفت: قطعا این روش‌ها به نتیجه نمی‌رسد. آزموده را آزمودن خطاست. مدت‌هاست برخی کشورهای غربی از سازمان‌های بین‌المللی و سازوکارهای چندجانبه از جمله آژانس برای پیشبرد اهداف سیاسی سوءاستفاده کردند.
وی بیان کرد: این سنت نامیمون در ۲۰ سال گذشته شده است و فقط مختص آژانس نیست.
سخنگوی وزارت خارجه عنوان کرد: محتوای گزارش آژانس تکراری و بزرگ نمایی برخی موضوعات فنی است و این گزارش تحت نفوذ و فشار تعداد مشخصی از کشورهای اروپایی تدوین شده است. خوشحال نیستیم کشورهای غربی با این شیوه اعتبار یک سازمان بین‌المللی را مخدوش می‌کنند.
وی گفت:این برای آژانس زیبنده نیست در معرض چنین فشارهایی قرار بگیرد.
سخنگوی وزارت خارجه با بیان اینکه آژانس و مدیرکل تحت فشارها بود برای این گزارش، اظهار داشت: ایران با دقت کنش‌های طرف‌های غربی که از سوی آژانس صورت می‌گیرد در حوزه هسته‌ای را رصد و به نحو مقتضی و متناسب گام‌های خود را تنظیم می‌کند. همیشه توصیه کرده‌ایم کشورهای آژانس از استفاده ابزاری این نهاد برای تأثیرگذاری در همکاری‌های دوجانبه ایران و آژانس خودداری کنند.
بقائی ادامه داد: در نوامبر ۲۰۲۴ این کشورها بدون توجه به سفر گروسی به تهران قطعنامه‌ای را پیشنهاد کردند ولی این قطعنامه اهداف آنها را محقق نکرد و ایران واکنش‌هایی را اتخاذ کرد. به عنوان عضو مسئول معاهده عدم اشاعه و آژانس فعالیت‌های صلح‌آمیز خود را همواره با آژانس هماهنگ کردیم و آژانس از نظارت بر فعالیت‌های ما برخوردار بوده است. لغو انتصاب چند نفر محدود که براساس ماده ۹ پادمان جامع صورت گرفته بزرگ‌نمایی کرده و فعالیت ۱۳۵ بازرس را ذکر نکنید نشانگر آن است که رویکرد جهت دار و مغرضانه است.
وی گفت: گام‌های خود را با توجه به تحرکات بعدی کشورهای اثرگذار در آژانس تنظیم خواهیم کرد. مایل نیستیم که همکاری‌های ما با آژانس تحت تاثیر چنین تحرکاتی قرار بگیرد ولی گاهی اوقات ناچار هستیم اقدامات خود را صورت دهیم.
وی در پاسخ به سؤالی درباره عناصر پیشنهادی آمریکا که وزیر خارجه عمان با خودش به تهران آورد، گفت: قطعاً تحویل گرفتن یک متن به هیچ عنوان به معنای پذیرش آن و به معنای نپذیرفتن آن هم نیست. پذیرش هر متنی امری متداول است. ایران اولین متن مکتوب را به طرف آمریکایی ارائه کرد.
بقائی ادامه داد: هر متن و پیشنهادی باید بررسی شود و متاسب با آن پاسخ مقتضی ارائه شود. وزیر خارجه گفت براساس اصول و منافع ملت ایران پاسخ متقضی را خواهیم داد.
سخنگوی وزارت خارجه بیان کرد: هیچ متنی که متضمن خواسته‌های رادیکال و حداکثری باشد و حقوق و منافع حقه مردم ایران را نادیده بگیرد قطعا با واکنش مثبت ما مواجه نخواهد شد.
وی افزود: انتظار همه این بوده که هر متنی که تبادل می‌شود ماحصل و یا بازتاب بحث‌هایی باشد که در پنج دور مذاکراتی صورت گرفته است.
این دیپلمات ارشد ایرانی خاطرنشان کرد: این مواردی است که در هر تفاهمی باید گنجانده شود. دستورالعمل‌ها و چارچوب‌هایی که داشتیم مبنایی برای پاسخ به هر متن پیشنهادی خواهد بود.
وی در پاسخ به سؤالی گفت: ما چون به برنامه هسته‌ای خود و نیت و ماهیت صلح آمیز این برنامه مطمئن هستیم و در کلام و عمل ثابت کردیم به سمت تسلیحاتی شدن نخواهیم رفت در این خصوص موضوع روشن است و گفته‌ایم اقدامات اعتمادساز و شفاف ساز با نظارت آژانس انجام دهیم.
سخنگوی وزارت خارجه گفت: باید برای ما مشخص باشد که به چه نحو تحریم‌های ظالمانه علیه ملت ایران رفع خواهد شد و مطمئن شویم تجارب گذشته تکرار نخواهد شد و در عمل بتوانیم آثار رفع تحریم‌ها را ببینیم.
هر موج و بسته تحریمی جدید نشانگر عدم اراده جدی آمریکاست
خبرنگار خبرگزاری فارس با اشاره به اظهارات بقائی درباره ضرورت رفع تحریم‌ها با به اخبار منتشر شده مبنی بر اینکه گروهی از نمایندگان سنای آمریکا طرحی را با هدف دائمی کردن تحریم‌های ایران در حوزه انرژی و تسلیحات معرفی کرده‌اند، نظر سخنگوی وزارت امور خارجه را در قبال این رویکرد آمریکا جویا شد که وی گفت: این نشانگر تناقض آشکار در رویکرد آمریکاست. بارها از رویکرد دیپلماتیک و آمادگی برای تفاهم سخن می‌گویند و از سوی دیگر ایجاد حداقل اطمینان نسبت به جدیت آمریکا که رفع تحریم‌ها باشد را جدی نمی‌گیرند.
وی تصریح کرد: نمی‌توانیم این موارد را این طور توجیه کنیم که کنگره و دولت مسیر خود را می‌روند. اینها را به عنوان یک مجموعه می‌بینیم و هر موج و بسته تحریم‌های جدید را به مثابه نشانه‌ای از نبود اراده جدی و عدم جدیت برای پیشبرد روند دیپلماتیک تلقی می‌کنیم.
احضار سفیر فنلاند به وزارت خارجه
خبرنگار فارس همچنین به ادعای فنلاند مبنی بر عملیات جاسوسی ایران در این کشور اشاره کرد و نظر بقائی را درباره این اقدام فنلاند پرسید که این دیپلمات ارشد ایرانی پاسخ داد: برای ما بسیار عجیب بود که فنلاند به عنوان کشوری که همیشه رابطه معقولی با هم داشتیم و هیچ وقت از آنها چنین مواردی را نشنیده بودیم. متأسفیم این را در کنار یک رویکرد هماهنگ کشورهای اروپایی برای اعمال فشار علیه ایران تلقی کنیم.
وی بیان کرد: با حسن نیت تمام با این موضوع برخورد کردیم. سفیر فنلاند در تهران روز شنبه احضار شد هم برای ابلاغ اعتراض رسمی ما و اینکه توضیح بخواهیم ادعاهایی که هیچ سند و مدرکی اقامه نشده و مبنای قانونی ندارد، با چه نیتی علیه ایران مطرح شده است.
این دیپلمات ارشد ایرانی در خصوص استفاده از مکانیسم اسنپ بک گفت: طرف های مقابل شفاف اطلاع دارند که اگر متوسل به سازوکارهای غیرسازنده متوسل شوند ایران هم حتما از امکانات و گزینه‌های متقابل و متناسب با آن برخوردار است.
وی همچنین در پاسخ به پرسشی گفت که ملت ایران ملتی نیستند که در مقابل فشار و تهدید و ارعاب از حقوق خود کوتاه بیایند.
وی همچنین از جنایات رژیم صهیونیستی و هدف قرار دادن بیمارستان‌ها ابراز تأسف کرد.
بقائی همچنین گفت که وزارت امور خارجه موافق تشکیل سازمان ملی مهاجرت بوده و افزود: آنچه در برهه‌ای وزارت خارجه بر آن تأکید داشت هر گونه تصمیم گیری در این خصوص از جمله ایجاد سازوکار جدید باید با در نظر گرفتن جمیع جهات و قوانین و سازوکارهای موجود صورت بگیرد و با وضعیتی مواجه نشویم که دچار موازی کاری نهادی شویم.
وی افزود: نمی‌توانم لفظ مخالفت را بیان کنم. نظرات کارشناسی خود را در اختیار مراجع ذیربط قرار دادیم.
وی درباره سفر قالیباف به سه کشور آمریکای لاتین و حضور در نشست بریکس گفت: از همکاری بین مجالس کشورها استقبال کرده و برای آن اهمیت قائل بودیم و معتقدیم دیپلماسی پارلمانی به دیپلماسی کلان کشور کمک می‌کند.
سخنگوی وزارت امور خارجه با بیان اینکه بریکس به یک نهاد تاثیرگذار تبدیل شده و همکاری‌های پارلمانی یکی از جنبه‌های این بروز و ظهور است، افزود: این اجلاس یازدهم پارلمان‌های کشورهای بریکس است.
وی بیان کرد: سفر به کوبا و ونزوئلا در جریان همین تحول اتفاق خواهد افتاد. روز سه‌شنبه هم اجلاس بریکس خواهد بود. این سفر همچنین فرصتی برای مرور روابط دوجانبه و همکاری‌ها در سطح چندجانبه است.
آیا باید منتظر دور ششم مذاکرات باشیم؟
این دیپلمات ارشد ایرانی در پاسخ به سؤالی درباره اینکه آیا باید منتظر دور ششم مذاکرات باشیم و آیا قرار است مذاکرات به صورت مکتوب ادامه یابد، گفت: اینها باید با هماهنگی با طرف عمانی تصمیم گیری شود که روند به چه شکل خواهد بود.
واکنش به دستور توقف تحریم‌های جدید علیه ایران
خبرنگاری با بیان اینکه برخی رسانه‌ها به نقل از مقامات آگاه خبر داده‌اند که کاخ سفید دستور توقف تحریم‌های جدید علیه ایران را داده است، نظر بقائی را پرسید که وی گفت: آیا شما باور کرده‌اید؟
وی ادامه داد: آنچه برای ما خیلی روشن است، موضوع خاتمه تحریم‌ها یک عنصر اساسی و بنیادین تشکیل دهنده هر تفاهمی با آمریکا خواهد بود و قطعا هیچ تفاهمی شکل نمی‌گیرد که ما به صورت شفاف و مطمئن شاهد رفع تحریم‌هایی باشیم که تک تک مردم ایران را هدف قرار داده و هدفش جز آزار و فشار بر مردم ایران نیست.
سخنگوی وزارت خارجه بیان کرد: ما در این مدت هیچ چیزی ندیدیم جز تکرار موج تحریم‌ها در آستانه هر دور مذاکراتی. این موضوع برای ما فوق العاده مهم است و خیلی فکر نمی‌کنم می‌توانیم به گزارش‌های رسانه‌ای و ادعاها از سوی مقامات آگاه یا ناآگاه توجه کنیم. باید در عمل ببینیم که آیا تغییری در رویکرد آمریکایی‌ها در خصوص تحریم‌ها رخ داده یا نه.
بقائی همچنین خبر منتشر شده مبنی بر دیدار گروسی و عراقچی در مصر را تأیید نکرد و گفت: چنین چیزی قابل تأیید نیست و در این خصوص چیزی نشنیدم.
این دیپلمات ارشد ایرانی در پاسخ به سؤالی اظهار داشت: مسئله فلسطین اشغالی یکی از موضوعات مورد نگرانی مشترک در سطح سازمان همکاری اسلامی و مصر و ایران است.
وی گفت: روندی که از حدود دو سال قبل در رابطه با احیا و بهبود روابط دوجانبه ایران و مصر شروع شده، به صورت مستمر ادامه یافته است.
سخنگوی وزارت خارجه بیان کرد: در جریان سفر امروز عراقچی به مصر با وزیر خارجه و رئیس جمهور مصر دیدار خواهد داشت.
احتمال تشکیل کنسرسیوم غنی‌سازی در منطقه
این دیپلمات ارشد ایرانی درباره احتمال تشکیل کنسرسیوم غنی‌سازی در منطقه گفت: کنسرسیوم ایده جدیدی نیست و از چند دهه قبل مطرح بوده و در چند هفته اخیر در رسانه‌ها مطرح شده است.
وی گفت: از این حیث خیلی عجیب نیست که شما از طرف‌های مذاکراتی هم درباره این ایده مطلبی را بشنوید و احیانا اطلاعاتی که درز پیدا کرده درباره ارائه چنین پیشنهادی را بشنوید. آنچه مهم است این است که ایده کنسرسیوم به هیچ عنوان نمی‌تواند جایگزین غنی‌سازی در داخل ایران باشد.
بقائی تصریح کرد: اگر طرف‌هایی با نیت ایجاد یک روند اشتراکی جهت تهیه سوخت مورد نیاز برای راکتورهای هسته‌ای چنین ابتکاری را مطرح می‌کنند ما استقبال می‌کنیم. در سطح منطقه خیلی از کشورها به دنبال توسعه نیروگاه‌های تولید برق با استفاده از انرژی هسته‌ای هستند و ما استقبال می‌کنیم و برای مشارکت مشکلی نداریم. تأکید ما این است که به هیچ عنوان چنین ابتکاری نمی‌تواند جایگزین غنی‌سازی در داخل ایران باشد.
وی گفت: گزارش آژانس به دلیل فشارهایی است که سه کشور اروپایی بر آژانس وارد کردند و این سوءاستفاده است و نفس تولید این گزارش اقدامی سیاسی و غیرسازنده بوده است ولی اگر در ادامه مسیر بخواهند از این گزارش سیاسی سوءاستفاده کنند حتما با واکنش متناسب ایران مواجه خواهد شد.
وی در پاسخ به سؤالی درباره رویکرد غیرسازنده اروپایی‌ها و طرح ادعاها در خصوص دخالت ایران در منازعه اوکراین و اینکه به نظر می‌رسد که اروپا شمشیر را علیه ایران از رو بسته است، اظهار داشت: فکر نمی‌کنم چیز جدیدی باشد در خصوص اتهامات مربوط به مداخله ایران در منازعه اوکراین. از چند ماه بعد از وقوع این منازعه مطرح شد و صراحتاً چنین اتهاماتی را رد کردیم و هیچ سند و مدرکی مبنی بر مشارکت ایران در این منازعه وجود ندارد..
بقائی ادامه داد: اگر مبنای این اتهامات این باشد که ما روابط خوب و حسنه با روسیه داریم منطقی نیست. با خیلی کشورها رابطه خوبی داریم و روابط با روسیه که بعد از انعقاد معاهده مشارکت راهبردی روابط ارتقا یافته و روابط علیه هیچ کشور ثالثی نیست و این روابط ادامه خواهد یافت.
هدف از بازی‌های رسانه‌ای در روند مذاکرات ایران و آمریکا
خبرنگاری درباره هدف از بازی‌های رسانه‌ای در روند مذاکرات ایران و آمریکا سؤال کرد که سخنگوی وزارت امور خارجه گفت: کار خود را به صورت حرفه‌ای انجام دادیم و هر جا لازم باشد رسانه‌های خودمان را به صورت شفاف در جریان تحولات قرار داده و اطلاع رسانی کردیم. در عین حال به این واقعیت واقفیم که طرف‌های مقابل از رسانه به عنوان ابزاری برای اثرگذاری بر افکار عمومی و ایجاد هجمه‌های روانی استفاده کرده است. متقابلا حتما هر جا که ضرورت داشته یا مفید بوده ورود کردیم، اما در عین حال نشان دادیم به عنوان یک بازیگر مسئول و کسانی که قائل به پیشبرد دیپلماسی به شیوه‌ای حرفه‌ای هستیم کار خود را انجام دادیم.
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سؤالی بیان کرد: اجلاس وزرای راه و شهرسازی سازمان اکو در تهران برگزار می‌شود و از جهات مختلف مهم است هم اینکه فرصتی فراهم می‌کند برای بررسی میزان همکاری‌های چندجانبه بین ده کشور عضو اکو و هم بررسی فرصت‌ها و چالش‌هایی که در رابطه با همکاری‌های مربوط به ارتباطات جاده‌ای و مواصلاتی بین این کشورها وجود دارد.
وی افزود: راهکارهایی مطرح شده که چگونه بتوانیم رفت و آمد و حمل و نقل بین کشورها را تسهیل کنیم که مواجه با مسائلی در این خصوص نباشیم.
واکنش به تهدیدات رژیم صهیونیستی علیه ایران
این دیپلمات ارشد ایرانی در پاسخ به سؤالی درباره تهدیدات رژیم صهیونیستی علیه ایران و حتی برگزار شدن مانوری در این خصوص اظهار داشت: تهدیدها چیزی جدیدی نیست. این رژیم موجودیتی است که وجودش همیشه با تهدید و ارعاب علیه کشورهای منطقه همراه بوده است. قطعاً هرگونه اقدام نابخردانه‌ای از سوی این رژیم با واکنش ایران مواجه خواهد شد و در این تردیدی نیست.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره واکنش نتانیاهو به گزارش آژانس درباره ایران گفت: مشخص است نوعی فرار رو به جلو است. طرفی که خودش دارنده ده‌ها کلاهک هسته‌ای و زرادخانه تسلیحات کشتار جمعی است و اکنون در حال انجام کشتار جمعی در فلسطین اشغالی است و خاک چند کشور را در اشغال خود دارد عضو معاهده منع اشاعه نیست به خودش اجازه می‌دهد از گزارش آژانس برای ادامه روند ایران هراسی استفاده کند و هیچ ارزشی ندارد جز اثبات این امر که ماهیت این رژیم تجاوزکارانه و تهدید کننده صلح و امنیت بین‌المللی است.
وی افزود: هرگونه تهدید علیه تأسیسات صلح آمیز یک کشور براساس اسناد بین‌المللی و قطعنامه ۵۲۳ آژانس محکوم است و تهدید علیه صلح و امنیت بین‌المللی است و تهدید علیه تأسیسات هسته‌ای صلح آمیز ایران می‌طلبد که واکنش مقتضی آژانس و مدیرکل آژانس را داشته باشد.
وی در پاسخ به سؤالی گفت که ایران نمی‌تواند در مقابل اقدامات تحریک آمیز و غیرسازنده و سنگ اندازی در روابط ایران و آژانس ساکت بماند.
سخنگوی وزارت امور خارجه بیان کرد: آنچه می‌بینیم چیزی نیست جز سوءاستفاده طرف‌های اروپایی از فرصت‌ها در سازمان ملل و رایی که دارند برای اینکه به صورت گروهی موضوعی را به عنوان عدم ایفای تعهدات بیان کنند.
خبرنگار خبرگزاری فرانسه از بقائی درباره مطالب منتشر شده در کیهان درباره بازداشت اتباع فرانسوی در ایران گفت: موضع ایران در این خصوص خیلی روشن است. به همه اتباع و افراد خارجی که به صورت قانونی در خاک ایران حضور دارند و با رعایت قوانین جمهوری اسلامی ایران وارد شده و اقامت دارند احترام می‌گذاریم و حقوق همه آنها محفوظ است.
وی بیان کرد: نکته‌ای که مطرح شده است و فارغ از بحث‌های رسانه‌ای، انتقادی است که نسبت به رفتارهای برخی کشورهای اروپایی از جمله فرانسه در رابطه با موضوع فلسطین داشتیم اینکه اتباع ایرانی در آنجا صرفا به دلیل ابراز تنفر در خصوص نسل‌کشی در فلسطین اشغالی مورد آزار قرار گرفته و پرونده حقوقی علیه آنها تشکیل و در بازداشت هستند نمونه آن خانم مهدیه اسفندیاری است که چند ماه است در بازداشت است و تنها اتهام آن حمایت از فلسطینی‌ها در برابر اشغالگری اسرائیل در غزه است.
بقائی درباره حمله صهیونیست‌ها به فلسطینی در دیربلد بیان کرد: بعد از ممنوعیت فعالیت آنروا نهادهای دیگری تحت عنوان کمک به فلسطینی‌ها وارد میدان شدند و این مورد مشخص شد که نیت مثبتی در این جابه‌جایی و جایگزینی وجود ندارد و هر آنچه اتفاق افتاد کما اینکه خیلی از کشورها و سازمان‌های بین‌المللی درباره آثار و تبعات به حاشیه راندن آنروا هشدار دادند. منع فعالیت آنروا ادامه روند نسل‌کشی در سرزمین‌های اشغالی است. این اتفاق غم انگیزی است که افرادی را جمع کنیم برای گرفتن مایحتاج اولیه و بعد هدفمند آنجا را مورد هدف قرار دادند و این مصداقی از بدترین نوع جنایت علیه بشریت و نسل‌کشی است.
تعیین سفیر ایران در جمهوری آذربایجان
وی درباره تعیین سفیر ایران در جمهوری آذربایجان گفت: رابطه ما با کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز مهم و حساس است و درباره روند انتخاب سفیر مراحل اداری طی شده و فرد مورد نظر انتخاب و برای طی مراحل مربوطه معرفی شده است.
بقائی ادامه داد: این فرد از دیپلمات‌های مجرب و شناخته شده در حوزه اوراسیاست، ولی اجازه دهید طبق روال اداری بعد از طی شدن روند اداری اطلاع رسانی کنم.
