شرکت تایوانی TSMC، بزرگ‌ترین تولیدکننده تراشه‌های پیشرفته جهان، راه‌اندازی کارخانه تولید تراشه در امارات متحده عربی را بررسی می‌کند. طبق گزارش بلومبرگ، ماه‌های اخیر این شرکت مذاکراتی با مقامات دولت دونالد ترامپ، ازجمله نماینده ویژه آمریکا در امور خاورمیانه، «استیو ویتکاف»، و شرکت سرمایه‌گذاری «MGX»، تحت نظارت برادر رئیس‌جمهور امارات، داشته است.
طرحی که مشغول بررسی آن است، احداث کارخانه عظیم تولید تراشه شامل مجموعه‌ای از 6 کارخانه مشابه آن چیزی است که TSMC در آریزونای آمریکا می‌سازد. هنوز هزینه احتمالی ساخت چنین مجموعه‌ای در امارات مشخص نیست اما در مقام مقایسه، هزینه پروژه فونیکس این شرکت در آمریکا 165 میلیارد دلار برآورد شده است.
این پروژه درصورت اجرا شدن می‌تواند نقطه عطفی در مسیر توسعه جهانی TSMC باشد و امارات را به بازیگری کلیدی در زنجیره تأمین تراشه‌ها و هوش مصنوعی در منطقه خاورمیانه تبدیل کند. البته هنوز زمان‌بندی دقیق ساخت این کارخانه مشخص نیست و آغاز عملیات ساخت‌وساز ممکن است چندین سال زمان ببرد.
ادامه این پروژه وابسته به تأیید نهایی دولت ایالات متحده است ولی برخی مقامات دولت ترامپ درباره پیامدهای امنیتی و اقتصادی گسترش فعالیت TSMC به منطقه خلیج فارس ابراز نگرانی کرده‌اند. به‌ویژه، این نگرانی وجود دارد که سرمایه‌گذاری احتمالی در امارات پروژه عظیم TSMC در آمریکا را تحت‌الشعاع قرار دهد و از نظر منابع مالی یا مدیریتی به آن آسیب بزند.
TSMC تاکنون در پروژه ساخت کارخانه در آمریکا 6 میلیارد و 600 میلیون دلار کمک دولتی دریافت کرده و از زمان دولت اول ترامپ، با واشنگتن همکاری نزدیکی دارد؛ به همین دلیل، مدیران این شرکت از حساسیت‌های سیاسی تأسیسات خارج از مرزهای آمریکا آگاه‌اند. سخنگوی TSMC از اظهارنظر درباره این گزارش خودداری کرده و اعلام کرده تمرکز شرکت روی پروژه‌های فعلی است.
در دوره ریاست‌جمهوری جو بایدن، مذاکراتی برای ساخت کارخانه TSMC در امارات انجام شد اما به‌دلیل مخالفت این کشور با شروط سخت‌گیرانه آمریکا، ازجمله حق اولویت در دسترسی به ظرفیت تولید و کنترل عملیاتی واشنگتن بر آن، این گفتگوها به بن‌بست رسیدند. هم‌زمان، سامسونگ نیز مذاکرات مشابهی برای حضور در امارات آغاز کرده بود.
با بازگشت ترامپ به کاخ سفید، تلاش‌های امارات از سر گرفته شد. این کشور علاوه‌بر پیگیری مجدد طرح احداث کارخانه، خواستار دسترسی آسان‌تر به تراشه‌های انویدیا برای مراکز داده خود شده است که در دوره بایدن با محدودیت‌هایی مواجه بود. براساس گزارش‌ها، برخی مقامات تیم ترامپ، ازجمله «دیوید ساکس»، از توسعه زیرساخت‌های هوش مصنوعی آمریکایی در جهان حمایت می‌کنند تا نفوذ چین در این حوزه محدود شود.
برخی مقامات ارشد دولت ترامپ همچنان با احداث کارخانه TSMC در امارات مخالف‌اند. آنها نگران‌اند این تأسیسات علاوه‌بر تهدید پروژه آریزونا، در بلندمدت به نفع چین یا حتی ایران تمام شود؛ به‌ویژه اگر روابط سیاسی منطقه تغییر کند.
آمریکا می‌تواند تا حدی بر صادرات تراشه‌ها یا فعالیت مراکز داده نظارت داشته باشد اما ساخت کارخانه کامل در خاک امارات به معنای دسترسی کامل این کشور به فناوری تولید تراشه و دانش فنی آن خواهد بود که از منظر امنیتی برای واشنگتن نگران‌کننده است.
