خبرگزاری مهر، گروه بین الملل: امام خمینی (قدس سره) از طریق اندیشه خود که به پروژه وحدت بخش ایشان مبدل گشت، در تبدیل این پروژه به یک نیروی انقلابی و تأسیس یک حاکمیت مبتنی بر اصول اسلام اصیل، موفق گردید. امام خمینی (ره) به شکلی خستگی‌ناپذیر برای تقویت وحدت اسلامی تلاش زیادی انجام دادند.
در این زمینه خانم «ورده سعد» خبرنگار خبرگزاری مهر مصاحبه‌ای مطبوعاتی با شیخ محمد الزعبی، عضو شورای مرکزی تجمع علمای مسلمان لبنان انجام داده که مشروح این مصاحبه از نظر می گذرد؛
امام خمینی (ره) در ادبیات سیاسی خود طرح وحدت اسلامی را چه قبل و چه بعد از تأسیس جمهوری اسلامی مطرح نمود. از نظر شما توجیهات این طرح در واقعیت سیاسی کشورهای عربی و اسلامی در دوران پسا استعماری چیست و امام خمینی (ره) چگونه به طرح یک موجودیت اسلامی بزرگ‌تر در چارچوب درگیری‌های بین‌المللی و نیز موضوع مقابله با جاه طلبی‌های غرب، نگاه می‌کرد؟
دوران پسا استعمار مستقیم را می‌توان مرحله استعمار غیرمستقیم نامید؛ جایی که استعمارگران فرانسوی و انگلیسی از سرزمین‌های اسلامی عقب نشینی کردند اما رژیم‌ها امارت‌ها و پادشاهی‌هایی را تأسیس کردند که منافع خود را بر منافع مردم و کشورها اولویت دادند.
استعمارگری فرانسه و انگلیس، میراث استعمار آمریکا بود و حلقه‌های استعماری قدیم و جدید تلاش کردند جهان اسلام را در پایین‌ترین سطح آگاهی و در تفرقه و عقب ماندگی نگه دارند، به قیمومیت خود بر کشورهای اسلامی ادامه دهند و آنها را با معاهدات و قراردادهایی که به این استعمارگران اجازه غارت ثروت‌ها، انرژی‌ها و توانایی‌های کشورهای اسلامی را می‌داد، اسیر کنند.
این واقعیتِ منحط جهان اسلام ایجاب می‌کرد که ملت‌های مسلمان به پا خیزند و به سمت تغییر بروند. ملت‌های مسلمان تلاش زیادی برای تغییر انجام دادند و تغییر باید مبتنی بر ایمان خالصانه و با هدایت آگاهی عمیق باشد.
این وضعیت در میان جنبش‌های تغییر در جهان اسلامی وجود داشت، اما هرگز به سطح کافی نرسید تا اینکه انقلاب اسلامی ایران به رهبری امام خمینی (ره)، رژیم شاه را که یکی از بزرگترین دیکتاتوری‌ها در جهان اسلام محسوب می‌شد، سرنگون کرد.
این مقدمه به همه سوالات شما پاسخ می‌دهد. امام خمینی (ره) درک عمیقی از منافع قدرت‌های استعماری مستکبر، نقشه‌های شوم آنها و روش‌های حیله‌گرانه برای تقسیم جهان اسلام به کشورهای ضعیفی که قادر به مقابله با قدرت‌های بزرگ و محافظت از ثروت و انرژی خود در برابر استعمارگران نباشند، داشت. این غارتگری موجب می‌شد تا قدرت‌های استعماری دائماً در حال افزایش باشند، مانع از دستیابی جهان اسلام به قدرت واقعی خود شوند و اراده و تصمیمات آن را در دایره اطاعت از نیروهای استکباری نگه دارند. بنابراین امام خمینی (ره) این شعار را مطرح کرد «ای مسلمانان جهان و ای مستضعفانی که زیر سلطه ستمگران هستید، به پا خیزید و متحد شوید، از اسلام و ثروت خود دفاع کنید و از هیاهوی قدرت‌های مستکبر نهراسید».
وحدت اسلامی به یکی از اصول قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران تبدیل شده است؛ با این مضمون به حکم آیه شریفه (إِنَّ هذِهِ أُمَّتُکُمْ أُمَّةً واحِدَةً وَأَنَا رَبُّکُمْ فَاعْبُدُونِ)، مسلمانان یک امت واحد محسوب می‌شوند و دولت جمهوری اسلامی ایران باید همه سیاست‌های کلی خود را بر پایه همبستگی و اتحاد ملل اسلامی قرار داده و به تلاش‌های خود برای رسیدن به وحدت سیاسی، اقتصادی و فرهنگی در جهان اسلام ادامه دهد.
امام خمینی (ره) فرمودند: «ما آماده‌ایم تا در هر شرایطی از اسلام، کشورهای اسلامی و استقلال آنها دفاع کنیم. برنامه ما برنامه اسلام، وحدت جامعه مسلمانان، وحدت کشورهای اسلامی و ایجاد برادری با همه اعضای مذاهب اسلامی است».
این برنامه که توسط امام خمینی (ره) مطرح شد، از زمان پیروزی انقلاب اسلامی تا امروز به یکی از مهمترین پروژه‌های سیاست ایران تبدیل شده و به سختی می‌توان رسانه یا نهاد وحدت بخش جدی در سراسر جهان اسلام یافت که جمهوری اسلامی از آن حمایت نکند.
تجربه ما با تجمع علمای مسلمان در لبنان یکی از موفق‌ترین تجربه‌ها در جهان اسلام محسوب می‌شود. این تجمع، صدها نفر از علمای سنی و شیعه را در لبنان در چارچوبی که وحدت اسلامی را به زیباترین شکل خود تجسم می‌بخشد، گردهم آورد و تأثیر بسزایی در خنثی کردن نقشه‌های فتنه انگیزانه در لبنان و جهان اسلام داشت.
تجمع علمای مسلمان در لبنان تلاش‌های زیادی برای برگزاری کنفرانس‌ها در لبنان و خارج از کشور در مورد وحدت اسلامی و انتشار نشریات رسانه‌ای انجام داد و اولین دستاورد آن، لغو توافق ۱۷ مه ۱۹۸۳ بود؛ توافقی که طبق آن دولت وقت لبنان تلاش می‌کرد با دشمن صهیونیستی سازش کند.
تجمع علمای مسلمان لبنان با برکت و حمایت امام خمینی (ره) تأسیس شد. همچنین وحدت اسلامی نبوغ ناشی از دغدغه و جدیت را نشان می‌دهد که یکی از مهمترین مسائل مورد اختلاف در میان مسلمانان را به یک آرمان وحدت بخش تبدیل کرد؛ بدون اینکه هیچ یک از گروه‌های مختلف مجبور باشند موضع خود را کنار بگذارند.
در اینجا به میلاد پیامبر اکرم (ص) اشاره می‌کنیم که صرفاً یک مناسبت جشن و شادی نیست؛ بلکه لحظه‌ای مهم برای همه مسلمانان است تا گرد پیامبر خود و پیام‌های بزرگ ایشان جمع شوند. با این حال این مناسبت به دلیل اختلاف در مورد تاریخ میلاد پیامبر در بین ۱۲ تا ۱۷ ربیع الاول طبق رایج‌ترین نظرات سنی و شیعه همواره تبدیل به منبع اختلاف می‌شد، اما با اعلام روزهای ۱۲ تا ۱۷ این ماه توسط امام خمینی (ره) به عنوان هفته بزرگداشت میلاد پیامبر و جشن وحدت اسلامی، این مناسبت تبدیل به عامل مهمی برای وحدت میان مسلمانان شد.
ما در یک جلسه نمی‌توانیم تلاش‌های امام خمینی (ره) برای تحقق وحدت اسلامی را شمارش کنیم و به همین عناوین و اشارات اکتفا می‌نمائیم.
در اینجا اگر میزان هزینه‌هایی که استعمارگران برای پروژه‌های فتنه انگیزانه خود در سطوح رسانه‌ای و نهادی صرف می‌کنند را در نظر بگیریم، به عظمت تلاش‌های امام خمینی (ره) برای مقابله با پروژه‌های فتنه‌انگیزانه پی می‌بریم.
استعمارگران برای پروژه‌های فتنه انگیزانه خود در مقایسه با پروژه وحدت اسلامی هزینه زیادی می‌کنند و رسانه‌های زیادی را به خدمت گرفته‌اند؛ اما با این وجود پروژه وحدت اسلامی با هدایت و کمک خداوند همچنان به مقابله با پروژه‌های فتنه‌انگیزانه ادامه می‌دهد و امید امام خمینی (ره) محقق خواهد شد که فرمود «امیدوارم همانطور که قرآن دستور می‌دهد، اخوت اسلامی میان کشورهای اسلامی برقرار گردد؛ اگر چنین اخوتی بین کشورهای اسلامی برقرار شود، ابرقدرتی تشکیل خواهد شد که هیچ قدرتی در جهان قادر به مقابله با آن نیست».
مسئله فلسطین بعد از سرنگونی شاه و رژیم دیکتاتوری دست‌نشانده حاکم بر ایران، در رأس دغدغه‌های امام خمینی (ره) قرار داشت. دلایل توجه زیاد به این موضوع، چه از نظر تئوری و چه عملی چیست و آیا معتقدید که حمایت از فلسطین فلسطین دلیل خصومت غرب با انقلاب اسلامی ایران است؟
نگرانی امام خمینی (ره) برای مسئله فلسطین را نمی‌توان از اعتقاد ایشان به وحدت اسلامی جدا کرد. مواضع، اظهارات و اقدامات امام تأیید می‌کند که اختلافات فرقه‌ای هیچ نقشی در پذیرش آرمان فلسطین و مظلومیت ملت آن، چه قبل و چه بعد از پیروزی انقلاب نداشته است.
امام خمینی (ره) در سخنرانی خود در ۱۱ اکتبر ۱۹۶۸ یعنی بیش از ۱۰ سال قبل از پیروزی انقلاب اسلامی فرمود: «وقتی می‌بینید خون برادران و خواهران بی‌گناه شما در سرزمین‌های مقدس فلسطین ریخته می‌شود، وقتی می‌بینید سرزمین‌های ما اشغال و خانه‌هایمان توسط صهیونیست‌های پلید ویران می‌گردد، در این شرایط چاره‌ای جز جهاد ندارید، وظیفه همه مسلمانان این است که در این نبرد مقدس از فلسطین حمایت مادی و معنوی کنند و خداوند از این اراده حمایت خواهد کرد».
از این سخنان در می‌یابیم که امام خمینی (ره) آرمان فلسطین را علاوه بر پیوند برادری اسلامی، به عنوان انجام وظیفه دینی در حمایت از مظلوم و مقابله با ظلم پذیرفته بود و در سخنرانی خود در ۱۵ دسامبر ۱۹۷۸ بر این معنا تاکید کرد :«ما همیشه با تمام توان خود از فلسطین دفاع کرده‌ایم؛ زیرا این یک وظیفه اسلامی است و ما همواره به خواست خداوند در کنار همه مسلمانان این وظیفه الهی را انجام خواهیم داد».
بلافاصله بعد از سقوط رژیم شاه و پیروزی انقلاب اسلامی سفارت رژیم اشغالگر در ایران تعطیل و سفارت فلسطین جایگزین آن شد.
قرار بود مسئله فلسطین نیز عاملی در وحدت اسلامی باشد و امام خمینی (ره) تلاش نمود تا مسئله فلسطین را به یک موضوع وحدت بخش تبدیل کند. ایشان از کشورهای عربی و اسلامی خواست تا از آرمان فلسطین حمایت کنند، اما حمایت خودش از این آرمان را مشروط به مواضع دیگر کشورهای عربی و اسلامی نکرد.
امام خمینی (ره) شروع به کمک به مقاومت در لبنان و فلسطین کرد و این حمایت‌های ایشان، مقاومت را متحول ساخت و آن را قادر کرد تا موازنه وحشت را علیه دشمن صهیونیستی اعمال کند و منجر به پیروزی‌های پی در پی در فلسطین و لبنان شود. مسئله فلسطین در گفتمان امام خمینی (ره) خطاب به زائران خانه خدا نیز بود؛ زیرا حج یکی از ارکان اصلی اسلام و محل ملاقات اصلی برای مسلمانان از سراسر جهان است و در موسم حج باید مسائل وحدت بخش مسلمانان و در رأس آنها مسئله فلسطین مطرح و مورد بحث قرار بگیرد.
به همین ترتیب، روزه هم به عنوان یکی از ارکان اسلام تبدیل به عاملی برای اتحاد مسلمانان در حمایت از آرمان فلسطین شد؛ جایی که امام خمینی آخرین جمعه ماه مبارک رمضان را روز جهانی قدس اعلام نمود، یعنی زمانی که معنویت اسلامی در امت اسلامی بسیار بالاست، به ویژه در یک سوم پایانی ماه مبارک رمضان در روزهای دعا و شب‌های قدر.
این حمایت نامحدود از مقاومت در برابر دشمن صهیونیستی، چه در سطوح نظامی و چه سیاسی یا فرهنگی، موجب شد تا انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی ایران تبدیل به دشمن غرب شود. ایران، غرب را خطری برای منافع خود و تهدیدی برای غارت منابع و ثروت‌های ملت‌های اسلامی می‌داند.
غربی‌ها همچنین از انتقال انقلاب ایران به کشورهای عربی می‌ترسیدند؛ همانند اتفاقی که در انقلاب فرانسه در سال ۱۷۸۹ افتاد و این انقلاب به همه مردم اروپا رسید. به ویژه اینکه پیوندها میان مردم جهان اسلام قوی‌تر از پیوندها میان اروپایی‌هاست و بنابراین قدرت‌های استکباری به رهبری آمریکا تحریم‌های اقتصادی و سیاسی زیادی علیه ایران اعمال کردند و محافل فتنه از جمله نهادهای رسانه‌ای وابسته به غرب هم؛ از طریق تحریک و گسترش نفرت افروزی به دنبال اعمال محاصره فرقه‌ای علیه ایران بودند.
این محاصره و تحریم‌ها موجب شد تا ایران به منابع خودش تکیه کند و در نهایت منجر به توسعه چشمگیر و سریع در فناوری و علم و مشخصاً خودکفایی ایران شد.
از نظر شما نقاط قوتی که امام خمینی (ره) برای مقابله با چالش‌های بزرگ پیش روی انقلاب اسلامی ایران، از مقابله با رژیم شاه گرفته تا دفع توطئه‌های قدرت‌های امپریالیستی و صهیونیستی جهانی، به آنها تکیه کرد چه بود؟ اسلام و میراث اسلامی چه نقشی در ایجاد این مقاومت ایفا کردند؟
درک اسرار شخصیتی به بزرگی امام خمینی (ره) با وجود وضوح و سادگی آن بسیار دشوار است. البته این بدان معنا نیست که ما قادر به درک بسیاری از اسرار عظمت ایشان نیستیم، اما در هر صورت ناگفته‌هایی باقی خواهد ماند.
شکی نیست که امام خمینی (ره) در درجه اول به ایمان خود به خداوند متعال متکی بود و شناخت ایشان از خدا یک انرژی تزلزل ناپذیر، خستگی ناپذیر و شکست ناپذیر به امام می‌داد. بنابراین ایشان بدون هیچگونه تردید و عقب نشینی انقلاب خود را آغاز نمود و تا زمانی که حرکت ایشان در نظر خدا بود، مهم نبود که به کجا برسد. این ایمان و شناخت، از واقعه کربلا که تجسم همه معانی ایمان، فداکاری، آگاهی، صبر و پایداری است جدا ناپذیر بوده و همان چیزی است که امام در سخنان جاودانه خود به روشنی بیان نمود: «هر آنچه که ما داریم از محرم و عاشوراست».
در کنار این ایمان و شناخت، امام خمینی (ره) از آگاهی و بصیرت بالایی نسبت به واقعیت برهه تاریخی، نقشه‌ها، پروژه‌ها، روش‌ها، منافع، اهداف، نقاط تلاقی و تناقض‌های دشمن برخوردار بود. ایشان همچنین درک عمیقی از ماهیت مردم ایران و ظرفیت آنها، داشت.
بعد از گذشت نزدیک به نیم قرن محاصره ناعادلانه، جمهوری اسلامی ایران توانایی خود را در غلبه بر تأثیرات این محاصره و نیز پیشرفت در مسیر توسعه ثابت کرده است. جمهوری اسلامی ایران همچنین توانست یک مدل سیاسی ارائه دهد که از نظر تعهد اخلاقی و معنوی، عملاً در جهان بی‌نظیر است.
