خبرگزاری مهر، گروه استانها- فاطمه سعادتیان نیک: واقعه غدیر خم، به عنوان یکی از مهم‌ترین و بحث‌برانگیزترین رویدادهای تاریخ اسلام، همواره در مرکز توجه اندیشمندان مسلمان قرار داشته است. اگرچه عید غدیر بیش از هر چیز یادآور امامت و ولایت در مکتب تشیع است، اما پیام بنیادین آن، یعنی تأکید بر پیوند، محبت و انسجام امت اسلامی، ظرفیتی بی‌نظیر برای تقویت وحدت مسلمانان دارد. اما امروز، این پیام چگونه می‌تواند راهگشای چالش‌های جهان اسلام باشد؟
در همین رابطه عبدالکریم سلیمانی، استاد علوم قرآن و حدیث دانشگاه شهید بهشتی، در گفتگو با خبرنگار مهر، به ابعاد وحدت‌بخش غدیر اشاره و اظهار کرد: غدیر خم، صرفاً یک واقعه تاریخی یا عقیدتی برای شیعیان نیست، بلکه پیام بزرگ آن، دعوت به محبت، همدلی و وحدت میان همه مسلمانان است. پیامبر اکرم (ص) در آن روز نه تنها علی (ع) را به عنوان رهبر معرفی کردند، بلکه با تأکید بر اهمیت ولایت، جامعه اسلامی را به پیروی از اصول اخلاقی و معنوی دعوت کردند.
استاد علوم قرآن و حدیث دانشگاه شهید بهشتی معتقد است که اگرچه در طول تاریخ، غدیر به عنوان یک نقطه اختلافی میان مذاهب اسلامی مطرح شده، اما می‌توان با تفسیر درست این واقعه، آن را به فرصتی برای تقریب قلوب تبدیل کرد. در منابع اهل سنت نیز نقل شده که پیامبر (ص) در غدیر خم بر محبت و احترام به اهل بیت (ع) تأکید کردند. این محبت، می‌تواند محور وحدت میان مسلمانان باشد و اختلافات کلامی را به گفتگو و تعامل سازنده تبدیل کند. در بسیاری از کشورهای اسلامی، حتی اهل سنت نیز به اهمیت و عظمت اهل بیت اذعان دارند.
وی با اشاره به چالش‌های معاصر جهان اسلام، ادامه داد: امروز، امت اسلامی بیش از هر زمان دیگری با تهدیدات بیرونی و اختلافات داخلی مواجه است. پیام غدیر می‌تواند به عنوان الگویی برای حل اختلافات و تقویت همبستگی مطرح شود. اگر مسلمانان به اصول مشترک – همچون عدالت، محبت و وفاداری به ارزش‌های انسانی – پایبند باشند، می‌توانند بر بسیاری از مشکلات و چالش‌ها فائق آیند.
سلیمانی گفت: لازم است غدیر به عنوان یک نقطه اشتراک و نماد مهرورزی معرفی شود، همایش‌های بین‌المللی غدیر، گفت‌وگوهای بین‌مذهبی و تلاش برای معرفی ابعاد اخلاقی این واقعه، می‌تواند زمینه‌ساز تقریب مذاهب و تحقق وحدت عملی میان مسلمانان باشد. باید از ظرفیت‌های فرهنگی، رسانه‌ای و مردمی برای ترویج این پیام استفاده کرد.
استاد علوم قرآن و حدیث دانشگاه شهید بهشتی افزود: غدیر، متعلق به همه مسلمانان است. اگر پیام دوستی، عدالت و معنویت این عید بزرگ مورد توجه قرار گیرد، امت اسلامی می‌تواند بر کینه‌ها و اختلافات غلبه کند و راهی نو برای تحقق آرمان‌های پیامبر (ص) بگشاید.
غدیر و مسئولیت تاریخی شیعیان در تقریب مذاهب
در ادامه همچنین حجت‌الاسلام محسن جوادی، استاد حوزه علمیه و پژوهشگر تقریب مذاهب، در گفتگو با خبرنگار مهر، بر مسئولیت ویژه شیعیان در تبیین پیام وحدت‌آفرین غدیر تأکید کرد و گفت: شیعیان باید بدانند که غدیر، نه فقط سند هویت مذهبی آنان، بلکه فرصتی برای دعوت به وحدت و همگرایی امت اسلامی است. اگر چه تفاوت‌های اعتقادی میان مذاهب وجود دارد، اما اصل ولایت و محبت اهل بیت (ع) می‌تواند پُل ارتباطی میان دل‌های مسلمانان باشد.
استاد حوزه علمیه و پژوهشگر تقریب مذاهب به تجربه‌های موفق گفتگو و همکاری میان شیعه و سنی در ایران و جهان اسلام اشاره کرد و گفت: در بسیاری از شهرهای ایران، شاهد حضور و مشارکت برادران اهل سنت در برنامه‌های غدیر هستیم. این همراهی، نشانه درک عمیق‌تر از فلسفه غدیر و پیوندهای دینی و اجتماعی مسلمانان است. باید این فرهنگ را تقویت کنیم و اجازه ندهیم تفرقه‌افکنان، پیام اصلی غدیر را تحریف کنند.
وی افزود: جهان اسلام، امروز بیش از هر زمان نیازمند بازخوانی پیام‌های وحدت‌بخش غدیر است، در شرایطی که دشمنان اسلام، تلاش می‌کنند با ایجاد تفرقه و افراط‌گرایی، امت اسلامی را دچار ضعف و بحران کنند، وظیفه ماست که با تکیه بر مشترکات و ارزش‌های اخلاقی، پیام صلح و برادری غدیر را تقویت کنیم. باید باور داشته باشیم که غدیر، رمز پیوند و انسجام است، نه اختلاف و جدایی.
جوادی همچنین به نقش علما و نخبگان دینی در تبیین صحیح غدیر اشاره کرد و گفت: علمای شیعه و سنی باید با برگزاری همایش‌ها، مناظره‌های علمی و جلسات مشترک، زمینه‌های تفاهم و همدلی را فراهم سازند. رسانه‌ها، دانشگاه‌ها و مراکز فرهنگی نیز نقش مهمی در ترویج این فرهنگ دارند. اگر پیام غدیر به زبان عقل و محبت بیان شود، پذیرش آن برای همه مسلمانان آسان‌تر خواهد بود.
جوادی افزود: غدیر، بیش از هر چیز پیام محبت، عدالت و یگانگی دارد. اگر این پیام به درستی معرفی شود، می‌تواند راهگشای بسیاری از چالش‌های جهان اسلام باشد و دل‌ها را به هم نزدیک‌تر کند.
غدیر خم، اگرچه نقطه تمایز و هویت شیعیان به‌شمار می‌رود، اما در ذات خود، حامل پیام وحدت، محبت و عدالت برای تمام مسلمانان است. کارشناسان تأکید دارند که بازخوانی ابعاد اخلاقی و اجتماعی این واقعه و استفاده از ظرفیت‌های فرهنگی و رسانه‌ای، می‌تواند زمینه‌ساز تقریب مذاهب و رفع بسیاری از چالش‌های معاصر جهان اسلام باشد. امروز، بیش از هر زمان، پیام همدلی و وحدت غدیر، راهی برای عبور امت اسلامی از بحران‌ها و تحقق آرمان‌های پیامبر اکرم (ص) است.
