افزایش هزینه های تولید و به روز نشدن قیمت ها در چندسال گذشته، دولت را با انبوهی از کالاها مواجه کرده است که سهم عجیبی از یارانه های دولتی را به خود اختصاص می دهند و در ساختاری هم توزیع میشوند که باگ های فراوانی دارد. یکی از مهمترین این کالاها نان است که بهرغم عدم تمایل دولت به افزایش قیمت آن، اما افزایش هزینه های تولید و فشارها به نانوایان باعث بازنگری مجدد به آن شده است. از طرفی در ابتدای هفته قبل سیستم قیمت گذاری نانوایی های آزادپز هم دچار تغییر شد و قرار شد که دیگر هیچ مدل یارانه ای به آن ها داده نشود. حالا خبرهایی به گوش می رسد که نه تنها نانوایی های آزادپز بلکه نانوایی ها حجیم و فانتزی هم به سرنوشتی مشابه نانوایی های آزادپز دچار خواهند شد و دیگر مشمول قیمت گذاری نوع ۱ خدمات صنفی نخواهند بود. مسئله ای که با توجه به تفاوت دوبرابری قیمت آرد آزاد و یارانه ای که پیش از این دریافت می کردند، انتظار افزایش قیمت حداقل صددرصدی نان های فانتزی و فشارهای بیشتر به معیشت عموم مردم را به دنبال دارد.
محمدحسین افشاری، رئیس هیئت مدیره انجمن صنفی کارفرمایی نان حجیم خراسان رضوی، درباره مشکلات این صنف در تهیه آرد به خراسان رضوی می گوید: ۲۳ فروردین ماه امسال خبرها و زمزمه هایی آمد که دولت می خواهد آرد را گران کند. ولی گفته می شد که هنوز تصمیمی گرفته نشده است. خب در آن زمان نانوایی های فانتزی هر کیسه آرد را ۶۴۰.۰۰۰ تومان می خریدند ولی بعد از همین اخبار سامانه را بستند و ما دیگر نتوانستیم آرد بخریم. این سامانه بعد از حدود یک ماه در تاریخ ۲۵ اردیبهشت مجدد باز شد و هر کیلو آرد به قیمت ۳۰.۲۰۰ تومان و هر کیسه هم ۱.۲۰۸.۰۰۰ تومان شد. پس از این اتفاق بود که ما به هرحال آنالیزمان برای محاسبه قیمت های جدید را به دوستان تحویل دادیم منتها هنوز هیچ ترتیب اثری داده نشده است و واحدهای تولید نان فانتزی آرد، روغن و شکر را به قیمت آزاد تهیه می‌کنند اما همچنان نرخنامه تغییری نکرده است. افشاری در ادامه می افزاید: حالا قرارشده که ما از اولویت نرخ گذاری نوع ۱ به نوع ۲ بیاییم تا انشاءا... این مشکل حل شود. چون حدود ۲۰ روز است که همکاران ما آرد را به قیمت دوبرابری می‌خرند اما قیمت هایی که هنوز داریم متعلق به بیش از یک سال پیش است.
آزادسازی آزادپزها در دست انجام
علی اکبر کوه پیکر، رئیس اتحادیه صنف نانوایان مشهد، با اشاره به آزادسازی نرخ نانوایی های آزادپز به خراسان رضوی می گوید: من درباره نرخ نانوایی های آزادپز پیش از این به اتاق اصناف نامه زده ام که نرخنامه را مشخص کنند و برای اعلام به اتحادیه بدهند. همان طور که می دانید این نانوایی ها دیگر شامل قیمت گذاری نمی‌شوند و آرد موردنیاز خود را به صورت غیر یارانه ای دریافت می کنند. البته همچنان آرد خود را از داخل سامانه تهیه می کنند ولی هیچ یارانه ای به آن ها تعلق نخواهد گرفت. بدین صورت قیمت هر کیسه آرد ۲۰ کیلویی ۱.۲۰۰.۰۰۰ تومان خواهد بود که تقریبا بین ۲۸.۰۰۰ تا ۳۲.۰۰۰ تومان هر کیلوی آن برای نانوا قیمت خواهد داشت. همچنین هزینه حمل و نقل به این عدد اضافه می‌شود که به مسافت و مسائل مختلفی از این قبیل بستگی دارد. با این اوصاف سقف قیمتی را بر اساس آنالیزهای ارائه شده اتاق اصناف مشخص می‌کند و ما هم در اختیار نانوایی ها قرار می دهیم. ما سه مدل نرخنامه را به اتاق اصناف ارائه کرده ایم؛ منتها این که کدام یک مورد تایید قرار بگیرد، باید صبر کنیم و ببینیم که چه می‌شود. نان سنگک را به عنوان مثال در سه قیمت ۱۶.۰۰۰ تومان، ۲۰.۰۰۰ تومان و ۲۲.۰۰۰ تومان محاسبه کرده ایم که منتظریم ببینیم با کدام یک موافقت می‌شود.
فانتزی ها هم همین طور
کوه پیکر در پاسخ به سوالی درباره امکان افزایش قیمت انواع نان حجیم و نیمه حجیم اظهار می کند: نانوایی های فانتزی پز هم به همین نحو هستند؛ آنالیزشان را خود انجمن این صنف آورد و دو جلسه هم در این باره در هفته گذشته داشتیم که این آنالیز هم در نهایت به اتاق اصناف ارسال شد و ما الان منتظریم تا قیمت جدید انشاءا... در هفته آینده اعلام شود.
رئیس اتحادیه نانوایان مشهد ادامه می دهد: نانوایی های فانتزی هم از شمول قیمت گذاری خارج شده اند و الان دیگر ذیل نوع ۲ خدمات صنفی تعریف می شوند. لذا مثل نانوایی های آزادپز باید آردشان را از سامانه به قیمت کیسه ای ۱.۲۰۰.۰۰۰ تومان خریداری کنند و با قیمت های جدید بفروشند. قیمت گذاری این نان هم از حالا به بعد معلول عرضه و تقاضا و رقابت خواهد بود. منتها در نظر داشته باشید که برای قیمت ها سقفی درنظر گرفته خواهد شد و نانوایی های آزادپز و فانتزی پز می توانند تا حداکثر همان سقف محصولات خود را بفروشند؛ اما چون از شمول نرخ گذاری خارج شده اند در یک سال می‌توانند در صورت افزایش هزینه های تولید بیش از یکبار با ارائه آنالیزهای جدید قیمتی و پس از دریافت تایید اتحادیه و کمیته فنی اتاق اصناف افزایش قیمت داشته باشند.
کوه پیکر در پاسخ به سوالی درباره زمان افزایش قیمت نان یارانه ای به خبرنگار ما می گوید: مطابق آخرین صحبتی که اخیرا با معاون اقتصادی استانداری داشتم به من گفتند که احتمالا قیمت های جدید در روز یکشنبه روی دستگاه های نانینو خواهد نشست. البته من از درصد دقیق افزایش قیمت نان خبر ندارم ولی اصلاح قیمت ها صورت گرفته و یکشنبه این تغییرات روی دستگاه های نانینو اعمال خواهد شد. منتها این افزایش قیمت مطمئنا زیر صد درصد خواهد بود و به هرحال بخشی از هزینه های نانوایی را پوشش خواهد داد. تا جایی که من می‌دانم کمک هزینه ها حذف خواهد شد و قیمت آرد اما خیلی تفاوتی نخواهد کرد.
مراقبت های لازم شده است
سیدحسن حسینی، فرماندار شهرستان مشهد، در پاسخ به سوال خبرنگار ما مبنی بر لزوم توجه به تبعات افزایش قیمت ها بر اقشار ضعیف تر جامعه به خراسان رضوی می گوید: رشد قیمت ها تابع یکسری متغیرهای خاصی است و به عنوان مثال در سال جدید قیمت کارگر، اجاره بها و بسیاری متغیرهای قیمتی دیگر تغییر کرده اند. به طبع نانوایی نمی‌تواند قیمت ثابت داشته باشد. حالا بهرغم این که ما قیمت آرد را برای نانوایی ها ثابت نگه داشته ایم اما چون متغیرهای دیگر دچار تغییر شده اند اگر نتوانیم قیمت نان را متعادل کنیم؛ قطعا نانوایان عزیز نخواهند توانست خدمت رسانی خود را ادامه بدهند. ما ناچار به انجام این کار هستیم اما مراقبت های لازم شده است که بر اساس آنالیزها قیمت متعادل و متعارفی که متناسب با رشد قیمت ها باشد به دست بیاید که به هرحال در آنالیزهای متعدد کارشناسان استانداری، سازمان صمت و اتحادیه نانوایان با همکاری هم تدوین کرده اند به یک قیمت متعارفی رسیده اند که آن را در هفته آینده اعلام می‌کنند و در نانینو هم اعمال خواهد شد.
سعی شده تا مردم کمترین فشار ممکن را متحمل شوند
حسینی با اشاره به تلاش های دولت برای کاهش فشارهای اقتصادی به اقشار ضعیف ادامه می دهد: تمام دغدغه مدیران در سطح استان و شهرستان حقیقتا این بوده که چون نان قوت لایموت تمامی اقشار مردم است، بتوانند برنامه ای بریزند که مردم حداقل فشار ممکن را متحمل شوند. ولی نانی که الان هم به مردم داده می‌شود، قیمت خیلی پایینی دارد که خود این مسئله تبعاتی مثل اسراف و استفاده سودجویان از این نان به عنوان خوراک دام دارد که بنا بر همین بالاخره باید یک قیمت متعارفی داشته باشیم تا بتوانیم قیمت متعادلی را در بازار داشته باشیم. فرماندار مشهد می افزاید: سعی شده است که برای اقشار دهک های پایین جامعه یکسری تمهیداتی در نظر گرفته شود که بالاخره به شکلی این افزایش ها جبران شود. این موارد مثل پرداخت یارانه، تمهیدات در پرداخت کالابرگ الکترونیکی بوده اند تا به نحوی تعادل را در این مسئله داشته باشیم.
