به گزارش خبرگزاری مهر، سیاوش بهروز صبح شنبه در جلسه آب منطقه فارس با یادآوری اینکه بر اساس مطالعات جهانی، در صورت تداوم روند کنونی مواجهه انسان با آب، تا سال ۲۰۵۰ بالغ بر ۷۵ درصد جمعیت کره زمین با کمبود آب مواجه خواهند بود، گفت: هم‌اکنون بالغ بر ۱.۸ میلیارد نفر در سراسر جهان با کمبود حاد آب مواجه هستند.
وی با بیان اینکه از نگاه بانک جهانی تأمین ۱۱۰۱ مترمکعب آب برای هر نفر در سال به مفهوم امنیت آبی است، ادامه داد: در برخی نقاط جهان من جمله ایران، این عدد به کمتر از ۱۰۰۰ مترمکعب رسیده و این معنای مواجهه با کمبود آب است.
مدیر دفتر مطالعات پایه شرکت آب منطقه‌ای فارس با اشاره به کافی بودن منابع آب کره زمین، عمده دلیل نداشتن دسترسی به این مایه حیات را توزیع ناهمگون، برداشت بی‌رویه، استفاده نادرست از منابع آب و … دانست و افزود: امروز پژواک زنگ خطر کمبود آب برای هر شهروند هوشمندی، قابل شنیدن است.
بهروز گفت: چالش‌های عمده‌ای که سرعت حرکت بشر را در مسیر کمبود آب بیشتر کرده، شامل رشد جمعیت، نیاز به تأمین امنیت غذایی و در نتیجه توسعه کشاورزی، فعالیت‌های اقتصادی روز افزون، بهبود استانداردهای زندگی و افزایش طول عمر، ضرورت حفظ اکوسیستم آبی و خاکی، کنترل نشدن آلودگی‌هایی که منابع آب را تهدید می‌کند و تغییرات اقلیمی است.
وی با بیان اینکه بر اساس پیش‌بینی‌ها سرانه منابع آبی تجدید شونده ایران تا ۱۴۰۰ به حدود ۸۰۰ مترمکعب کاهش یابد، ادامه داد: این در حالیست که مرز کم‌آبی تعیین شده از منظر جهانی ۱۰۰۰ مترمکعب برای هر نفر در سال است.
متوسط بارندگی بلندمدت ۳۶ ساله فارس حدود ۳۰۰ میلی‌متر است
مدیر دفتر مطالعات پایه شرکت آب منطقه‌ای فارس افزود: متوسط بارندگی بلندمدت ۳۶ ساله فارس حدود ۳۰۰ میلی‌متر است، طی سال‌های ۶۷ تاکنون بیش از ۲۱ سال به شکل متناوب میزان بارندگی سالانه کمتر از متوسط بوده و بعضاً به کمتر از ۲۰۰ میلی‌متر هم رسیده است.
بهروز با اشاره به کاهش چشمگیر آبدهی رودخانه‌های فارس بر اساس داده‌های ایستگاه‌های هیدرو متری طی ۱۷ سال گذشته، گفت: میزان آبدهی رودخانه‌های این استان در ۵ سال اخیر به کمتر از ۵ متر بر ثانیه کاهش یافته است.
وی وضعیت ذخیره آب در سدهای فارس را نیز در قیاس با میانگین بلندمدت، کاهشی توصیف کرد و ادامه داد: از مهرماه ۱۳۹۰ تاکنون حجم مفید و آب قابل استفاده سدهای فارس که متأثر از بارندگی است، روندی نزولی ثبت کرده و بسیار نگران کننده است.
مدیر دفتر مطالعات پایه شرکت آب منطقه‌ای فارس در خصوص تراز آب زیرزمینی در فارس و افت این شاخص نیز هشدار داد و افزود: این شاخص در محدوده‌های مطالعاتی مختلف فارس بین یک تا ۲۰ متر کاهش داشته و در حداقل ۷ محدوده شاهد افت بیش از ۱۰ متر تراز آب زیرزمینی هستیم.
بهروز با تاکید بر اینکه اکثر قریب به اتفاق دشت‌های فارس جز محدوده‌های ممنوعه و ممنوعه بحرانی به لحاظ برداشت آب از منابع زیرزمینی قرار دارد، گفت: هم اکنون ۶۱ محدوده ممنوعه، ۳۵ محدوده ممنوعه بحرانی در فارس شناسایی شده است.
وی ادامه داد: بر اساس مطالعات سال ۱۳۹۸، بالغ بر ۸۸.۶ درصد از کل آب زیرزمینی استحصال شده و ۹۵ درصد آب سطحی موجود در بخش کشاورزی فارس مصرف می‌شود.
او ادامه داد: میزان مصرف آب در بخش شرب از منابع زیرزمینی و سطحی مجموعاً ۷.۴ درصد و میزان مصرف بخش صنعت از این منابع آب حدود یک درصد بوده است.
استفاده از ۹۰ درصد منابع آبی زیرزمینی فارس
مدیر دفتر مطالعات پایه شرکت آب منطقه‌ای فارس افزود: وابستگی به منابع آب زیرزمینی، صرف بالغ بر ۹۰ درصد آب موجود در بخش کشاورزی، افت چشمگیر و مداوم تراز آب زیرزمینی، کاهش قابل توجه کیفیت آب، کاهش آبدهی رودخانه‌ها، کاهش ذخایر سدها، استمرار خشکسالی، وقوع سیلاب و کاهش میزان نفوذ آب در زمین، عوامل مهم مؤثر بر کمبود منابع آب در فارس به شمار می‌رود
بهروز با بیان اینکه تالاب‌های بختگان، طشک و کمجان از کنوانسیون رامسر به کنوانسیون مونترو_تالاب‌های در معرض تهدید- منتقل شده‌اند، گفت: متأسفانه طی سال‌های اخیر شاهد خشک شدن و کاهش شدید آبدهی اکثر رودخانه‌ها، خشکیدن بسیاری از تالاب‌های ارزشمند، از بین رفتن کشاورزی در پایین دست حوضه‌های آبریز، خالی از سکنه شدن بعضی روستاها و … بوده‌ایم و این روند تداوم دارد.
وی مواجهه با فرونشست را آخرین نقطه حیات زمین دانست و ادامه داد: در مرودشت، خرامه، فخرآباد، کویر قطروئیه، قره‌بلاغ، لامرد و … میزان فرونشست خیلی زیاد و در سایر نقاط استان فارس نیز زیاد گزارش شده است.
مدیر دفتر مطالعات پایه شرکت آب منطقه‌ای فارس بر لزوم همکاری همه بخش‌ها برای مواجهه صحیح با منابع آب تاکید و تصریح کرد: اگر امروز رفتار خود را با آب تغییر ندهیم، به زودی شاهد گسترش و تعمیق مخاطرات ناشی از بحران کم‌آبی در همه بخش‌ها خواهیم بود.
