روزنامه جوان در یادداشتی از زاویهای هشدارآمیز نسبت به توافق احتمالی میان ایران و آمریکا، به آنچه «پیشرانهای شناختی ترامپ» نامیده میشود، پرداخته است؛ مفاهیمی همچون تصویرسازی از قدرت، شوکدرمانی رسانهای، تحقیر طرف مقابل برای کسب محبوبیت داخلی، و بازتعریف نقش رهبری آمریکا.
نویسنده یادداشت، توافق با آمریکا را در صورت بازگشت دونالد ترامپ، بیفایده و حتی پرخطر میداند؛ زیرا معتقد است رئیسجمهور پیشین آمریکا نه بر اساس قواعد حقوق بینالملل، بلکه با منطق پوپولیستی و رویکردی غیرقابل پیشبینی رفتار خواهد کرد. به زعم نویسنده، ترامپ یا توافق را زیر پا میگذارد یا تلاش میکند معنای آن را تحریف کند.
این رسانه اصولگرا نوشته: «برخی چهرههای خوشبین به مذاکره، گمان میکنند که با رسیدن به توافقی موقت یا جامع، مسیر تعامل میان تهران و واشینگتن به شکلی آرام و پیشبینیپذیر ادامه خواهد یافت. اما تجربه برجام و رفتارهای ترامپ در سالهای ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۰ بهروشنی نشان داد که امریکا، بهویژه با یک رهبر پوپولیست و نامتوازن، فاقد هرگونه پایبندی پایدار به تعهدات است.»
«جوان» نوشته: «او نشان داده است که از برهم زدن قواعد بازی برای نمایش اقتدار شخصیاش، ابایی ندارد. برای ترامپ، توافقی که در آن عقبنشینی واقعی از طرف امریکا صورت گرفته باشد، قابل تحمل نیست؛ مگر اینکه بتواند از طریق جنگ شناختی، ایران را وادار به پذیرش معنای جدیدی از توافق کند؛ چیزی که در واقع بازگشت به سلطهجویی گذشته است.»
با این حال، نادیده گرفتن کلی مسیر گفتوگو به دلیل احتمال بازگشت ترامپ، بیشتر شبیه به قفل کردن کشور در وضعیت انفعالی است تا استراتژی هوشمندانه. تجربه دیپلماسی در سطح جهانی نشان میدهد که هر توافقی، اگر با چانهزنی درست، ضمانتهای چندجانبه، روایتسازی مؤثر در عرصه بینالملل، و سازوکارهای فنی برای مدیریت نقض تعهد همراه باشد، میتواند قدرت بازدارندگی و چانهزنی کشور را افزایش دهد.
در واقع، همانطور که نویسنده جوان به درستی بر لزوم «آمادگی شناختی و سناریونویسی در دوره پساتوافق» تأکید میکند، این آمادگی نباید مترادف با انصراف از اصل توافق تلقی شود. شناخت ترامپ و نوع بازی روانیاش باید به هوشمندی در طراحی توافق و راهبرد ارتباطی بعد از آن منجر شود، نه ترس از اصل گفتوگو.
بسیاری از دیپلماتهای حرفهای و نهادهای مستقل تحلیل بینالمللی بر این باورند که حتی با بازگشت ترامپ، کشورهایی که در میدان توافقات چندجانبه ایستادگی و انسجام نشان دادهاند، توانستهاند هزینههای یکجانبهگرایی او را مدیریت کنند. در نهایت، مهمتر از آنکه ترامپ چگونه بازی میکند، این است که ما چقدر قواعد بازی را میشناسیم و بهموقع و دقیق وارد عمل میشویم.