محمدحسین فتاحیان در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه غدیر بزرگ‌ترین عید مسلمانان شیعه است، اظهار کرد: این نقشه راه و سمت مسیر امت اسلامی توسط پیامبر اسلام (ص) نشانه گذاری شده و این واقعه مهم در زمان بازگشت ایشان و امتشان از سفر معنوی حج به ثبت رسید.
عضو هیئت علمی دانشگاه شهرکرد با ذکر اینکه خطبه غدیر بعد از نزول آیه تبلیغ «یَا أَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنزِلَ إِلَیْکَ مِن رَّبِّکَ» (مائده/۶۷) ایراد شد، ادامه داد: بر اساس این آیه شریفه، حضرت مکلف شدند پیامی را به امت اسلامی ابلاغ کنند که اگر در رساندن آن کوتاهی می‌کردند، رسالت ایشان به انجام نمی‌رسید.
فتاحیان با تأکید بر اینکه خطبه غدیر هم در روایات شیعه و هم سنی ذکر شده است، بیان کرد: فراز مشهور «من کنت مولاه فهذا علی مولاه» توسط ۱۱۰ نفر از صحابه و ۸۱ نفر از تابعین به تواتر نقل شده است.
مروری بر گام ۱۰ گانه محتوای غدیر
وی اظهار کرد: غدیر خم مکانی بین مکه و مدینه و چهارراهی بود که مسیرها را به هم متصل می‌کرد و پیامبر (ص) در این مکان دستور جمع شدن حاجیان را در مسیر بازگشت از حج دادند و فرمودند کسانی که جلو رفتند بازگردند و آنان که نرسیدند، زودتر برسند و اجتماع بزرگی شکل بگیرد تا حضرت خطبه غدیر را برایشان ایراد کنند.
این مدرس دانشگاه در خصوص محتوای خطبه غدیر، تصریح کرد: ابتدای خطبه با حمد و ستایش خدا آغاز می‌شود و ایشان سپس از فرمان الهی برای امری مهم خبر داده و آیه ۶۷ سوره مبارکه مائده را نقل کردند و توضیح دادند.
فتاحیان افزود: حضرت در گام سوم، برای معرفی امیرالمومنین (ع) به عنوان امام و جانشین زمینه‌چینی کردند و با بیان فراز مشهور «ألا من کنت مولاه فهذا علی مولاه» اشاره داشتند که علی (ع) به امر الهی امام و ولی شما بعد از من است.
وی با بیان اینکه حضرت در گام پنجم بر توجه امت اسلامی به مسئله امامت تأکید دارند، اضافه کرد: ایشان در این بخش از خطبه غدیریه به جایگاه امامت اشاره دارند و سپس کارشکنی منافقین را تقبیح می‌کنند.
فتاحیان با تصریح اینکه حضرت سپس به توصیف پیروان و دشمنان اهل بیت (ع) می‌پردازند، افزود: در گام بعدی نیز ایشان به موضوع مهم آخرالزمان و موعود امت اسلامی یعنی حضرت مهدی (عج) اشاره کردند. بیان احکام و محرمات و بیان مسئله بیعت با امیرالمؤمنین (ع) پایان‌بخش این خطبه حضرت در اجتماع غدیرخم است.
سه‌گانه غدیر، امامت و تمدن اسلامی
عضو هیئت علمی دانشگاه شهرکرد با اشاره به نسبت محتوای خطبه غدیر با تمدن اسلامی، توضیح داد: غدیر واقعه ولایت و امامت است و غدیرخم را باید غدیر امامت و ولایت جامعه اسلامی بدانیم.
فتاحیان با تأکید بر اینکه هیچ تمدنی بدون نظام اجتماعی شکل نمی‌گیرد، تصریح کرد: بنابراین بین تمدن، نظم اجتماعی، ولایت و امامت پیوند وجود دارد، همچنان که امیرالمؤمنین در نامه ۴۷ نهج‌البلاغه تأکید دارند «اوصیکم بتقوی الله و نظم امرکم». نظم پایه و اساس نظام فراگیر و تمدن‌ساز و نظام‌سازی تمدنی است. نظمی که همه‌جانبه در ساحت‌های مادی و معنوی باشد و امامت نیز همین پیوند را با مقوله نظم دارد.
وی ادامه داد: تمدن همچنین با موضوع کار و تلاش پیوند دارد و هیچ امتی به تمدن نرسید مگر اینکه به سختی کار کرد و جهاد را پیش گرفت که امامان (ع) نیز این منش را داشتند. در سیره امیرالمؤمنین (ع) می‌بینیم که به کار و تولید و ایجاد ثروت می‌پرداختند.
غدیر؛ جهت‌نمای مسیر امت اسلامی
فتاحیان به نسبت‌یابی قدرت، ثروت و علم، تمدن و امامت پرداخت و توضیح داد: امام (ع) قائلند که «العِلمُ سُلطانٌ» چرا که تمدن بدون قدرت و قدرت بدون علم شکل نمی‌گیرد. در نسبت تمدن اسلامی با غدیر و امامت همچنین باید به مؤلفه مهم توزیع عادلانه اشاره داشت که در این راستا عدالت‌خواهی و عدالت‌ورزی در سیره حضرت را همه می‌دانیم.
این مدرس دانشگاه با اشاره به مخالفت سرسختانه و جنگ چندساله علیه امیرالمومنین (ع) از سوی اشراف قریش، افزود: وقتی حضرت رهبری و حاکمیت جامعه را بر عهده گرفتند، مخالفان و دشمنان به جنگ با ایشان برخاستند و یکی از علل این مخالفت‌ها، توزیع عادلانه بیت المال بود و بر طبق گفته نویسنده مسیحی: «علی (ع) کشته عدل خود شد».
فتاحیان با تأکید بر اینکه عدالت از ارکان تمدن ماندگار است، بیان کرد: عدالت در امامت و ولایت معنا و جایگاه والایی دارد و امام (ع) صرفاً امام عادل نیست بلکه امام عدل است یعنی هم باید در رأس جامعه و هم در لایه‌های مختلف آن، عدالت را حکمفرما کند و گسترش دهد.
وی اظهار کرد: حتی اگر امام عادلی همچون امیرالمؤمنین (ع) در رأس جامعه باشد اما عدالت در لایه‌های پایینی جریان نیابد، جامعه اسلامی به تمدن مطلوب نخواهد رسید لذا پیوند عمیقی میان امامت و عدالت و نیز تمدن و عدالت وجود دارد.
وی تصریح کرد: با توجه به مولفه‌هایی که به اختصار ذکر شد می‌توانیم ادعا کنیم که واقعه غدیر خم نقشه راه اسلامی و الگوی نظام اجتماعی توحیدی است؛ دستیابی به تمدن نوین اسلامی بر طبق بیانیه گام دوم انقلاب، در پرتو آموزه‌های غدیر و با همراهی امامت و ولایت حاصل می‌شود.
تبعات تاریخی بی‌توجهی به پیام غدیر
فتاحیان یادآور شد: توجه به پیام غدیر و همراهی با امامت و ولایت باعث خواهد شد که نظم، کار، قدرت، علم، توزیع عادلانه و سبک صحیح زندگی، عدالت، تقوا و معنویت به عنوان شاخصه‌های تمدن اسلامی در جامعه ساری و جاری شود که جریان یافتن این مولفه‌ها در جامعه زمینه‌ساز شکل‌گیری تمدن نوین اسلامی خواهد بود.
وی با بیان اینکه غدیر را باید به عنوان نقشه راه و جهت‌نمای مسیر پیش روی امت اسلامی بدانیم، تصریح کرد: امت مسلمان پس از پیامبر (ص) دچار آفت بزرگ انحراف از غدیر شدند و جامعه اسلامی اگرچه از حیث جغرافیایی و سرزمینی گسترش یافت اما از حیث کیفیتی و تربیتی افت عجیبی را تجربه کرد. از روزی که غدیر فراموش شد، مقدمات مصیبت کربلا فراهم گردید.
فتاحیان ادامه داد: کربلا وجه فاجعه‌باری از فراموشی واقعه غدیر بود که بر جامعه اسلامی بارید زیرا امت اسلامی مسیری را که غدیر روشن ساخته بود گم کرد و این بیراهه رفتن باعث شد تا خاص‌ترین و محبوب‌ترین عزیزان پیامبر (ص) در صحرای کربلا مظلومانه به شهادت برسند.
وی تأکید کرد: همه خون‌هایی که در کربلا و پس از آن مظلومانه بر زمین ریخت، حاصل فراموش کردن نقشه راهی بود که پیامبر (ص) به امر الهی در روز غدیر خم برای همگان ترسیم کردند.
فتاحیان در پایان گفت: امروز اگر نحله‌هایی چون داعش از درون خود مسلمانان به جان مسلمانان می‌افتند، تداوم تحریف‌هایی است که از فراموشی غدیر ایجاد شد. این مصیبت‌ها از بعد پیامبر (ص) تا امروز و آنچه در غزه و فلسطین می‌گذرد و بی‌تفاوتی ملت‌های مسلمان، همه و همه حاصل این تحریف‌ها و فراموشی غدیر بوده است.
