بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در راستای اجرای مصوبات شورای عالی امنیت ملی، دستورالعمل جدیدی با هدف مقابله با اسکناس و ایران‌چک مجعول و همچنین پالایش وجوه در گردش به بانک‌ها و مؤسسات اعتباری ابلاغ کرد.
بر اساس این بخشنامه که از سوی اداره کل مبادلات الکترونیک و خزانه‌داری صادر شده، تمام شعب و خزائن بانک‌ها موظف شده‌اند اسکناس و ایران‌چک‌های مجعول ارائه‌شده توسط مشتریان را بدون ایجاد خدشه یا سوراخ‌کردن، به همراه فرم مشخصات حامل، در اسرع وقت به اداره کل مربوطه ارسال کنند. این موارد سپس به اداره نشر اسکناس و خزانه بانک مرکزی منتقل خواهد شد.
علاوه بر آن، بانک‌ها مکلف‌اند گزارش اسکناس‌های جعلی کشف‌شده را همزمان با ارسال به بانک مرکزی، به مراجع انتظامی نیز گزارش دهند. در صورت نیاز مراجع قضایی، اصل اسکناس‌های جعلی نیز با هماهنگی بانک مرکزی جهت بررسی‌های قضایی ارسال خواهد شد.
طبق این دستورالعمل، اگر موارد جعلی از سنوات گذشته در شعب یا خزائن نگهداری می‌شود، مسئولان شعب باید مطابق بند یک همین بخشنامه، نسبت به ارسال آنها اقدام کنند.
در بخش دیگری از این ابلاغیه بر لزوم کنترل و جداسازی دقیق وجوه نقد هنگام دریافت از مشتریان تأکید شده است. همچنین تجهیز شعب به دستگاه‌های به‌روز شمارش و تشخیص وجوه مجعول، از الزامات جدید تعیین‌شده است.
بر اساس مفاد این بخشنامه، اسکناس و ایران‌چک‌ها باید به‌صورت بسته‌های یکصد و هزاربرگی، دوبار شمار و عاری از وجوه فرسوده یا جعلی، ممهور به مهر شعبه و با ذکر مشخصات مسئول کنترل، در صندوق یا خزانه نگهداری شود. همچنین تأکید شده که تنها از وجوه کنترل‌شده برای پول‌گذاری دستگاه‌های خودپرداز استفاده شود.
نظارت بر نحوه پول‌گذاری و گردش وجوه در دستگاه‌های خودپرداز اختصاصی نیز از جمله موارد مورد تأکید این بخشنامه است.
با صدور این دستورالعمل، مفاد اطلاعیه شماره ۱۷۸۳ و همچنین نامه‌های شماره ۷۱/۱۰۰/۴۸۷۱ مورخ ۱۳۹۷/۰۵/۳۰، ۷۲/۰۱۸/۱۴۳۸ مورخ ۱۳۹۷/۰۶/۰۶، و ۰۰۳/۰۱۸/۱۵۰۶ مورخ ۱۴۰۰/۰۶/۳۱ لغو و بلااثر اعلام شده‌اند.
این بخشنامه به امضای محبوبه رمضانی‌فرد و زاهد بیژنی از مسئولان اداره کل مبادلات الکترونیک و خزانه‌داری رسیده است.
در ادامه مشروح دستورالعمل ابلاغی بانک مرکزی را می‌خوانید:
۱. شعب و خزائن موظف هستند اسکناس ریال) و (ارز و ایران چک مجعول ارائه شده توسط مشتریان را ضبط و پس از تکمیل فرم مشخصات حامل فرم ضمیمه موارد مجعول را بدون سوراخ نمودن و ایجاد خدشه به همراه فرم مذکور در اسرع وقت به اداره کل مبادلات الکترونیک و خزانه داری ارسال و سپس این اداره کل مراتب را به اداره نشر اسکناس و خزانه بانک مرکزی ارسال می‌نماید.
۲. شعب و خزائن مدیریت‌ها میبایست گزارش موارد مجعول ضبط شده را به همراه یک نسخه از فرم تکمیل شده مشخصات حامل همزمان با اجرای بند (۱) به مراجع انتظامی ارسال نمایند.
تبصره: در صورت نیاز مراجع قضایی به عین موارد مجعول به منظور رسیدگی به پرونده اداره نشر اسکناس و خزانه بانک مرکزی ج. ا. ا بر اساس دستور مراجع مذکور در این خصوص اقدام خواهد نمود.
۳. در صورتی که موارد مجعول مربوط به سنوات گذشته در شعب و یا خزانه مدیریت‌ها نگهداری می‌شود مسئولان و متصدیان شعب و مدیریت‌ها موظف میباشند نسبت به ارسال موارد مذکور به همراه فرم تکمیل شده به این اداره کل مطابق با روش تعیین شده در بند یک اقدام نمایند.
۴. کنترل و شمارش دقیق تمامی وجوه ارائه شده توسط مشتریان جداسازی موارد مجعول یا فرسوده از وجوه دریافت شده از طریق متصدیان مربوطه مورد تأکید می‌باشد.
۵. مدیریت‌ها موظف میباشند نسبت به تهیه و تجهیز خزائن شعب و استان به دستگاه‌های شمارنده و جدا کننده وجوه نقد و به روزرسانی مستمر آنها برای جداسازی موارد مجعول از وجوه جمع آوری شده در شعب تابعه اقدام نمایند.
۶. اسکناس و ایران چک‌ها میبایست در بسته‌های یکصد و هزار برگی در صندوق و با خزانه شعب به صورت دوبار شمار و پاکسازی شده بدون فرسوده و (جعلی که ممهور به مهر شعبه و مشخصات مسئول کنترل کننده باشد نگهداری گردد.
۷. شعب خزائن مدیریت‌ها میبایست از اسکناس‌ها و ایران چک‌های شمارش و کنترل شده برای پول گذاری دستگاه‌های خود پرداز استفاده نمایند.
۸. نظارت کامل بر فعالیت خودپرداز‌های اختصاصی و کنترل وجوه مورد استفاده در پول گذاری دستگاه‌های مذکور توسط مسئولی و در مدیریت‌های شعب بانک در استان / شعب مورد تأکید است.
۹. با ابلاغ این بخشنامه مفاد اطلاعیه ۱۷۸۳ اداره کل خزانه داری و مبادلات لغو و بخشنامه حاضر جایگزین نامه‌های شماره‌ی ۷۱/۱۰۰/۴۸۷۱ مورخ ۱۳۹۷/۰۵/۳۰ و شماره ۷۲/۰۱۸/۱۴۳۸ مورخ ۱۳۹۷/۰۶/۰۶ و شماره ۰۰۳/۰۱۸/۱۵۰۶ مورخ ۱۴۰۰/۰۶/۳۱ می‌شود.
